تکوین گردشگری ترکیبی بین مناطق آزاد، فرصتی درآمدزا در اقتصاد ملی
به گزارش اخبار آزاد مناطق، در این میان می‌توان به مثال معروف کارویژه و دستاوردهای صنعت-هنر سینمای امریکا یعنی هالیوود، برای الگوسازی و تصویرسازی کعبه مقصود و بهشت موعود‌گونه از امریکا اشاره کرد. در واقع از پوشیدن لباس تا نوع گذران زندگی، تعطیلات، روابط خانوادگی، حرفه‌ای، سبک آموزشی، روابط مردم و حکومت گرفته تا هر آنچه در امریکاست، همان اتوپیایی است که در آن چنین زیست بشری نابی را تجربه می‌کنید! ساخته و پرورش یافته هالیوود ظرف حدود یک قرن گذشته است؛ کاری که ترکیه و کره جنوبی با ساخت سریال‌های تلویزیونی آن را جستجو می‌کنند.
نتیجه این بحث مقدماتی اینکه من مصرف‌کننده در ضمیر ناخودآگاه خود متمایل و علاقه‌مند به مصرف محصول، کالا و یا انتخاب سبک زندگی‌ای می‌شوم که سلبریتی سینمایی و یا تلویزیونی من، آن را در آن فیلم و سریال انتخاب و مصرف می‌کند. بنابراین قاب‌های سینمایی و تلویزیونی می‌توانند بهترین مکان جهت ایجاد خاطره، الگو، هدف‌سازی، انگاره‌ها و اهداف مشترک که تحت تاثیر فرهنگ بازتعریف و بازتولید شده از سوی جامعه هدف برای مصرف‌کننده باشد.
اما داستان اجرای طرح پیشنهادی ایجاد تورهای ترکیبی گردشگری میان مناطق آزاد ایران با محوریت جذب گردشگران خارجی، برآمده از ظرفیت و مزیت مغفول مانده در فرصت «امکان تردد بدون ویزای گردشگر خارجی در این محدوده‌های جغرافیایی ایران اسلامی» است.
در میان بالغ بر ۲۰۰کشور موجود در عرصه روابط بین‌الملل، تعداد کشورهایی که از تنوع جغرافیایی، آب و هوایی و فرهنگی و گردشگری همچون ایران برخوردار باشند، به ده کشور بالغ نمی‌شود! حتی در نمونه‌هایی همچون ایالات متحده و هندوستان نیز ظرف حدود دوساعت امکان تجربه سرما و برف در تبریز، اردبیل یا حتی تهران در ساعت صفر سفر خود و شنا در خلیج فارس در دو ساعت بعد امکان‌پذیر نیست، این امر در این کشورها حدود ۴ تا ۷ساعت زمان لازم دارد.
حال اگر این موقعیت در اختیار کشوری باشد که در ناامن‌ترین نقطه حدود شش دهه اخیر جهان، از امنیت بی‌مانندی بهرهمند است، از تنوع آب و هوایی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و برخی امکانات گردشگری قابل توجهی برخوردار بوده، سئوالی که پیش می‌آید، این است که چرا از این فرصت‌ها به عنوان یک مزیت بی‌بدیل استفاده بهینه به عمل نیامده است؟!
معمولا اولین پاسخ، اشاره به وجود محدودیت‌های قانونی در حال اجرا در ایران در قبال سبک زندگی غربی است که براساس آن حجاب و برخی خوردنی‌ها در این کشور عرضه نمی‌شود؛ در حالی که رعایت دستورالعمل‌های قانونی و فرهنگ ایرانی-اسلامی حاکم در ایران، برای چند روز، امری محال و سخت برای گردشگران نبوده و نیست. مهم ایجاد مزیت رقابتی در بهره‌گیری از مزیت‌ها و فرصت‌های پیش گفته است که در این مقوله، مناطق آزاد از طریق فراهم کردن تردد بدون ویزا در محدوده جغرافیایی هر منطقه، می‌توانند به مزیت رقابتی کشورمان در عرصه جذب گردشگر تبدیل شوند.
توجه داشته باشیم که صنعت توریسم هم‌اکنون جزء سه صنعت پردرآمد جهان است که نسبت به حوزه‌های پرسودی همچون ترانزیت، تجارت و تولیدات صنعتی؛ از میزان سرمایه‌گذاری کمتری برخوردار بوده و کشورها با کمترین هزینه‌کرد می‌توانند به سودآوری درازمدت نائل گردند.
