مناطق آزاد کشور ما از ظرفیت بالایی جهت توسعه برخوردار هستند، یکی از این ظرفیتها بحث گردشگری در مناطق آزاد است. هر چند بیشتر از گردشگری، بر جاذبههای تجاری مناطق اهمیت داده میشود؛ اما واقعیت این است که در صورت توجه جدی و تقویت جوامع محلی و زمینهسازی برای مشارکت جوامع بومی، میتوان زمینههای مناسب برای توسعه آن به عنوان یکی از پرسودترین صنایع روز دنیا فراهم کرد.
مشکلات و محدودیتهای مناطق آزاد چالشی است که رسیدن به نقطه مطلوب و توسعه مناطق و به تبع آن پیشرفت سرزمین اصلی را سخت کرده است؛ مشکلاتی از قبیل نبود زیرساختها که امکان سرمایهگذاری را پایین میآورد، نداشتن استقلال مالی و اداری، نبود ثبات مدیریتی و سلیقهای عمل کردن متولیان امر، نبود مشوقهای سرمایهگذاری، عدم اجرای کامل قوانین چگونگی اداره مناطق آزاد و...؛ و اینها موانعی است که در دو، سه سال اخیر مسیر توسعه را برای مناطق آزاد کشور بیش از گذشته ناهموار کرده است.
ایجاد مناطق آزاد به منظور تسهیل در توسعه اقتصادی، سالهاست که در دنیا و البته ایران مورد توجه بوده و برای این منظور تامین نیازهای سرمایهگذاری در این مناطق بالاخص تامین نیازهای مالی ضروری است.
امروزه همه جا صحبت از مناطق آزاد تجاری-صنعتی و نقش آن در رشد اقتصادی کشورها است؛ مناطقی خاص در هر کشور که مشوقهای تجاری-اقتصادی نظیر مالیات اندک و یا صفر و همچنین حمایت حداکثری دولتی از بخش خصوصی به منظور توسعه پایدار در آنها جریان است.
ایران دارای مزیتها و ظرفیتهای فراوانی در زمینه تولیدات و صنایع فرهنگی ازجمله هنرهای سنتی و صنایع دستی است که از تنوع قابل ملاحظهای برخوردار است. این محصولات فرهنگی و هنری که برآمده از خلاقیت مردم بوده و متناسب با ویژگیهای هویتی، زیستبوم و فرهنگ آنهاست، به خوبی میتواند ظرفیتهای بالقوه خود را در راستای توسعه این مرز و بوم معرفی کند.