مناطق آزاد، محل و معبری هستند که میتوانند با اقدامات و فعالیتهای اقتصادی خود، زمینه توسعه کشور را فراهم نمایند؛ به همین سبب موضوعاتی همچون واردات، صادرات، تولید، نقل و انتقال ارز و روابط پولی نقشی موثر در بسط و رونق این مناطق دارد؛ چراکه این مجموعه در کلان اقتصاد کشور تاثیرگذار است.
نقش مناطق آزاد در توسعه اقتصادی و گسترش تولیدات صادراتمحور در کشور بیبدیل و اثرگذار بوده است. وجود زیرساختهای تولیدی و صنعتی در این مناطق، در کنار قوانین و مقررات تسهیلگر (به شرط اجرای دقیق قانون) در مسیر حمایت از تولید با نگاه صادرات از مناطق آزاد، بستری آماده جهت ایجاد تحولات بنیادین در کلان اقتصاد کشور میباشد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: دولت سیزدهم با تغییر راهبرد عملکردی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی، به دنبال ایجاد نسل دوم مناطق آزاد با رویکرد تولیدمحوری و صادرات است.
مناطق آزاد تجاری-صنعتی دارای پروتکلهای اجرایی مختص به خود هستند که ترانزیت کالای صادراتی و وارداتی و به سرانجام رسیدن امور گمرکی با حداقل تشریفات را میسر میسازند. یکی از نهادهای مسئول در زمینه تعیین و صیانت از قوانین و مقررات این مناطق، شورایعالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی میباشد.
خوشههای صنعتی یکی از محوریترین موضوعات در سیاستهای اقتصادی صنعتی کشورها محسوب میشود. در سالهای گذشته در کشورمان بحث توجه به صنایع کوچک و متوسط و توسعه خوشههای صنعتی مورد توجه قرار گرفته است، هرچند همچنان نیازمند حرکتهای بنیادی و پایهای و تعامل بیشتر دستگاهها برای پیشبرد این موضوع در سطح کشور بهویژه مناطق آزاد است.