از سوی دیگر به دلیل تنوع موجود در انواع و سبک‌های مختلف گردشگر که از اکوتوریسم، توریسم تجاری، هتلینگ، فرهنگی، تاریخی، نمایشگاهی-جشنواره‌ای، ورزشی، تفریحی و درمانی و مذهبی را شامل می‌شود؛ در واقع صنعت گردشگری گستره قابل توجهی از سلایق و علایق جامعه هدف را دربر گرفته و کشورها می‌توانند در هر یک از تقسیم‌بندی‌های فوق، اقدام به جذب و میزبانی از گردشگران نمایند.
از منظر سیاسی و امنیتی نیز حضور گردشگران می‌تواند از طریق مشاهده نزدیک و تجربه زیستن در فضای جمهوری اسلامی و مردمان ایران زمین، تصویر و تصور غلط غالب شده از ایرانیان را محو نموده و هر گردشگر به مبلغی برای کشورمان تبدیل شود.
درخصوص مزایای اقتصادی و درآمدزایی نیز نیازی به اطاله کلام نیست؛ اما اشتغال مولد که برآمده از ظرفیت‌های اقلیمی، فرهنگی موجود در نقاط مرزی کشورمان است، باعث تضعیف و حذف نیروهای گریز از مرکز در این نواحی که از قضا دارای اشتراکات قومی، فرهنگی و مذهبی با کشورهای همسایه می‌باشند، گردیده و روحیه اعتماد به نفس در میان ساکنین بومی از طریق صاحب شغل بودن بدون دخالت و وامداری نسبت به دولت و همچنین جایگاه نظارتی و حمایتی دولت را تثبیت می‌بخشد. در واقع با کمترین هزینه، بیشترین منافع برای مردم به عنوان صاحبان اصلی کشور و مدیران دولتی و حاکمیتی در مقابل خدمتگزاران و ولی نعمتان خود، پدید می‌آید.
حال اصل طرح پیشنهادی چیست؟ براساس طرح پیشنهادی، تورهای گردشگری خارجی و حتی داخلی میان مناطق آزاد ایران به اجرا درمی‌آید که در این راستا به طور مثال تورهای اکوتوریسم میان مناطق آزاد به منظور تجربه کوه‌های مریخی چابهار، جنگل حرا در قشم، سواحل مرجانی کیش، حور‌العظیم اروند، منشورهای بازالتی ماکو، رود ارس در ارس و جنگل‌های هیرکانی و تالاب بین‌المللی انزلی در انزلی به اجرا درمی‌آید تا در قالب یک تور تفریحی-گردشی واحد، گردشگران داخلی و خارجی از زیبایی‌های اکوتوریستی این مناطق طی چند روز بهرهمند شده و آشنا گردند.
این داستان را می‌توان در قالب تورهای ورزشی، نمایشگاهی، تجاری، فرهنگی (از پوشاک و سبک زندگی و معماری گرفته تا موسیقی)، بوم‌گردی، درمانی و حتی دینی-مذهبی به اجرا درآورد.
در این میان یک سئوال اساسی وجود دارد؛ اینکه در مناطق آزادی که دارای مرز هوایی (فرودگاه) نمی‌باشند، چه باید کرد؟
در قالب قراردادی مابین مرزبانی-نیروی انتظامی، وزارت امورخارجه و وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ می‌توان امکان تردد گردشگران خارجی با ماشین‌های پلاک منطقه آزاد از مبادی ورودی مرز خارجی به داخل کشور را فراهم نمود. این قالب قرارداد را به دو صورت انعقاد از سوی دبیرخانه (به منظور اعمال در تمام مناطق آزاد) و یا میان هر منطقه با نهادهای استانی آن نهادها، می‌شود عملیاتی کرد.
