در گفت‌و‌گو با معاونین سازمان‌های مناطق آزاد و کارشناسان حوزه گردشگری عنوان شد:

گردشگری؛ راهبردی موثر جهت توسعه همه‌جانبه اجتماعی و اقتصادی در مناطق آزاد

براساس اسناد بالادستی، ایران باید در افق‌1404 میزبان 20میلیون گردشگر خارجی در سال باشد و بر طبق آمارها، ‌سهم ایران از تعداد گردشگران جهانی باید به یک‌ونیم درصد در سال‌1404 افزایش یابد؛ سهم کشور از درآمدهای گردشگری جهانی نیز باید به 2درصد ارتقاء یابد و همچنین پیش‌بینی شده است در سال نهایی، ما به درآمد 25میلیارد دلاری از صنعت توریسم دست یابیم.

به گزارش اخبار مناطق آزاد، در راستای تحقق این اهداف که کمتر از ۲سال فرصت باقی مانده است؛ بی‌تردید مناطق آزاد هفتگانه کشور قادر خواهند ایفاگر نقشی بی‌بدیل بوده و این مناطق به یکی از بخش‌های مهم منابع پایدار درآمدزایی کشور بدل گردند.

نواحی مناطق آزاد ایران به علت برخورداری از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی بسیار، غالبا مقاصد ارزشمندی برای گردشگری و گردشگران محسوب می‌شوند. وجود جاذبه‌های متنوع و جذابی ازجمله موزه‌ها، بناهای تاریخی و باستانی، پارک‌ها، مراکز تفریحی متنوع دریایی و ساحلی، مراکز خرید و اماکنی با معماری‌های باستانی که گردشگران بسیاری را با سلایق متنوع جذب می‌کند.

وجود منابع طبیعی منحصربه‌فرد در مناطق آزاد کشور و اقلیم‌های گوناگون، اختلاف درجه حرارت و بارندگی و وجود مراکز گردشگری طبیعی با ویژگی‌های خاص در این مناطق، شرایطی بسیار مناسب برای توسعه اکوتوریسم در مناطق آزاد مهیا نموده است؛ امری مهم که تحقق و گسترش آن براساس موازین علمی و استاندارهای جهانی نه‌تنها می‌تواند بهبود کیفیت منابع طبیعی موجود و جلوگیری از نابودی آن را به همراه داشته باشد، بلکه بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع محلی و بومی مناطق آزاد که بخش جدایی‌ناپذیر از عرصه‌های منابع طبیعی را تشکیل می‌دهند نیز بسیار تاثیرگذار باشد.

یکی از مهم‌ترین موضوعات درآمدزایی در مناطق آزاد، نقش منابع مالی ناپایدار در تامین منابع مالی سازمان‌های مناطق آزاد کشور است، مانند فروش زمین، اعطای مجوز و… که در توسعه اقتصادی مناطق به منابع ناپایدار شناخته می‌شوند؛ ولی تقویت و گسترش حوزه گردشگری پایدار در این مناطق باعث افزایش درآمد‌های ثابت و ایجاد منابع پایدار برای سازمان‌های مناطق آزاد کشور در درازمدت خواهد کرد.

گردشگری در چارچوب الگوهای فضایی خاص عمل می‌کند و یکی از این الگوهای مکانی و فضایی در کشور می‌تواند مناطق آزاد تعریف گردد. با بسط و گسترش گردشگری در مناطق آزاد، توسعه زیربناهای گردشگری سهم زیادی در تغییرات شکل و کارکرد نواحی این مناطق از کشور خواهد داشت و تصویر این مناطق تحت‌تاثیر انواع هتل‌ها و خدمات جانبی ارائه شده، قرار می‌گیرد و به نوعی شکلی مدرن‌تر از مناطق پیرامونی خود خواهد یافت.

 

مناطق آزاد ایران و اقتصاد صنعت گردشگری

پیش از هر چیزی، گردشگری یک مسئله اقتصادی است که در آن در مبادله آزاد بازدیدکننده شکل می‌گیرد و تجارت مسافرت بر پایه کنش‌ پذیرش سرمایه‌داری در قالب فوردیسم و سودآوری را در تسخیر فضا به وسیله گردشگری به نمایش می‌گذارد؛ از این‌رو، گردشگری در فرآیند عرضه و تقاضا، جلوه‌هایی از توسعه را باز می‌نماید.

گردشگری با ارزش افزوده قابل ملاحظه درواقع در لایه‌های بالا، حرکتی اقتصادی می‌نماید که دارای فواید اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم فراوانی در محیط پیرامونی خود است.

اما خارج از این دیدگاه، هر چند گردشگری گذران اوقات فراغت را در برمی‌گیرد، ولی در اصل مصرف اوقات فراغت است که در روندی از اقتصادی شدن امر اجتماعی شکل می‌گیرد و بی‌تردید گردشگری بدون کنش و واکنش مهمان و میزبان نمی‌تواند وجود داشته باشد و از آنجا که در ازای این کنش و واکنش، مبادله پول صورت می‌گیرد؛ گردشگری را نمی‌توان صرفا یک موضوع فرهنگی به حساب آورد یا آن را حرکتی غیراقتصادی دید.

رویکرد اقتصاد گردشگری در مناطق آزاد بر پایه اقتصاد آزاد و در چارچوب عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد، از این‌رو شناخت عرضه و تقاضای گردشگری‌، شناخت بازار را به‌دنبال دارد که راهگشای درک اقتصادی از گردشگری است. تقاضای گردشگری متجانس و یکسان نبوده و دارای الگوها و گونه‌های متفاوتی است که نشان‌دهنده گرایش اقتصادی بازار گردشگری به سوی مصرف‌کنندگان یا همان گردشگران است.

عرضه گردشگری در مناطق آزاد در برگیرنده محصول گردشگری بوده که شامل مجموعه‌ای از جاذبه‌های گردشگری، دسترسی و حمل‌‌ونقل، امکانات و تسهیلات زیربنایی، خدمات مهمان‌نوازی و عناصر نهادی و سازمانی است که بی‌شک مناطق آزاد با توجه به ایجاد زیرساخت‌های مطلوبی که در طول سالیان گذشته داشته‌اند، می‌توانند با درگیر کردن بخش خصوصی، شرایط رفاه و جذب گردشگر را بیش از بیش در مناطق ایجاد کنند و به نوعی هیچ تبلیغی برای جذب گردشگر، بهتر و تاثیرگذارتر از رضایت خود او نیست.

همچنین، سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری مناطق آزاد شامل توسعه قابلیت‌‌ها، فعالیت‌ها، محیط طبیعی و تاسیسات زیربنایی است که دارای منافعی برای ساکنان بومی منطقه است و این درحالی است که مدیریت گردشگری مناطق در راستای جذب سرمایه متحرک و فعالیت‌های مناطق باید در یک موقعیت رقابتی فزآینده عمل نماید تا بازگشت سرمایه در چهارچوب اقتصاد گردشگری در مناطق آزاد قابل بازگشت باشد.

 

خلق منابع درآمدی پایدار از حوزه گردشگری مناطق آزاد

با توسعه گردشگری و بازدید گردشگران از حوزه‌های جذاب مناطق آزاد، نیاز گردشگران به بخش‌های گردشگری بیشتر می‌شود. رونق گردشگری موجب پویایی اقتصاد سایر بخش‌های مناطق می‌گردد و سود اقتصادی و درآمد حاصله از فعالیت گردشگری به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای سازمان‌های مناطق آزاد قابل بررسی می‌باشد.

رشد اقتصادی که خود ناشی از سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری در مناطق است، در آینده می‌تواند ایجاد درآمد و اشتغال پایدار نماید و به لحاظ اقتصادی درآمد حاصل از گردشگری خارجی و حتی داخلی برای هر کشوری در حکم صادرات قلمداد می‌شود.

بی‌شک توسعه اقتصادی مناطق و ایجاد منابع درآمدی پایدار، همواره از دغدغه‌های مدیران سازمان‌های مناطق آزاد کشور بوده است که تحقق بسیاری از انتظارات و مطالبات سازمان‌ها و مراکز هزینه‌کرد، به آن وابسته است.

امروزه شهرها و مناطق موفق که نامشان به عنوان یک مقصد گردشگری مطرح می‌شود، بخش مهمی از اقتصادشان را از محل فرصت‌های جذب و ساماندهی اشتغال و مسائل مربوط به گردشگری اداره می‌کنند و از آنجایی که روش‌های سنتی درآمدزایی در مناطق، پاسخگوی هزینه‌های فزآینده اداره مناطق نیست، گردشگری توانسته است به عنوان صنعتی اشتغال‌زا، درآمدزا و منبع درآمدی پایدار توجه مدیران را به خود جلب کند.

مدیران سازمان‌های مناطق آزاد می‌توانند از طریق برنامه‌ریزی در جهت توسعه زیرساخت‌های مناطق از قبیل شبکه‌های ارتباطی و حمل‌‌و‌نقل، تاسیسات و تجهیزات شهری، توسعه فضاهای تفریحی و فراغتی و برنامه‌ریزی برای زیرساخت‌های خدماتی در سطح قابل‌قبول گردشگران، در رشد حوزه گردشگری در مناطق متبوع خود تاثیر بسزایی داشته باشند.

 

پیشنهاداتی جهت رونق گردشگری مناطق آزاد

? تاکید بر برنامه‌ریزی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خدماتی به گردشگران به صورت مستمر، نه فقط در زمان‌های خاص از سال با همکاری بخش‌های مختلف مدیریت اجرایی مناطق آزاد و وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و کارشناسان صاحب‌نظر در حوزه گردشگری.

? تاسیس و بازسازی مجموعه‌های گردشگری، تفریحی در حوزه مناطق آزاد و محدوده‌های آن با مشارکت بخش خصوصی و یا سرمایه‌گذاری مستقیم سازمان‌ها.

? برپایی نمایشگاه‌های متنوع، جشنواره‌ها، همایش‌های ملی و بین‌المللی و استفاده از فرصت‌های مناسب و نیز استفاده بهینه در زمان برگزاری این فعالیت‌ها برای معرفی جاذبه‌های گردشگری منطقه.

? ارائه نیازمندی‌های متنوع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و خدماتی به گردشگران در قالب شیوه‌های متنوع اطلاع‌رسانی نوین.

? تقویت مشارکت بخش خصوصی و مجامع محلی در جهت رشد بخش‌های مختلف گردشگری مناطق آزاد و جلوگیری از عدم انحصاری بودن این بخش‌ها در دست افراد و شرکت‌های خاص در مناطق آزاد.

? ایجاد بسترهای لازم برای رفع نیازهای تفریحی و فراغتی گردشگران مناطق ازجمله فضای سبز، بوستان‌ها، پارک‌ها، مراکز خرید، تفریحات دریایی و… در نقاط مختلف منطقه‌ای در مناطق آزاد.

? احیاء و بازسازی جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی موجود در مناطق آزاد و توسعه همه‌جانبه میراث تاریخی این مناطق.

? توسعه و گسترش فضاهای مدرن همچون مراکز فرهنگی، تئاتر، سینماها، کنسرت‌ها (ملی، منطقه‌ای و محلی)، تلفیق و ترکیب سنت و مدرنیته در حوزه‌های بازسازی فضاهای گردشگری در مناطق.

? ایجاد فعالیت‌های تفریحی و فراغتی، مهیج، پویا و انعطافی با برنامه‌ریزی‌های مدرن و به‌روز در جهت جذب گردشگر.

? تربیت نیروی متخصص در جهت بهره‌برداری تورهای گردشگری مناطق آزاد، راهنمایان تورها در حوزه معرفی جاذبه‌های گردشگری در مناطق به گردشگران.

? ایجاد تغییر نگرش در جوامع محلی نسبت به گردشگران برای جذب پایدار توریسم در مناطق آزاد.

? ایجاد راهکارهای مناسب برای تقویت حل مشکلات گردشگری و کنترل معظلات (تخریب فضای سبز، عدم امنیت گردشگر‌، نحوه ارائه خدمات به توریسم‌، حمل‌‌ونقل داخلی و خارجی به گردشگران و…).

? رفع ناهماهنگی‌ها در جهت ارائه خدمات و برنامه‌ریزی‌های متنوع به گردشگران و مسئول بودن تمام نهاد‌های متولی نسبت به ایجاد هرگونه مشکل و تلاش همه‌جانبه برای حل مشکلات و مسائل گردشگران در مناطق آزاد.

? مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی تمام واحد‌های موثر در این حوزه برای ارائه هرگونه خدمات مناسب به گردشگران در جهت توسعه پایدار توریسم در مناطق آزاد.

? طراحی سایت‌های گردشگری مجازی، معرفی ظرفیت‌های گردشگری در رسانه‌های اختصاصی در جهت ترغیب گردشگران و تبلیغات وسیع در جهت معرفی ظرفیت‌های گردشگری مناطق آزاد در حوزه‌های مختلف.

? حمایت از مشارکت بخش خصوصی، انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد بومی در قالب ارائه دستاوردها و فعالیت‌های فرهنگی محلی به گردشگران در مناطق آزاد.

 

جان کلام

در قرن حاضر گردش مالی صنعت گردشگری جهان از گردش مالی بخش‌های دیگر فراتر رفته است که این روند می‌تواند افق‌های روشن و جدیدی را در جهت جذب منابع مالی گسترده برای مناطق آزاد و توسعه پایدار آنها فراهم نماید.

توسعه صنعت گردشگری در نقاط مختلف دنیا، نقش موثری در کاهش بیکاری و بهبود توزیع درآمد دارد، تا جایی که در برنامه‌ریزی و مدیریت جهان، سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری در اولویت برنامه‌‎ریزی‌ها قرار گرفته و جایگزین درآمدهای ناشی از ساخت و ساز و فروش زمین شده است.

این اصل اقتصادی در دنیای امروز پذیرفته شده است که گردشگری عامل مهم توسعه اقتصادی پایدار و ایجاد اشتغال است و از صنایعی است که از لحاظ درآمد‌زایی و اشتغال‌زایی بسیار قابل‌توجه می‌باشد.

فعالیت در این صنعت در صورت برخورد مدبرانه و برنامه‌ریزی مناسب، موجب تعامل و رشد فرهنگ‌ها نیز شده و به بازشناسی هویت تاریخی و اجتماعی نیز در مناطق آزاد منجر خواهد شد.

مناطق آزاد ایران با برخورداری از آثار تاریخی، فرهنگی، طبیعت جذاب و تنوع شرایط اقلیمی، از مراکز مهم گردشگری در کشور محسوب شوند و برای ایجاد توسعه پایدار و جایگزینی منابع جدید با هدف کسب درآمد به جای منابع سازمانی، نیازمند استفاده از تمام توان و قابلیت‌های منطقه در حوزه توسعه گردشگری هستند و در این راستا سرمایه‌گذاری مناسب در بخش گردشگری مناطق توسط مدیران و تلاش برای ساخت و ایجاد زیربنا و روبناهای این صنعت هم از طریق سرمایه‌گذاری سازمان‌ها، هم بخش خصوصی و هم جوامع محلی، تبلیغات رسانه‌ای، قوانین منعطف‌، ایجاد فرهنگ توریست‌پذیری و منابع انسانی متخصص ازجمله مولفه‌های موثر در افزایش آمار گردشگری مناطق آزاد خواهد بود.

توجه به توسعه و رونق گردشگری موجب ارتقای اقتصاد مناطق آزاد، ایجاد منابع درآمدی مستقیم برای سازمان، کمک به گردش اقتصادی در بخش‌های مختلف سازمان، کمک به رفاه و عدالت اجتماعی میان جوامع محلی و شهروندان مناطق آزاد و زمینه‌سازی برای مشارکت اجتماعی و اقتصادی شهروندان مناطق است.

مناطق آزاد با تاکید بر توسعه فعالیت‌های عمران گردشگری‌، نوسازی بافت‌های تاریخی و دیدنی و بازسازی فضاهای تفریحی در این حوزه از طریق ارائه تسهیلات مناسب، کمک فراوانی به توسعه پایدار و نیز افزایش درآمد سازمان‌ها خواهند کرد.

اعمال مدیریت واحد برای بهره‌گیری هرچه بیشتر از قابلیت‌های گردشگری مناطق آزاد، مسئله‌ای است که نباید از آن غافل باشیم و بدون شک درآمدی که از توسعه گردشگری نصیب سازمان‌های مناطق آزاد می‌شود، قابل اتکا است و اشتغال‌زایی بالای این حوزه، گردش اقتصادی مطلوبی را به‌دنبال دارد که بسیاری از سازمان‌ها موفق در زمینه درآمد پایدار از آن بهره می‌برند.

در این ادامه این گزارش، در گفت‌و‌گو با معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو و همچنین یکی از کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه گردشگری کشور به بررسی بخش گردشگری مناطق آزاد پرداختیم که در ذیل ملاحظه می‌فرمایید.

 

بهنام امیریان، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو:

ضعف مدیریتی و بازاریابی گردشگری؛ مهم‌ترین چالش حوزه گردشگری در مناطق آزاد

بهنام امیریان معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو در گفت‌وگو با نشریه، ظرفیت‌های گردشگری مناطق آزاد کشور به‌ویژه منطقه آزاد ماکو را برشمرد و حوزه گردشگری را یکی از مهم‌ترین ابزار توسعه در این مناطق عنوان کرد.

وی ضمن بیان گونه‌های مختلف گردشگری در مناطق آزاد، موانع و معضلات توسعه این صنعت را نام برد و تاکید کرد: از مهم‌ترین عواملی که به عنوان چالش در توسعه گردشگری مناطق آزاد موردتوجه است، می‌توان به ضعف مدیریت و بازاریابی گردشگری، عدم مشارکت جامعه محلی، بی‌توجهی به گردشگری فرهنگی، ضعف اطلاع‌رسانی و تبلیغات، بی‌توجهی به زیرساخت‌های خدماتی، فقدان دیپلماسی عمومی و… اشاره نمود.

امیریان در واکنش به این موضوع مناطق آزاد ایران در قالب چه راهبردی می‌توانند در حوزه گردشگری ایفای نقش کنند، اظهار داشت: بدون شک یکی از ویژگی‌های مناطق آزاد ایران، قابلیت آنها در حوزه گردشگری است. درواقع تمامی این مناطق ظرفیت قابل‌توجهی در حوزه گردشگری دارند و امروزه گردشگری به عنوان پیشران توسعه در این مناطق بیش‌ازپیش مطرح می‌باشد. گردشگری در وهله اول، یک اهرم توسعه است و به صورت گسترده به عنوان ابزاری مهم برای رسیدن به توسعه در مناطق آزاد به‌شمار می‌رود. به‌واسطه اینکه در مناطق آزاد گردشگری فراتر از یک صنعت، به پدیده‌ای اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده؛ به عنوان راهبردی برای توسعه همه‌جانبه در این مناطق مطرح می‌باشد.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو در پاسخ به این سوال که چه گونه‌هایی از گردشگری می‌توانند در مناطق آزاد رونق پیدا کنند، عنوان کرد: در مناطق آزاد انواع مختلفی از گردشگری برای گردشگران با نیازها و سلیقه‌های مختلف فراهم است. مناطق آزاد به علت وجود جاذبه‌های اقتصادی، تاریخی، فرهنگی و طبیعی، غالبا مقاصد گردشگری مهمی محسوب می‌شوند. این مناطق از جنبه جاذبه‌های گردشگری، دارای انواع اقلیم‌ها، آثار تاریخی و باستانی، مراکز تفریحی و تجاری و زیبایی‌های طبیعی است که با اکثر شهرهای گردشگرپذیر کشور برابری می‌کند. تنوع اقلیمی و فرصت‌های متنوع آب‌و‌هوایی در شمال و جنوب کشور، یکی از بزرگترین امتیازات مناطق آزاد برای همپوشانی گردشگری در فصل‌های مختلف سال است‌.

