گزارشی از عملکرد یازده‌ماهه سال1400 سازمان منطقه آزاد انزلی:

از جذب ۲۴۴۶۳میلیارد ریال طرح سرمایه‌گذاری تا صادرات ۹۶میلیون دلاری منطقه آزاد انزلی

سازمان منطقه آزاد انزلی در یازده‌ماهه سال‌1400 علی‌رغم استمرار شرایط کرونایی و تحریم؛ از طریق اجرای برنامه‌های تشویقی، حمایتی و پیگیری‌های مستمر جهت رفع برخی مشکلات واحدهای تولیدی و خدماتی فعال در سطح منطقه، در شاخص‌های مختلف اقتصادی، گردشگری و بندری عملکرد قابل قبولی از خود برجای گذاشت.

به گزارش اخبار مناطق آزاد، با عنایت به راهبرد تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر نامگذاری سال‌۱۴۰۰ به عنوان سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها»، رویکرد غالب سازمان منطقه آزاد انزلی به حمایت و پیشتیبانی از واحدهای تولیدی-صنعتی و کسب و کارهای خدمات تجاری و گردشگری متمرکز شد و در این مسیر مانع‌زدایی از برخی مشکلات در دستورکار قرار گرفت.

بر همین اساس، ظرف یازده‌ماه گذشته بازدیدهای میدانی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی از فعالین اقتصادی منطقه که با همراهی معاون و مدیران تخصصی هر معاونت سازمان همراه بود، در کنار برگزاری جلسات کاری با حضور مدیران استانی مرتبط با هر حوزه کاری سازمان، جزو مهم‌ترین اولویت‌های این سازمان بود که زمینه رفع مشکلات و موانع پیش‌روی سرمایه‌گذاران منطقه از طریق هم‌افزایی با نهادهای استانی و ملی را به وجود آورد.

در حوزه اقتصادی و سرمایه‌گذاری از فروردین تا پایان بهمن‌ماه سال جاری، میزان سرمایه‌گذاری محقق شده در محدوده منطقه آزاد انزلی که در قالب ۳۸طرح سرمایه‌گذاری بود، از رقم ۲۴۴۶۳میلیارد ریال عبور کرد.

از سوی دیگر در شاخص جذب سرمایه‌گذاران خارجی نیز طی این مدت ارزش طرح‌های سرمایه‌گذاری تحقق یافته از سوی ۶طرح سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در منطقه آزاد انزلی به ۵۳میلیون دلار بالغ شد.

لازم به ذکر است که حوزه‌‌های فعالیت طرح‌های سرمایه‌گذاری شامل زمینه‌هایی همچون ساخت واحدهای تولیدی، خدماتی، صنایع صادراتی، اقامتی، احداث هتل و مجتمع‌های مسکونی، صنایع های‌تک، نوآور، فناور و دانش‌بنیان و همچنین ایجاد مجموعه‌های تفریحی و گردشگری است.

همچنین، در یازده‌ماهه سال‌۱۴۰۰، سازمان منطقه آزاد انزلی موفق به جذب و ثبت ۹۴شرکت داخلی و خارجی در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی و معنوی گردید و طی این مدت مجوز فعالیت برای ۱۷۳۲واحد تولیدی،خدماتی، گردشگری، فنی-مهندسی، مشاوره‌ای و… جهت فعالیت در محدوده این منطقه صادر گردید.

 

توسعه صادرات در دستورکار سازمان منطقه آزاد انزلی

نکته حائز اهمیت درخصوص توجه به افزایش ظرفیت‌ها و توانمندی‌های صادراتی فعالین اقتصادی منطقه و صدور محصولات تولیدی کشور به بازارهای حوزه اوراسیا و کشورهای منطقه، اینکه سازمان منطقه آزاد انزلی در سال‌۱۴۰۰ در راستای اجرای برنامه‌های سال‌های اخیر خود، با بهره‌گیری از فرصت‌های حضور کشورمان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و توافق‌نامه‌های منعقده با کشورهای حوزه دریای خزر و شرق دور، موفق به افزایش میزان و ارزش محصولات صادراتی و تنوع بخشی به کالاهای صادر شده نمود.

بر این اساس، از ابتدای فروردین تا پایان بهمن‌ماه سال جاری مجموع صادرات ناشی از تولید در منطقه آزاد انزلی، صادرات مجدد و صادرات به بازارهای داخلی به نزدیک ۹۶میلیون دلار رسید و ظرف این مدت صادرات کالاهای تولیدی در سایر نقاط کشور که از طریق این منطقه به بازارهای هدف صادر شدند نیز از مرز ۷۵میلیون دلار عبور کرد.

لازم به ذکر است، در سال‌۱۴۰۰واردات از طریق منطقه آزاد انزلی که مشتمل به سه گروه از تنوع کالایی وارداتی؛ کالاهای اساسی مورد نیاز کشور، مواد اولیه واحدهای تولیدی داخلی و شرکت‌های تولیدکننده این منطقه به همراه نیازهای مصرف داخلی منطقه بود، به حدود ۳۵میلیون دلار رسید که بیانگر تراز تجاری  ۱۳۵میلیون دلاری منطقه آزاد انزلی است.

 

افزایش واحدهای تولیدی و احداث سومین شهرک صنعتی منطقه آزاد انزلی

تعداد واحدهای تولیدی-صنعتی منطقه آزاد انزلی در یازده‌ماهه سال‌۱۴۰۰ به رقم ۱۵۶واحد فعال و درحال تولید افزایش پیدا کرد و این درحالی است که به دلیل نیازهای رو‌به تزاید نسبت حضور در این منطقه، کلنگ احداث سومین شهرک صنعتی منطقه در جهت افزایش دو برابری پهنه‌بندی‌های صنعتی منطقه و دوبرابر شدن تعداد واحدهای تولیدی منطقه به زمین زده شد، تا زمینه افزایش صادرات و درآمدهای ارزی و اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم در سطح منطقه و استان گیلان فراهم گردد.

آخرین بخش گزارش عملکرد حوزه اقتصادی و سرمایه گذاری سازمان منطقه آزاد انزلی، معطوف به تعداد واحدهای نوآور، فناور و دانش‌بنیان است که طی این مدت ۵۸شرکت در مرکز شکوفایی شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان منطقه آزاد انزلی جذب و شروع به فعالیت نموده‌اند؛ امری که در راستای ایفای نقش محوری سازمان در حمایت از شرکت‌های فعال در این حوزه به منظور تجاری‌سازی و تنوع‌بخشی به سبد محصولات تولیدی منطقه جهت عرضه به بازارهای هدف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در دستورکار سازمان منطقه آزاد انزلی قرار دارد.

 

ترانزیت و لجستیک، از مهم‌ترین محورهای فعالیت سازمان منطقه آزاد انزلی

یکی از مهم‌ترین محورهای فعالیت سازمان منطقه آزاد انزلی، مربوط به حوزه ترانزیت و لجستیک می‌باشد؛ زمینه‌های کاری که به دلیل قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال-جنوب، نزدیکی به کشورهای حوزه اوراسیا و دریای خزر، به همراه ایجاد مسیر ترانزیتی جدید چین، قزاقستان، ایران با محوریت این منطقه و بهره‌مندی از زیرساخت‌های مناسب بندری که مستظهر در دو مجتمع بندری انزلی و کاسپین است، دسترسی به خطوط ریلی و مسیرهای مواصلاتی جاده‌ای و قرار داشتن در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی سردار جنگل، مزیت‌ها، توانمندی‌ها و فرصت‌های متعددی را برای نخستین منطقه آزاد شمال کشور فراهم نموده است.

سازمان منطقه آزاد انزلی ظرف سال‌های اخیر از طریق انعقاد توافق‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های متعدد با بخش‌های دولتی و خصوصی کشورهای روسیه، قزاقستان، هند و چین، شرکت در کمیسیون‌های مشترک اقتصادی و توسعه همکاری‌ها با اتاق‌های بازرگانی کشورمان و کشورهای هدف، و بهره‌گیری از فرصت‌های توافق‌نامه گمرکی جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، گام‌های بلندی در مسیر تبدیل شدن به مسیر اصلی نقل و انتقال کالا به کشوهای حوزه اوراسیا برداشته و چنین رویکردی جهت ترانزیت کالاهای هندی و روسی در قالب تشکیل کارگروه فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب در دستورکار سازمان قرار گرفته است.

بر این اساس، از ابتدای فروردین تا پایان بهمن‌ماه سال‌۱۴۰۰، حجم تخلیه و بارگیری کالا از مجتمع بندری کاسپین از میزان ۲۷۱۰۵۶تن کالای فله، اساسی، مواد اولیه، مصنوعات تولید شده و کالاهای کانتینری عبور کرد و در زمینه حمل‌و‌نقل کالا در مسیر کریدور چین، قزاقستان، ایران نیز طی این مدت ۲۵۰۷۰تن کالا در این کریدور نقل و انتقال پیدا کرد.

نکته حائز اهمیت در مورد دو کریدور بین‌المللی عبوری از مسیر منطقه آزاد انزلی، مبنی بر این واقعیت می‌باشد: کریدور شمال-جنوب که به مسیر ترانزیتی قرن بیست‌و‌یکم مشهور است، به عنوان جایگزین مسیر حمل‌و‌نقلی از طریق کانال سوئز  مطرح شده و ترانزیت و مبادله کالاهای تولیدی و محصولات کشورهای جنوب و شرق آسیا به اوراسیا و شمال و شرق اروپا را هدفگذاری نموده و قابلیت کاهش ۲۰ تا ۳۰درصدی در هزینه‌ها و زمان حمل‌ونقل کالا در مسیر بین‌المللی حال حاضر یعنی عبور کالا از کانال سوئز را فراهم می‌کند.

از سوی دیگر، مسیر ترانزیتی ترکیبی چین، قزاقستان، ایران که با محوریت منطقه آزاد انزلی و در قالب انعقاد توافق‌نامه‌هایی با کشورهای چین و قزاقستان و فعالیت شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و خارجی شروع به فعالیت نموده است، نقل و انتقال کالا از بندر بزرگ نینبو در شمال شرقی چین به منطقه آزاد انزلی را از طریق خط ریلی و مسیر دریایی در طول ۲۵روز به سرانجام می‌رساند و این درحالی است که این دوره زمانی از مسیر کنونی که از دریای چین به اقیانوس هند و دریای عمان و بنادر ایران ختم می‌شود، حدود ۶۰روز به طول می‌انجامد.

نکته حائز اهمیت اینکه کریدور مزبور می‌تواند به عنوان بازوی قدرتمند جمهوری اسلامی ایران در راهبردهای پدآفند غیرعامل کشور در قبال تحریم‌های آمریکا که هزینه و مشکلات زیادی را در مسیر نقل و انتقال کالاها و تامین نیازهای بازار داخلی به وجود آورده است، ایفا ‌نماید و براساس راهبرد تعیین و درحال اجرا از سوی این سازمان، یعنی قابلیت ایفاگری نقش بخش فرعی کریدور جهانی «یک کمربند، یک جاده» چین، در غرب آسیا را دارا می‌باشد‌‌.

 

منطقه آزاد انزلی، یکی از قطب‌های اصلی گردشگری کشور

آخرین محور این گزارش، مشتمل بر حوزه گردشگری است؛ زمینه فعالیتی که به دلیل قرار گرفتن منطقه آزاد انزلی در یکی از اصلی‌ترین قطب‌های گردشگری کشور یعنی استان گیلان از ظرفیت، مزیت و فرصت‌های کم‌نظیری بهره‌مند می‌باشد. در نتیجه سازمان منطقه آزاد انزلی در سال۱۴۰۰ و علی‌رغم محدودیت‌های کسب و کارهای حوزه گردشگری به دلیل تداوم شرایط سخت کرونایی، موفق به جذب بیش از ۶میلیون و ۹۵۳هزار گردشگری داخلی و خارجی شد؛ دستاوردی که به دلیل وجود زیرساخت‌ها و امکانات متنوع تفریحی، ورزشی، گردشگری، خدمات تجاری و برگزاری محدود نمایشگاه به وجود آمد‌. در واقع منطقه آزاد انزلی به عنوان پشتیبان صنعت گردشگری استان گیلان به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری و تفریحات خانوادگی ایرانیان در طول سال تبدیل شده است.

 

اتصال منطقه آزاد انزلی به خط ریل سراسری در نیمه نخست سال‌۱۴۰۱

در پایان باید تاکید نمود که سازمان منطقه آزاد انزلی در سال‌۱۴۰۰ مشغول توسعه فعالیت‌ها و ظرفیت‌های خود در حوزه‌های مختلف بوده و می‌باشد، که بخش قابل‌ توجهی از این امکانات و زیرساخت‌ها تا نیمه دوم سال آینده مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.

لازم به تاکید است، اصلی‌ترین طرح سازمان منطقه آزاد انزلی که یکی از مهم‌ترین طرح‌های ملی مناطق آزاد کشور بشمار می‌رود، اتصال این منطقه به خط ریل سراسری واقع در پیربازار رشت است، که امید می‌رود با عزم راسخ دولت، این زیرساخت مهم و اساسی تا نیمه نخست سال‌۱۴۰۱ آماده خدمات‌رسانی از طریق اتصال به بندر کاسپین باشد.

تکمیل کننده این طرح ملی، اسکله رو-رو، بخش سینی‌دوار مجتمع بندری کاسپین است که با بهره‌برداری از قطعات این طرح بزرگ ملی، نه تنها منطقه آزاد انزلی به بنادر جنوب ایران در خلیج‌فارس و دریای عمان از طریق ریلی متصل می‌شود، بلکه زمینه تکمیل یکی از زیرساخت‌های اصلی ترانزیت کالا در کریدور شمال-جنوب از طریق کشورمان پدید می‌آید؛ موضوعی که زمینه‌ساز افزایش حمل‌ونقل کالا از مسیر ایران اسلامی و افزایش درآمدهای ارزی جمهوری اسلامی ایران می‌گردد.

از سوی دیگر، طرح‌های توسعه‌ای دیگر منطقه آزاد انزلی را می‌توان مشتمل بر ایجاد سومین شهرک صنعتی منطقه در فضای پسکرانه مجتمع بندری کاسپین، تکمیل زیرساخت‌های بندری-لجستیکی این مجتمع بندری با بهره‌گیری از توان بخش خصوصی داخلی و خارجی، افزایش محدوده منطقه و بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌ها و مزیت‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا، کریدورهای شمال-جنوب و چین، قزاقستان، ایران عنوان کرد.

بی تردید منطقه آزاد انزلی با بهره‌گیری از مزایا و معافیت‌های قانونی، زیرساخت‌های مناسب، نیروی انسانی متعهد و کوشا و استفاده از فرصت‌های ناشی از همکاری‌های اقتصادی کشورمان با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای، سازمان همکاری اکو و کشورهای بهره‌بردار از کریدورهای بین‌المللی و سابقه طولانی‌مدت در مناسبات تجاری با کشورهای منطقه، می‌تواند به هاب مراودات فرامنطقه‌ای آسیا و اوراسیا با کشورهای جنوب و غرب آسیا از یکسو و کشورهای شمال و شرق اروپا با آسیا از سوی دیگر تبدیل شود.