از سوی دیگر، انعقاد قراردادهای همکاری با شرکت‌ها و موسسات تورگردانی داخلی می‌تواند نخستین گام در مسیر صدرالشاره عمل نماید. بی‌تردید بهره‌گیری از شرایط متنوع اقلیمی موجود در مناطق آزاد فعلی، در کنار امکانات گردشگری، تفریحی و هتل‌هایی با امکانات برتر نسبت به هتل‌های سرزمین اصلی، می‌تواند فرصتی جهت معرفی تنوع فرهنگی موجود در میان مناطق آزاد که در نقاط مختلف جغرافیایی کشور واقع شده‌اند، ایجاد نموده و در قالب تورهای گردشگری که در سطح مناطق آزاد کشور به اجرا درمی‌آید، زمینه اشتغال‌زایی مستمر از طریق وجود مسافر در طول سال را فراهم نمود.
در کنار همه موارد، باید به این ظرافت نیز توجه داشت که امکان جذب سرمایه‌گذار در میان افرادی که در چارچوب تورهای مسافری وارد مناطق آزاد می‌شوند، دور از دسترس نیست و یکی از هنرهای شناخت و جذب سرمایه‌گذار در علم بازاریابی قلمداد می‌شود.
در مورد همکاری با نهادهای بخش خصوصی به جز چند مورد تفاهم‌نامه همکاری میان برخی مناطق با تورگردانان داخلی، تاکنون از این فرصت در مناطق آزاد استفاده نشده و این در حالی است که نهادهای بخش خصوصی به دلیل تجربه، تخصص و ارتباط نظام‌مند با گروه‌های هدف داخلی، از فرصت ایجاد همکاری با شبکه‌های تورگردانی بین‌المللی نیز برخوردار می‌باشند؛ موضوعی که با الگوی مدیریتی حاکم بر مناطق آزاد تجاری-صنعتی ایران نیز سازگار است، مدلی که در آن جایگاه بخش خصوصی اولی بر دولتی، برتری دارد، موضوعی که از محل تامین منابع مالی سازمان‌های مزبور توسط فعالین اقتصادی و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی این مناطق ناشی می‌شود.
اما برای تحقق طرح‌واره و هدف پیشنهادی فوق، چه ساز و کارهایی را می‌توان در دستورکار قرار داد؟
نخست در برگزاری نمایشگاه‌ها باید توالی فصلی و ترتیب زمانی در هر منطقه را مورد توجه قرار داد، به این معنی که مثلا نمایشگاه پوشاک به صورت همزمان در دو منطقه برگزار نشده و مناطق رعایت فرصت نمایشگاه جهت عرضه و معرفی پوشاک بومی-محلی آن منطقه و استان را غنیمت شمارند. بی‌تردید برپایی دوره‌های آموزشی، تورهای بازدید از کارخانجات و کارگاه‌های طراحی و دوخت پوشاک می‌تواند به چندبعدی‌سازی چنین نمایشگاه‌هایی کمک کند.
برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری در قالب‌هایی چون جشنواره موسیقی، هفته فرهنگی نقاط مختلف کشور، البته این جشنواره قابلیت برپایی در سطح جشنواره‌های بین‌المللی مانند کشورهای عضو اکو، کریدور شمال-جنوب، حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر، تمدن‌های باستانی، دی هشت، اوراسیا، شانگهای و راه ابریشم را دارا می‌باشد.
در همین راستا مسابقات و جشنواره‌های ورزشی داخلی و بین‌المللی نیز می‌تواند به نام‌آوری مناطق آزاد کشورمان در عرصه گردشگری جهانی کمک شایان توجهی نماید؛ چراکه ورزش نقش بسزایی در جذب گردشگر در دوره برگزاری مسابقات قهرمانی در رشته‌های مختلف و قراردادن فرصت تبلیغاتی جهت معرفی فرصت‌ها و مزیت‌های سرمایه‌گذاری در هر منطقه را دارا می‌باشد.
برپایی تورهای گردشگری گروه‌های اقتصادی با حضور و همکاری رایزنان اقتصادی و بازرگانی سفارتخانه‌های حاضر در کشورمان و یا سفارتخانه‌های ایران در دیگر کشورها، فرصت مغتنمی جهت معرفی جاذبه‌های سرمایه‌گذاری در هر منطقه آزاد ارزیابی می‌شود.
در این راستا و به منظور واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی این طرح، با برخی از معاونین و مدیران فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان‌های مناطق آزاد کشور به گفتوگو پرداخته و ابعاد مختلف این موضوع، مورد بررسی قرار گرفته است که در گزارش ذیل ملاحظه می‌فرمایید.
خسرو نشان، معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش:
عدم وجود زیرساخت‌ها؛ مهم‌ترین مانع در مسیر توسعه گردشگری
خسرو نشان معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش در گفتوگو با نشریه، دیدگاه خود را در رابطه با ایجاد تورهای ترکیبی گردشگری میان مناطق آزاد هفتگانه با هدف جذب بیشتر گردشگران خارجی در کشور بیان نمود و درخصوص موانع و مشکلاتی که در مسیر تحقق این هدف وجود دارد، سخن به میان آورد.
وی درخصوص فرصت‌ها و ساز و کار برقراری تورهای گردشگری خارجی میان مناطق آزاد کشور و همچنین منافع و دستاوردهای این طرح منطقه‌ای و ملی در حوزه توریسم، کسب درآمد ارزی و ارائه تصویری واقعی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های گردشگری ایران گفت: گردشگری خارجی و ورود گردشگر از مرز های بین‌المللی به مناطق گردشگری، به طور مستقیم در افزایش تولید ناخالص ملی یا همان «جی.دی.پی» تاثیر مثبت دارد و همه مقاصد گردشگری آرزوی افزایش ورود گردشگر از فرای مرزها را به منطقه خود دارند. لکن برای تحقق این مهم باید ابتدا به زیرساخت‌های لازم برای ورود فکر کرد و آنها را آماده نمود تا بتوان از این درآمد ارزی به نحو شایسته برای توسعه منطقه استفاده کرد.
نشان افزود: برقراری مسیرهای پروازی بین‌المللی و تامین زیرساخت‌های لازم برای پذیرایی، اقامت و تفریح گردشگران با علائق مختلف، ازجمله اقدامات اولیه می‌باشد که باید به آنها توجه کرد. مشارکت در هم‌افزایی منابع بین مناطق آزاد و برقراری مسیر‌ها و تورهای مشترک هم می‌تواند به شروع این فرآیند کمک کند.
معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش در ادامه در رابطه با اینکه چه قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی در مناطق آزاد در راستای عملیاتی‌سازی طرح توریستی و تورگردانی بین‌المللی وجود دارد، اظهار کرد: از نظر قوانین و مقررات محدودیت خاصی وجود ندارد و قانون مناطق آزاد خصوصا در بخش عدم‌نیاز به ویزا برای مسیرهای مستقیم و امکان صدور ویزای ایران از مناطق به جهت دسترسی به سرزمین اصلی، بسیار شفاف و ساده است.
وی درخصوص مهم‌ترین موانع قانونی، زیرساختی و نهادی جهت اجرای تورهای گردشگری خارجی میان مناطق آزاد بیان داشت: مهم‌ترین مانع در بخش زیرساختی، عدم امکان سرمایه‌گذاری در برقراری مسیرهای پروازی، کمبود هواپیما در کشور و تامین منابع مالی جهت اقدامات بازارسازی و بازاریابی است.
خسرو نشان در پاسخ به این سوال که پیشنهاد شما جهت برون‌رفت از عدم اجرای این ظرفیت و مزیت رقابتی مناطق آزاد نسبت به سرزمین اصلی چیست، گفت: مناطق آزاد می‌توانند در مسیر تورهای ایران‌گردی برای خارجی‌ها، نقطه ورود یا خروج باشند که البته این مهم بدون ریل‌گذاری درست و ایجاد تاسیسات لازم ممکن نیست. به طور خلاصه هنوز در مرحله تجهیز هستیم تا بتوانیم اقدامی شایسته انجام دهیم. همکاری با تورگردانان ورودی کشور نیز در این مهم بسیار اهمیت دارد.
معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش در پایان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه باید با کدام دستگاه‌های اجرایی کشور (وزارت میراث فرهنگی، نیروی انتظامی، مرزبانی، استانداری، فرمانداری، گمرک و وزارت امور خارجه) و در چه زمینه‌ها و کدام مرحله از اجرای طرح همکاری داشت و اینکه آیا با انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه، ایجاد تورهای ترکیبی میان مناطق آزاد قابل تحقق است، اظهار داشت: همه دستگاه‌های مطرح شده بخشی از فرآیند هستند و تا امروز مشکل و عدم هماهنگی وجود نداشته است. خوشبختانه قوانین، وظایف نهادها را شفاف مشخص نموده و بهتر است تمرکز بر ایجاد همسویی در اجرای برنامه‌ها و واقع‌نگری به موضوع ورود به بازارهای جدید و الزامات و هزینه‌های این ورود باشد که تا امروز متاسفانه نگاه صحیحی در این مورد نبوده است و صرفا برقراری پروازهای موردی بدون پشتوانه و با ضرر و زیان فراوان را به عنوان اقدامات مثبت تلقی کرده‌اند که این روش، راه درست توسعه بازارهای بین‌المللی نبوده و به جز اتلاف منابع، آورده‌ای نخواهد داشت. باید تاکید نمود، بازاریابی مقاصد گردشگری یک علم است، یک اصول و فرآیند مشخص دارد و همه ذی‌نفعان در آن مقاصد باید به فرآیند باور داشته و در یک مسیر حرکت نمایند.
سیدحجت مهدوی سعیدی، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی:
گردشگری؛ منبعی سرشار از درآمدهای ارزی، تبادل و تعامل تجربه‌های ذی‌قیمت
سیدحجت مهدوی سعیدی معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی نیز در گفتوگو با نشریه، دیدگاه و نقطه‌نظرات خود را درخصوص ایجاد تورهای ترکیبی گردشگری با هدف جذب بیشتر گردشگران خارجی در کشور بیان کرد و از چالش‌ها و موانع مترتب بر تحقق این امر سخن گفت.
وی درخصوص فرصت‌ها و ساز و کار برقراری تورهای گردشگری خارجی میان مناطق آزاد کشور و همچنین منافع و دستاوردهای این طرح منطقه‌ای و ملی در حوزه توریسم، کسب درآمد ارزی و ارائه تصویری واقعی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های گردشگری ایران گفت: تورهای گردشگری از دیرباز و اکنون در دوره جدید در جهان همواره یک امکان و فرصت بی‌بدیل برای گردشگری بوده‌اند. بنده خود در سفرهای ممتدی که به کشورهای اروپایی و آسیایی داشته‌ام، همواره با این نوع از تورها مواجه بوده‌ام که در ژانرهای متفاوت شکل می‌گیرد و برای مردم جهان بسیار جذاب و آموزنده و برای کشورها و صنعت گردشگری منبع سرشاری از درآمدهای ارزی، تبادل و تعامل تجربه‌های ذی‌قیمت است و ظرفیت‌های نهان و آشکار کثیری از خود را به نمایش می‌گذارد.
مهدوی سعیدی در ادامه در رابطه با اینکه چه قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی در مناطق آزاد در راستای عملیاتی‌سازی طرح توریستی و تورگردانی بین‌المللی وجود دارد، اظهار داشت: فکر نمی‌کنم قوانین و قواعد مستندِ خاص و یکدستی در این مورد به عنوان یک استاندارد نهایی وجود داشته باشد؛ به نظر می‌رسد هر منطقه با نگاه، سلیقه و راهبرد خود رفتار می‌کند و طی طریق می‌نماید.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی افزود: ما هم در بدو ورود خود به حوزه مسئولیت در منطقه آزاد انزلی مواجه با بحران فراگیر کرونا شدیم، هر چند در همین شرایط و شدیدا با برخی از عناصر گردشگر و توریسم همسایه‌های پیرامونی و حتی مقامات سیاسی ایرانی و خارجی وارد شور و مذاکره شدیم و به نتایج پایداری دست یافتیم، اما در عین حال به سبب محدویت و مسدودیت مرزها در وضعیت کرونایی، عملا و در اجرا اتفاقی نیفتاد.
وی درخصوص مهم‌ترین موانع قانونی، زیرساختی و نهادی جهت اجرای تورهای گردشگری خارجی میان مناطق آزاد اذعان داشت: موانع گردشگری و رواج صنعت توریسم در کشور ما بیش و پیش از آنکه عینی و بیرونی باشد، جنبه ذهنی، فکری و ایدئولوژیک دارد؛ به هر حال ما باید روزی نه چندان دور با این واقعیت ضرور کنار بیاییم که برخی از مانع‌سازی‌ها و مانع‌تراشی‌ها برخاسته از نوعی فوبیا و مهمان‌هراسی است! کشور ما به لحاظ پارامترهای متنوع گردشگری خاصه گردشگری علمی، باستانی، تاریخی و مذهبی جزء کشورهای برتر است که امروز مغفول فرو افتاده است!