وی موانع و معضلات توسعه گردشگری در مناطق آزاد را نام برد و گفت: عوامل متعددی سبب شده‌اند که مناطق آزاد از جایگاه واقعی خود در بهره‌گیری از صنعت گردشگری برخوردار نباشند. موانع و معضلات گردشگری مناطق آزاد ایران، جدا از موانع کلان گردشگری در کل کشور نیست و در بسیاری از موارد، موانع و معضلات گردشگری در این مناطق ناشی از سیاستگذاری کلان گردشگری در کشور می‌باشد. بر این اساس، لازم است پیش از پرداختن به چالش‌های گردشگری در مناطق آزاد، مهم‌ترین چالش‌های گردشگری در ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. از مهم‌ترین عواملی که به عنوان چالش در توسعه گردشگری مناطق آزاد مورد‌توجه است، می‌توان به ضعف مدیریت و بازاریابی گردشگری، عدم مشارکت جامعه محلی، بی‌توجهی به گردشگری فرهنگی، ضعف اطلاع‌رسانی و تبلیغات، بی‌توجهی به زیرساخت‌های خدماتی، فقدان دیپلماسی عمومی و… اشاره نمود.

امیریان در پاسخ به این سوال که از نظر توسعه زیرساخت‌های مرتبط با گردشگری، مناطق آزاد در چه سطحی قرار دارند، بیان داشت: تقریبا همه مناطق آزاد در ایران به‌دنبال کسب حداکثری منافع از حوزه گردشگری هستند. اما آن موضوعی که واضح و مشخص است، اینکه همه مناطق آزاد سهم برابری از سفره بزرگ گردشگری نداشته و به لحاظ بهره‌گیری از گردشگری با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوت‌ها عمدتا در زیرساخت‌های مرتبط با گردشگری ازجمله تاسیسات اقامتی و پذیرایی، سیستم‌های حمل‌ونقل، رزرواسیون و… قابل مشاهده است؛ به‌طوری که در برخی از مناطق آزاد ازجمله منطقه آزاد کیش، زیرساخت های مناسبی برای توسعه گردشگری فراهم است؛ اما در برخی از مناطق آزاد ازجمله منطقه آزاد ماکو، زیرساخت‌های گردشگری در دست ساخت و تکمیل می‌باشد؛ که متناسب با تکمیل زیرساخت‌ها، نقش گردشگری در توسعه منطقه نمود بیشتری می‌یابد. اما در کل می‌توان اذعان داشت که مناطق آزاد از زیرساخت‌های نسبتا مطلوبی جهت توسعه گردشگری برخوردار هستند‌.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو درخصوص اقدامات منطقه آزاد متبوع خود از نظر تبلیغات و برندسازی در حوزه گردشگری گفت: تبلیغات و برندسازی منجر به آگاهی، شناخت و اعتماد می‌شود. در برندسازی گردشگری خود، به‌دنبال ایجاد تصویری منحصربه‌فرد از ماکو در ذهن گردشگران هستیم. در این راستا با برنامه‌ریزی برای حضور در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی گردشگری، تهیه برنامه‌های تبلیغاتی جهت پخش از شبکه‌های پر مخاطب (به‌ویژه شبکه جهانی جام‌جم) و همچنین برگزاری رویدادهای ویژه که متاثر از پتانسیل‌های منحصربه‌فرد گردشگری منطقه آزاد ماکو است، اقدام به روایت و معرفی منطقه آزاد ماکو به عنوان مقصد گردشگری برای مخاطبان خود می‌کنیم‌.

وی درخصوص اقدامات انجام گرفته در جهت افزایش سهم جامعه محلی، توانمندسازی آنها برای فعالیت در حوزه گردشگری و توزیع عادلانه ثروت در این بخش اظهار کرد: با توجه به اینکه توانمندسازی جامعه محلی و افزایش سهم آنها در گردشگری برای تضمین موفقیت و توسعه گردشگری امری اجتناب‌ناپذیر است؛ لذا ما نیز در سازمان منطقه آزاد ماکو با اصل قرار دادن این مهم، اقدام به راه‌اندازی سامانه ایده برای دریافت ایده‌ها و برنامه‌های قشرهای مختلف در حوزه‌های مختلف توسعه به‌ویژه حوزه گردشگری و جلب و جذب مشارکت جامعه محلی در برنامه‌های توسعه کرده‌ایم. همچنین، با لحاظ این مهم که توانمندسازی، بالاترین پله نردبان مشارکت جامعه محلی محسوب می‌شود و می‌تواند نگرش افراد را نسبت به اثرات مثبت و منفی گردشگری تحت‌تاثیر قرار دهد؛ اقدام به برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف برای جامعه محلی و همچنین فعالین این حوزه طی سال‌های گذشته کرده‌ایم‌.

امیریان در ادامه ظرفیت‌های منطقه آزاد ماکو را در حوزه جذب گردشگری خارجی برشمرد و گفت: منطقه ماکو با توجه به دارا بودن موقعیتی استراتژیک و پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل ازجمله آثار تاریخی متنوع، آب‌وهوای مناسب و مطبوع، جاذبه‌های ویژه برای توسعه گردشگری ورزشی (ازجمله ورزش‌های هوایی، ورزش‌های زمستانی، صخره‌نوردی و…) و برگزاری رویدادهای مختلف و…  استعدادهای آشکار و نهانی را در جذب گردشگران خارجی و توسعه گردشگری و تبدیل شدن به یک قطب گردشگری را دارا می‌باشد. می‌توان گفت هم‌اکنون در منطقه آزاد ماکو امکانات و نیازهای اولیه مربوط به گردشگری فراهم شده است. اما امکانات و خدمات ما چیزی نیست که با تکیه بر آن بتوان انتظار جذب گردشگران خارجی در سطحی گسترده را داشت و بالطبع در این زمینه باید توانایی‌ها، امکانات و تسهیلات خود را بسیار بالاتر از آنچه که امروز هست، افزایش دهیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو در پاسخ به این سوال که برای رونق گردشگری خارجی، بازارهای هدف ماکو کدام کشورها هستند، گفت: همان‌طور که گفته شد، منطقه آزاد ماکو به دلیل موقعیت استراتژیک و با دارا بودن پتانسیل‌های مختلف و متنوع، قابلیت جذب گردشگران داخلی و خارجی را دارا می باشد. درخصوص گردشگران خارجی اولویت اصلی منطقه آزاد ماکو بازار کشورهای همسایه ازجمله ترکیه و آذربایجان می‌باشد‌.

وی درخصوص راهکاری‌ها جهت اقتصادی کردن گردشگری در منطقه آزاد و تعریف بسته‌های گردشگری مقرون به‌صرفه، اذعان نمود: گردشگری آن چیزی است که انرژی دوباره کار و زندگی را در جامعه بیدار می‌کند. اما چالش اصلی اینجاست که هزینه سفر برای خیلی‌ها مقرون ‌به‌صرفه نیست. درواقع همیشه و همگان امکان سفر را ندارند. سازمان منطقه آزاد ماکو با برنامه‌ریزی طرح گردشگری ارزان، به‌دنبال زمینه‌سازی برای سفر تمام اقشار جامعه به این منطقه است. رونق گردشگری در قالب برنامه گردشگری ارزان، از طریق عقد تفاهم‌نامه با بانک قرض‌الحسنه مهر ایران جهت ارائه تسهیلات و سفرکارت، برگزاری رویدادها و جشنواره‌های خرید با ارائه تخفیف‌های ویژه، برنامه‌ریزی برای اجرای طرح ماه عسل برای زوج‌های جوان با لحاظ تخفیف‌های ویژه در مراکز اقامتی و پذیرایی و مراکز خرید و… ازجمله مهم‌ترین اقدامات و برنامه‌هایی است که سازمان منطقه آزاد ماکو طی سال گذشته و سال جاری در دستورکار دارد‌.

امیریان در پاسخ به این سوال که در ارتباط با جلب مشارکت بخش خصوصی برای فعالیت در حوزه گردشگری چه امتیازات و مزایایی در نظر گرفته‌اید، گفت: توسعه گردشگری در مناطق آزاد نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف آن است و بدون جلب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در طرح‌های زیربنایی و روبنایی گردشگری نمی‌توان انتظار توسعه گردشگری و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی حاصل از گردشگری را داشت. برای تحقق این مهم نیز مناطق آزاد با ارائه مشوق‌های سرمایه‌گذاری متنوع و مختلف ازجمله معافیت‌های مالیاتی، برخورداری از معافیت‌های گمرکی برای واردات تجهیزات و ماشین‌آلات موردنیاز، تسهیل فرآیندهای صدور مجوز و… زمینه را برای جلب و جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی فراهم آورده‌اند‌.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو در پایان و در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه آیا بستر جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری خصوصا متنوع‌سازی جاذبه‌های گردشگری در مناطق آزاد وجود دارد، خاطرنشان کرد: همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، سرمایه‌گذاری همواره به عنوان عنصر کلیدی رشد و توسعه گردشگری در مناطق آزاد مدنظر بوده است. در این راستا مناطق آزاد سرمایه‌گذاری خارجی را در دستورکار دارند و مشوق‌های ویژه‌ای را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی ارائه می‌دهند که زمینه را برای حضور آنان فراهم آورده است.

 

محمد محمدی‌، کارشناس حوزه گردشگری:

برنامه‌های توسعه گردشگری در مناطق آزاد شناسایی و اجرا شوند

و اما، محمد محمدی کارشناس حوزه گردشگری نیز در گفت‌وگو با نشریه، راهبردهای مناطق آزاد برای توسعه بخش توریسم را بیان نمود و تامین زیرساخت‌های مناسب برای گردشگری را لازمه توسعه این صنعت معرفی کرد.

وی معضلات مناطق آزاد را در حوزه گردشگری نام برد و تاکید کرد: به منظور رفع این مشکلات، لازم است که برنامه‌های مناسبی برای توسعه گردشگری در مناطق آزاد ایران شناسایی و اجرا شوند.

طبق گفته این کارشناس؛ این برنامه‌ها باید شامل توسعه زیرساخت‌های گردشگری، توسعه تسهیلات، حفاظت از محیط‌زیست، تهیه محتوای تبلیغاتی و معرفی جاذبه‌های گردشگری، ایجاد امنیت و ایمنی برای گردشگران و توسعه اقتصادی منطقه باشند.

محمدی در پاسخ به این سوال که مناطق آزاد ایران در قالب چه راهبردی می‌توانند در حوزه گردشگری ایفای نقش کنند، گفت: مناطق آزاد ایران می‌توانند با فراهم کردن شرایط مناسب، به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مورد علاقه برای گردشگران داخلی و خارجی عمل کنند. برای این منظور، می‌توان از راهبردهای مختلفی استفاده کرد، ازجمله فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب برای گردشگری، مانند ایجاد فرودگاه‌ها، بنادر و ایستگاه‌های راه‌آهن در مناطق آزاد. ارائه تسهیلات مالی و مالیاتی برای سرمایه‌گذاران و کسب ‌و کارهای حوزه گردشگری در مناطق آزاد، به‌طوری‌ که این کسب‌ و کارها بتوانند با هزینه کمتری فعالیت خود را ادامه دهند و در نتیجه برای گردشگران قیمت مناسب‌تری ارائه دهند. ایجاد امکانات متنوع برای گردشگران ازجمله اقامتگاه‌های بوم‌گردی، رستوران‌های محلی و فروشگاه‌های صنایع‌دستی. توسعه موارد خاص گردشگری مانند گردشگری طبیعت‌گردی، گردشگری تاریخی و فرهنگی، گردشگری ورزشی و گردشگری درمانی. ارتقای سطح امنیت و ایمنی در مناطق آزاد، به‌طوری‌ که گردشگران بتوانند با آرامش و اطمینان بیشتری به این مناطق سفر کنند و استفاده از این راهبردها و دیگر راهکارهایی که متناسب با شرایط مناطق آزاد قابل اجرا باشند، می‌تواند موجب خلق فرصت‌های بسیاری در حوزه گردشگری در مناطق آزاد ایران شود.

این کارشناس درخصوص اینکه چه گونه‌هایی از گردشگری می‌توانند در مناطق آزاد رونق پیدا کنند بیان داشت: مناطق آزاد ایران با توجه به ویژگی‌های خاص و شرایط قانونی و اقتصادی منحصربه‌فرد، می‌توانند برای انواع مختلفی از گردشگری جذاب باشند.

برخی از نمونه‌های گردشگری که در مناطق آزاد می‌تواند رونق پیدا کند، عبارتند از:

? گردشگری تاریخی و فرهنگی: مناطق آزاد ایران دارای تاریخ و فرهنگ غنی هستند و می‌توانند به عنوان مقاصد گردشگری تاریخی و فرهنگی جذاب عمل کنند. این مناطق شامل شهرها، بازارها، قلعه‌ها، مساجد و باغ‌های تاریخی مختلف هستند.

? گردشگری طبیعت‌گردی: مناطق آزاد ایران به دلیل وجود مناظر طبیعی زیبا همچون کوهستان‌ها، دریاچه‌ها، جنگل‌ها، مراتع و غارها، به عنوان مقاصد گردشگری طبیعت‌گردی جذاب عمل کنند.

? گردشگری ورزشی: وجود فضاهای مناسب برای ورزش‌های آبی، اسکی و بورد، پاراگلایدر، پوشش برفی و اسنوبرد در مناطق آزاد؛ این مناطق را به یک مقصد گردشگری ورزشی جذاب تبدیل می‌کند.

? گردشگری درمانی: برخی مناطق آزاد ایران از آب‌های گرم و معدنی و غارهای نمکی برخوردار هستند که می‌توانند به عنوان مقصد گردشگری درمانی جذاب باشند.

? گردشگری خرید: مناطق آزاد ایران به دلیل وجود بازارهای بزرگ و مراکز خرید سنتی و مدرن، به عنوان مقصد گردشگری خرید نیز جذاب هستند.

با توجه به اینکه مناطق آزاد ایران دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند، می‌توان برای هر نوع گردشگری، برنامه‌ریزی‌های خاصی را در نظر گرفت تا بتوانند از این ویژگی‌ها بهره برده و مقصد جذابی برای گردشگران ایجاد کنند.

وی در پاسخ به این سوال که راهکارهای رفع موانع و معضلات توسعه گردشگری در مناطق آزاد چیست، اظهار داشت: به منظور رفع این مشکلات، لازم است که برنامه‌های مناسبی برای توسعه گردشگری در مناطق آزاد ایران شناسایی و اجرا شوند. این برنامه‌ها باید شامل توسعه زیرساخت‌های گردشگری، توسعه تسهیلات، حفاظت از محیط‌زیست، تهیه محتوای تبلیغاتی و  معرفی جاذبه‌های گردشگری، ایجاد امنیت و ایمنی برای گردشگران و توسعه اقتصادی منطقه باشند.

محمدی در رابطه با اینکه از نظر توسعه زیرساخت‌های مرتبط با گردشگری، مناطق آزاد در چه سطحی قرار دارند، گفت: توسعه زیرساخت‌های مرتبط با گردشگری در مناطق آزاد ایران از یک‌سو به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و شرایط اقتصادی مطلوب، شامل توسعه زیرساخت‌های گردشگری و ایجاد تسهیلات برای گردشگران، در مقایسه با سایر نواحی کشور، به یک سطح بالاتر دست یافته است. از سوی دیگر، باز هم توسعه زیرساخت‌های گردشگری در برخی مناطق آزاد همچنان به چالش‌هایی مانند محدودیت‌های بودجه، نبود اولویت‌های درست و تعامل بین بخش خصوصی و دولتی برای توسعه گردشگری برمی‌خورد.

این کارشناس تصریح کرد: اما به طور کلی، در سال‌های اخیر برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری، در مناطق آزاد ایران پروژه‌های مختلفی همچون ساخت فرودگاه‌های بزرگ، توسعه بنادر، احداث هتل‌های بزرگ، تنظیم تورهای گردشگری، توسعه بخش خدماتی و غذایی و توسعه فضاهای سبز و ایجاد فضاهای تفریحی انجام شده است. همچنین به دلیل وجود محدودیت‌های قانونی کمتر در مناطق آزاد، می‌توان به‌راحتی از فضای کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری در زمینه‌های گردشگری استفاده کرد. بنابراین، با توجه به تلاش‌هایی که در جهت توسعه زیرساخت‌های گردشگری در مناطق آزاد انجام شده است، می‌توان گفت که در برخی مناطق آزاد ایران شاهد رشد و توسعه بخش گردشگری هستیم، اما هنوز نیاز به استفاده از پتانسیل‌های بیشتر برای توسعه گردشگری در این مناطق وجود دارد.

وی درخصوص اینکه از نظر تبلیغاتی و برندسازی در مناطق آزاد چه اقداماتی انجام شده است، عنوان کرد: مناطق آزاد ایران در سال‌های اخیر در جهت تبلیغاتی و برندسازی خود، اقدامات متعددی را انجام داده‌اند. به عنوان مثال، در منطقه آزاد چابهار به منظور تبلیغات و جذب گردشگر، مراسم بین‌المللی فروشگاهی و نمایشگاهی بین‌المللی برگزار شده است. این رویداد، فرصت خوبی برای تبلیغات و ارائه محصولات و خدمات مختلف در زمینه گردشگری، صنعت و فناوری در منطقه آزاد چابهار بوده است. همچنین، در منطقه آزاد قشم تلاش‌هایی برای برندسازی این منطقه و جذب گردشگران برای تجربه این جزیره زیبا و دیدنی صورت گرفته است؛ این تلاش‌ها شامل توسعه تسهیلات گردشگری، توسعه فضاهای سبز، تنظیم تورهای گردشگری، ایجاد امکانات برای ورزش‌های آبی و ایجاد مراکز خرید و تفریحی مختلف است. علاوه‌بر این، در منطقه آزاد کیش نیز تلاش‌هایی در جهت تبلیغاتی و برندسازی این منطقه صورت گرفته است. برای مثال، کیش به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم در خلیج‌فارس شناخته شده و در راستای تبلیغات و برندسازی این منطقه، رویدادهایی همچون جشنواره بین‌المللی هواپیمایی‌های خارجی، نمایشگاه‌های گردشگری و همچنین برگزاری مسابقات ورزشی بین‌المللی در این منطقه برگزار شده است. بنابراین می‌توان گفت که مناطق آزاد در جهت تبلیغاتی و برندسازی خود، تلاش‌هایی را انجام داده‌اند و در برخی موارد موفق به جذب گردشگران و توسعه گردشگری شده‌اند، اما همچنان نیاز به تلاش‌های بیشتر در این زمینه وجود دارد.

محمدی اقدامات انجام گرفته در مناطق آزاد جهت توانمندسازی جامعه محلی را برشمرد و بیان کرد: با توجه به اهمیت توانمندسازی جامعه محلی برای توسعه گردشگری و توزیع عادلانه ثروت در این بخش، مناطق آزاد در سال‌های اخیر اقدامات متعددی را در این زمینه انجام داده‌اند. برخی از این اقدامات عبارتند از:

? ایجاد اشتغال: مناطق آزاد با ایجاد فرصت‌های شغلی در حوزه‌های گردشگری، برای جامعه محلی فرصت‌های شغلی ایجاد کرده‌اند و در نتیجه توانمندسازی اقتصادی آنها افزایش یافته است.

? آموزش و پرورش: مناطق آزاد با ارائه دوره‌های آموزشی مرتبط با حوزه‌های گردشگری و صنایع‌دستی به جامعه محلی، امکانات و فرصت‌هایی برای یادگیری و توسعه مهارت‌های لازم در این حوزه را فراهم کرده‌اند.

? توسعه مشارکتی: مناطق آزاد با توجه به اهمیت مشارکت جامعه محلی در فرآیند توسعه گردشگری، سعی در جذب نظرات و پیشنهادات آنها دارند و در نتیجه توانمندی جامعه محلی برای مشارکت در این فرآیند افزایش می‌یابد.

? توسعه محلی: مناطق آزاد با توجه به اهمیت توسعه محلی و ایجاد تعامل میان گردشگران و جامعه محلی، سعی در ایجاد امکانات و فضاهایی برای نمایش فرهنگ و سنت‌های محلی، ترویج محصولات محلی و توسعه صنایع‌دستی محلی دارند، که این امر می‌تواند منجر به افزایش سهم جامعه محلی در این بخش شود.

می‌توان عنوان کرد که مناطق آزاد با توجه به اهمیت توانمندسازی جامعه محلی برای توسعه گردشگری و توزیع عادلانه ثروت در این بخش، تلاش‌هایی را انجام داده‌اند و در برخی موارد موفق به افزایش سهم جامعه محلی در این بخش شده‌اند؛ اما مسلما همچنان نیاز به تلاش‌های بیشتر در این زمینه احساس می‌شود.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که در حوزه جذب گردشگری خارجی چه ظرفیت‌هایی در مناطق آزاد وجود دارد، اذعان نمود: مناطق آزاد ایران، به عنوان مناطقی با موقعیت‌ جغرافیایی و جغرافیای دریایی مناسب، ظرفیت‌های بسیاری برای جذب گردشگری خارجی دارند که در ذیل به برخی از این ظرفیت‌ها اشاره می‌شود:

? جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی: ایران کشوری با تاریخ و فرهنگ بسیار غنی است و مناطق آزاد نیز جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری دارند که می‌تواند جذابیت بسیاری برای گردشگران خارجی داشته باشد. برخی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی در مناطق آزاد عبارتند از: روستای تاریخی تیس، کلیسای سنت استپانوس، ساختمان پست و تلگراف‌خانه، ساختمان گمرک و…

? جاذبه‌های طبیعی: مناطق آزاد ایران با طبیعتی فوق‌العاده زیبا و گوناگون، ازجمله مقاصد گردشگری خارجی محسوب می‌شوند. برخی از این جاذبه‌های طبیعی عبارتند از: کوه‌های مریخی، اسکله بریس، جنگل حرا گواتر و قشم، ساحل پزم، ساحل درک، تنگه چاهکوه، جزیره هنگام و‌…

? امکانات ورزشی و تفریحی: مناطق آزاد امکانات ورزشی و تفریحی بسیاری دارند که می‌تواند جذابیت زیادی برای گردشگران خارجی داشته باشد. برخی از این امکانات عبارتند از: ورزش‌های آبی، ورزش‌های هوایی، گردش با قایق، ماهیگیری، تورهای چشمانی و…

? اقتصادی و تجاری: مناطق آزاد کشور به عنوان مناطقی با اقتصادی پویا و بازار جذاب، می‌تواند برای گردشگران خارجی که به‌دنبال فرصت‌های تجاری هستند جذاب باشد.

می‌توان نتیجه گرفت، مناطق آزاد ایران با توجه به ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای که در حوزه گردشگری دارند، می‌توانند مقصدی جذاب برای گردشگران خارجی باشند. اما برای جذب گردشگران خارجی، نیاز به توسعه زیرساخت‌های گردشگری، افزایش کیفیت خدمات گردشگری، ترویج و تبلیغات و سایر اقدامات مرتبط با فعالیت‌های گردشگری و رشد صنعت گردشگری در این مناطق وجود دارد.

وی بازارهای هدف برای رونق گردشگری خارجی در مناطق آزاد را برشمرد و گفت: هدف اصلی مناطق آزاد ایران، جذب گردشگران بین‌المللی است و در طراحی برنامه‌های جذب گردشگری، برخی کشورهای مشخص هستند که به عنوان بازارهای هدف مطرح هستند. برخی از این کشورها عبارتند از:

? کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان: کشورهایی همچون عمان، قطر، امارات متحده عربی و کویت، پاکستان و هندوستان به عنوان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان، با توجه به ارتباطات نزدیک جغرافیایی و فرهنگی، همواره از بازارهای هدف برای جذب گردشگران به مناطق آزاد ایران بوده‌اند.

? کشورهای اروپایی: کشورهایی همچون آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا، به دلیل علاقه زیاد به فرهنگ و تاریخ ایران، بازارهای هدف برای جذب گردشگران خارجی به مناطق آزاد ایران محسوب می‌شوند.

? کشورهای آسیایی: کشورهایی همچون چین، هند، روسیه و کره جنوبی، به عنوان کشورهایی با بازار بسیار بزرگ برای گردشگری، همواره در لیست بازارهای هدف برای جذب گردشگران به مناطق آزاد ایران قرار دارند.

با‌توجه به ویژگی‌های مناطق آزاد کشور و ظرفیت‌های بسیاری که برای جذب گردشگران بین‌المللی دارند، می‌توان به بازارهای مختلفی در سراسر جهان اشاره کرد؛ اما با عنایت به تقارن‌های فرهنگی و جغرافیایی، بازارهای هدف برای جذب گردشگران به مناطق آزاد ایران، در مناطقی نزدیک به ایران و با فرهنگ و سنت‌های مشابه قرار دارند.

محمدی، راهکارها جهت اقتصادی کردن گردشگری در مناطق آزاد و تعریف بسته‌های گردشگری مقرون به‌صرفه را برشمرد و اظهار کرد: اقتصادی کردن گردشگری در مناطق آزاد، به معنای بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های گردشگری در منطقه با هدف ایجاد درآمد و اشتغال برای جامعه محلی است. برای این منظور، بسته‌های گردشگری مقرون به‌صرفه و جذاب برای گردشگران خارجی باید طراحی و ارائه شوند. برخی از راهکارهایی که می‌توان برای این منظور به‌کار برد، عبارتند از:

? توسعه زیرساخت‌های گردشگری: برای جذب گردشگران خارجی لازم است که زیرساخت‌های گردشگری در مناطق آزاد بهبود یابند. به عنوان مثال، افزایش تعداد هتل‌ها، رستوران‌ها، مراکز خرید و فضاهای تفریحی در مناطق آزاد می‌تواند باعث جذب گردشگران بیشتر شود.

? ترویج و تبلیغات: ترویج و تبلیغات موثر برای جذب گردشگران، ازجمله راهکارهایی است که می‌توان از آن استفاده کرد. تبلیغات در رسانه‌های مختلف و حضور در نمایشگاه‌های گردشگری، می‌تواند باعث افزایش شناخت مناطق آزاد برای گردشگران شود.

? طراحی بسته‌های گردشگری متنوع: بسته‌های گردشگری متنوع و جذاب، با توجه به نیازها و علاقه‌های گردشگران، می‌تواند باعث جذب گردشگران بیشتر شود. این بسته‌ها می‌توانند شامل تورهای تاریخی، فرهنگی، طبیعی، ورزشی و تفریحی باشند.

? ارائه خدمات باکیفیت: ارائه خدمات باکیفیت به گردشگران، می‌تواند باعث رضایت آنها و جذب گردشگران بیشتر شود. برای این منظور، لازم است که بستر مناسبی برای ارائه خدمات باکیفیت فراهم گردد.

? ارتقای فرهنگ گردشگری: ارتقای فرهنگ گردشگری در جامعه محلی می‌تواند باعث افزایش اطمینان گردشگران از امنیت و رفاه حال خود در منطقه آزاد گردد و در نتیجه باعث جذب گردشگران بیشتر شود.

محمدی در پاسخ به این سوال که در ارتباط با جلب مشارکت بخش خصوصی برای فعالیت در حوزه گردشگری چه امتیازات و مزایایی وجود دارد، اذعان داشت: جلب مشارکت بخش خصوصی در فعالیت‌های گردشگری می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های موثر برای توسعه این صنعت در مناطق آزاد مورد استفاده قرار گیرد. امتیازات و مزایایی که می‌توان به عنوان ارائه‌کننده‌ خدمات گردشگری به‌دست آورد، عبارتند از:

? دسترسی به منابع مالی: با جذب سرمایه‌گذاری از بخش خصوصی، منابع مالی برای توسعه و بهبود زیرساخت‌های گردشگری در منطقه آزاد بیشتر شده و امکان ارتقای خدمات به گردشگران فراهم می‌شود.

? توسعه شغل‌ها: با توسعه صنعت گردشگری در مناطق آزاد، فرصت‌های شغلی بیشتری به جامعه محلی ارائه می‌شود. همچنین، با توسعه بخش خصوصی، تعداد شغل‌های مستقیم و غیرمستقیم افزایش می‌یابد.

? افزایش درآمد منطقه: با توسعه فعالیت‌های گردشگری، درآمد منطقه افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند باعث توسعه سایر بخش‌های اقتصادی در منطقه شود.

? بهبود کیفیت خدمات: با جذب سرمایه‌گذاری از بخش خصوصی، کیفیت خدمات به گردشگران بهبود می‌یابد و باعث ارتقای تجربه‌ی گردشگران در منطقه می‌گردد.

? افزایش شناخت منطقه: با‌توجه به اینکه بخش خصوصی دسترسی بیشتری به بازارهای بین‌المللی دارد؛ تبلیغات و ترویج بهتری برای منطقه صورت می‌گیرد و شناخت منطقه برای گردشگران خارجی افزایش می‌یابد.

? ایجاد رقابت سالم: با ورود بخش خصوصی به صنعت گردشگری، رقابت سالم بین ارائه‌دهندگان خدمات صورت می‌گیرد و این امر باعث افزایش کیفیت خدمات به گردشگران می‌شود.

? ایجاد شراکت و همکاری: با جذب سرمایه‌گذاری از بخش خصوصی، شراکت و همکاری میان دولت و بخش خصوصی برای توسعه و بهبود زیرساخت‌های گردشگری در منطقه ایجاد می‌شود.

با توجه به امتیازات و مزایای مذکور، جلب مشارکت بخش خصوصی در فعالیت‌های گردشگری می‌تواند به عنوان یک راهکار موثر برای توسعه این صنعت در مناطق آزاد و ایجاد توافقات و شراکت‌های مفید میان دولت و بخش خصوصی است.

این کارشناس حوزه گردشگری در پایان و در پاسخ به این سوال که آیا بستر جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری خصوصا متنوع‌سازی جاذبه‌های گردشگری در مناطق آزاد وجود دارد، تصریح کرد: بله؛ برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری و متنوع‌سازی جاذبه‌های گردشگری در مناطق آزاد، بسترهایی وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد. به عنوان مثال:

? قوانین و مقررات دوستانه با سرمایه‌گذاران خارجی: در بسیاری از مناطق آزاد، قوانین و مقرراتی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری وجود دارد که برای آنها تسهیلات و امتیازاتی فراهم می‌کند.

? تسهیلات و امتیازات مالی: در بسیاری از مناطق آزاد، تسهیلات مالی و امتیازاتی برای سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری فراهم می‌شود که می‌تواند به عنوان امتیاز برای جذب سرمایه‌گذار خارجی عمل کند.

? ارائه زیرساخت‌های لازم: در بسیاری از مناطق آزاد، زیرساخت‌های لازم برای توسعه صنعت گردشگری مانند بنادر، فرودگاه‌ها، جاده‌ها و مراکز تفریحی و توریستی در دسترس هستند.

? موقعیت جغرافیایی مطلوب: بسیاری از مناطق آزاد دارای موقعیت جغرافیایی مطلوبی هستند که می‌تواند به عنوان عاملی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری عمل کند.

? تنوع فرهنگی و تاریخی: بسیاری از مناطق آزاد دارای تنوع فرهنگی و تاریخی بالایی هستند که می‌تواند به عنوان جاذبه‌های گردشگری جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی عمل کند.

در پایان باید اذعان داشت، بسترهای مناسب برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه گردشگری وجود دارد و با استفاده از این بسترها و توسعه صنعت گردشگری در مناطق آزاد، می‌توان به متنوع‌سازی جاذبه‌های گردشگری و جذب سرمایه‌گذار خارجی کمک کرد.