کمبود سرمایه به عنوان یکی از مهمترین عوامل توسعه نیافتگی مطرح شده است. به عبارت دیگر رشد و توسعه یك کسب و کار کوچك و یا بزرگ بدون انباشت سرمایه امکانپذیر نخواهد بود، به گونهای که تقریبا همه متفکران دلیل توسعه نیافتگی بسیاری از کشورهای در حال توسعه را کمبود درآمد و پسانداز و در نتیجه سرمایهگذاری ناکافی میدانند.
پل ضیاءالملک نخجوانی در جوار کاروانسرای خواجهنظر در منطقه آزاد ارس، نه تنها یکی از شاهکارهای معماری دنیا است، بلکه با داشتن ساختاری ویژه نظیر دفاتر گمرک، انبارهای اختصایی، کاروانسرا و... اصلیترین مسیر تجاری ایران با حوزه قفقاز و ماوراء قفقاز، علیالخصوص در عهد صفوی بوده است.
مهمترین اصول در حوزه تجارت و به تبع آن بالا بردن ظرفیت تولید که به صورت زنجیرهوار به یکدیگر متصل هستند، مبحث معرفی، تبلیغات و بستهبندی است؛ سه عنصر بسیار مهم که در کشور خصوصا حوزه تولید در مناطق آزاد از آنها غافل بودهایم و صرفا روی نقطه تولید تمرکز کردهایم و در بعضی از موارد هم تولیدات را به صورت فله به کشورهای صاحب صنعت بستهبندی مانند ترکیه فروختهایم و ارزش افزوده اصلی که همانا بستهبندی و فروش کالا است را به رقبای همسایه خود سپردهایم.
یکی از مزایای توسعه محدوده منطقه آزاد چابهار به کریدور جنوب-شمال این است که با توجه به اینکه امروز چین هم بر روی بندر گوادر تمرکز کرده و با همکاری پاکستان یک بندر جدید را در حال ایجاد است، قطعا منطقه آزاد چابهار حائز اهمیت بوده و میتواند به کریدور جنوب-شمال جهت ترانزیت کالا تبدیل شود و زنجیره ترانزیتی را کامل کند، چراکه مناطق آزاد میبایست چه از طریق ریلی و یا از طریق هوایی و دریایی به این مجموعه متصل باشند.
مقام معظم رهبری در قالب راهبرد اقتصاد مقاومتی که مهمترین سند راهبرد توسعهای ایران در شرایط تحریم اقتصادی است، طی بندهای1، 2 و 3 به مولفههای مرتبط با اقتصاد دانشبنیان میپردازند و عنوان میشود که: