قریب به سه‌دهه از تشکیل مناطق آزاد تجاری-صنعتی در ایران می‌گذرد؛ هرچند از همان بدو تاسیس مناطق آزاد اولیه (کیش، قشم و چابهار) مخالفت‌های متعددی با این مناطق وجود داشت، اما طی سال‌های اخیر خصوصا در طول سال1401 اتفاقاتی بر مناطق آزاد حادث شد که نه‌تنها مسبوق به سابقه نبوده، بلکه ماهیت وجودی و کارکرد ملی و بین‌المللی این مناطق از کشور را تحت‌الشعاع قرار داده و با سرعت و قدرت وصف‌ناپذیری ادامه حیات و ممات آنان را نشانه رفته است...

مناطق آزاد از بدو شروع به‌کار خود، دوره‌های زمانی متفاوت و مختلفی را به خود دیده و با فرصت‌ها و چالش‌های متنوعی روبه‌رو بوده‌اند. حال که پس از گذشت حدود سه‌دهه از شروع به‌کار نسل اول مناطق آزاد و 33سال از تصویب تبصره‌19 برنامه اول توسعه مبنی‌بر صدور مجوز ایجاد سه منطقه آزاد تجاری-‌صنعتی در نقاط مرزی کشور، آنچه در عرصه عمل شاهد آن هستیم، عدم اجرای قانون چگونگی اداره مناطق آزاد از سوی نهادهای مجری آن قانون است.

«توسعه مقوله‌اي است فراگير، پيچيده، و گسترده كه همه عرصه‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و علمي را در برمي‌گيرد. توسعه را روشي براي افزايش ثروت يك ملت و ارتقاي سطح حيات اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي مي‌دانند كه بر بنيان‌هايي چون صنعتي شدن، بهره‌برداري وسيع از فناوري، علم‌محوري، اتكاء به اقشار فكري و توليدكننده جامعه، و بهره‌برداري از امكانات وسيع جهاني استوار است».

مجلس شورای اسلامی در بررسی لایحه برنامه ششم توسعه طبق ماده23، دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را با حفظ شخصیت حقوقی مستقل و ضوابط و مقررات مربوطه، به وزارت امور اقتصادی و دارایی منتقل کرد و وزیر اقتصاد مسئول اجرای قوانین مربوط به حوزه مناطق آزاد تجاری-‌صنعتی و ویژه اقتصادی شد.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم گفت: با تکمیل چرخه پرورش و تولید ماهی در دریا (ماهی در قفس) و تغییر روش‌های سنتی به صنعتی در قشم؛ ظرفیت قفس‌های نصب شده در دریا پرورش و تولید حداقل ۱۰هزار تُن ماهی از این نوع را در این جزیره تا پایان سال‌۱۴۰۰ امکان‌پذیر می‌سازد.