مهدوی سعیدی ادامه داد: با این وصف و وضع، نیاز به گفتن نیست که همین بنیاد بی‌رمق و وضعیت کم‌بنیه ما در دوران کرونایی دچار گزندهای بسیاری شده است که ذکر آن ظاهرا حاجت و تقریر و بیان اینهمه نیست؛ ما باید یکبار برای همیشه عطف توجه و عطف عنان به این امکان عظمای فرو خفته خود داشته باشیم و برای سود و رفاهیت و بهبود اقتصاد گردشگری خویش شرایط را به نفع خود و مات خود تغییر دهیم.
وی تصریح کرد: گردشگری فقط اشاعه فساد و لاابالی‌گری و اباحه‌گری نیست، باید توجه داشته باشیم که این طور نیست که همه آحاد و تمام مردم دنیا برای احیاء و اجرای تهوس و معاصی خود پا به کشورهای دنیا می‌گذارند؛ ما، خصوصا منطقه آزاد انزلی اگر چهارچوب‌های روا و بجایی را تعریف و تعیین نماییم، مانند همین گردشگری تالیفی و ترکیبی را می‌توانیم به ایجاد اشتغال و رونق کسب و کار و مهم‌تر از همه به تمهید نشاط اجتماعی بپردازیم. انیشتن می‌گوید: «هشتمین اعجاز جهان ترکیب است».
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی در پاسخ به این سوال که پیشنهاد شما جهت برون‌رفت از عدم اجرای این ظرفیت و مزیت رقابتی مناطق آزاد نسبت به سرزمین اصلی چیست، اظهار کرد: متاسفانه مدتی است که روابط معاونین گردشگری قدری ضعیف گشته‌اند و ترابط و دیالوگی در زمینه‌های کاری صورت نمی‌گیرد! نشست‌ها، هم‌اندیشی‌ها و هم‌افزایی‌ها به تحلیل رفته است، حتی در منطقه‌ای که بنده در آن شاغلم، آوا و نغمه‌های تقلیل‌گرایانه برای تنزیل معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری به سطح مدیریت شنیده می‌شود که البته چنین توسلاتی هیچ محمل خردمندانه ندارد و این افکار متشّرح نیست مگر به سبب جهل و گاه حتی غرض‌ورزی؛ ما به جای اینکه معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری را بسط بدهیم و مبانی و تسهیلات آن را تبویب و تثبیت و تحکیم ببخشیم، چنین ماجراهایی را در بوق می‌دمیم!
مهدوی سعیدی افزود: مگر می‌شود یک منطقه تماما با جواذب و جلوات گردشگری را با اینهمه معضلات فرهنگی و آموزشی و اجتماعی پیرامونی تا این حد محدود کرد!؟ آیا در فضای تجاری و صنعتی چنین اصوات و تشبثات غیرمسولانه‌ای کلا نقض غرض نیست!؟ آیا چنین روند مرموزانه در تخالف و تقابل بارز با تاییدات و تاکیدات رهبری نیست که معظم‌له برای مناطق آزاد تحرکات و اقدامات فرهنگی را ارجح و اصلح می‌داند؛ اگر قرار به اقدام و اهتمام سازمانی برای مثلا چابک‌سازی سازمانی است، چرا معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری باید قربانی شود!؟ متاسفانه برخی از همکاران کم لطف ما در اینجا نیز پاک از کارکرد بی‌بدیل فرهنگی، اجتماعی و گردشگری غافلند؛ نه تنها خود جد و جهدی در این باب نمی‌کنند، بلکه در اتاق‌های در بسته در خفا و حتی به جفا چنین تصمیمات غلط و اشتباهی را می‌گیرند. بنده بر این گمان و یا باور نیستم که در دبیرخانه تهران دوستان ما تسلیم چنین پیشنهادات سست و سلیقه‌ای شوند، اما در عین حال باید مراقب و پیگیر بود تا چنین اتفاق نامیمون و نامناسبی اتفاق نیفتد.
وی بیان داشت: در مجموع موانع تحقق و توسعه گردشگری معدود به یکی و دوتا نیست و گاه کشته از بس فزون است، کفن نتوان کرد! پرسش اصلی در این مقال این است که چه می‌توان کرد که گردشگری را از مهجوریت و بلکه معدومیت درآورد و واقعا از این کنز مخفی غافل نشد؟ بنده حدود یک سال و اندی با همیاری کنشگران گردشگری با تمام قامت به تشریح چنین شیوه‌ها و راهکارهایی پرداختم، اما به سبب کم‌کاری، ناکاری و بدکاری برخی از حوزه‌ها معاونت!!! توفیق چندانی در رشد و نضج گردشگری نداشتم و بلکه تازه شاهد عینی نوعی مخفی کاری و ایذاء برای کوچک کردن این حوزه بوده‌ام.
مهدوی سعیدی تاکید کرد: به نظر من هر اقدامی برای تحدید و تهدید گردشگری به هر بهاء و بهانه‌ای، یک فاجعه است و دبیر خانه در این مورد باید برای پیشرفت گردشگری و رویکردهای ایجابی اجتماعی هر مانع و رادعی را حذف کند و اساسا زیر بار پیشنهادات سست و بی‌وجه و و اغوا اندیشانه‌ای نرود.
وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه باید با کدام دستگاه‌های اجرایی کشور (وزارت میراث فرهنگی، نیروی انتظامی، مرزبانی، استانداری، فرمانداری، گمرک و وزارت امور خارجه) و در چه زمینه‌ها و کدام مرحله از اجرای طرح همکاری داشت و اینکه آیا با انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه، ایجاد تورهای ترکیبی میان مناطق آزاد قابل تحقق است، اظهار نمود: همه این دستگاه‌ها و تاسیسات مرتبط که احصاء نموده و آن را بر شمردید و حتی علل و عوامل موثر دیگر در افزایش و ارتقای کیفی و کمی سطح گردشگری بسیار ذیمدخل و تاثیرگذار و نقش‌آفرین می‌دانیم. ترابط و تناسب‌بندی و هماهنگی‌های لازم بین دستگاه‌ها و میان مناطق آزاد کشور تحقیقا می‌تواند طلیعه مناسب برای تحصیل دستاوردهای پرشکوه این امر باشد، مدیریت در تعبیر مصطلح خود چیزی جز ایجاد اتصالات و ارتباطات در راستای دستیابی به اهداف مشخص نیست، مدیر باید پراکندگی‌ها را به وحدت راهبردی تبدیل کند.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی در پایان خاطرنشان کرد: بنده اینجا از رسانه‌ای نیرومند چون رسانه شما که با آگاهی و مسئولیت، هم بازتاب دهنده افکار توسعه و هم تحلیل کننده نقش اقطاب سرمایه‌گذاران و اصحاب توسعه است، تشکر می‌کنم و همیشه خودم مبلّغ و حتی توزیع کننده نشریه‌ای گرانسنگ چون نشریه شما هستم؛ چراکه شما با دانایی و دلسوزانه با رصد‌گیری متخصصانه از خادمین توسعه با محوریت مناطق هستید. ما هم با همه قوای خود پرداختن به صنعت توریسم را از الزامات و واجبات توسعه پایدار می‌دانیم و تعمیق آن را برای نشاط و پویایی تجارت و همین طور ذهنی و روحی آحاد جامعه لازم می‌دانیم.
البته انعقاد قرارداد و تحقق و تقریر تفاهم‌نامه اجرایی امکانا اهمیت و ضرورت راهبردی قضیه را روان‌تر و جدی‌تر می‌کند و در نهایت به هم‌افزایی کار را تمهید و تنظیم می‌نماید. راهبرد عظیمی چون گردشگری که جهانی پراشتیاق بر خوان آن نشسته‌اند را نمی‌توان به اغراض مبهم و مبتذل آلود و آن را بالکل مهمل گذاشت، ما برای بهبود معیشت و نشر فرهنگ و خود به این صنعت استراتژیک لامحاله حاجت مبرم داریم.
عشق به یک کار مانند تقویت بنیه‌های گردش البته کاری متخصانه و فراتر عاشقانه است. عشق و جدیت که نباشد، از آگاهی انتزاعی هم کاری ساخته نیست، عشق و احساس مسئولیت می‌تواند فضای کار را اعتلاء و ارتفاع دهد به تعبیر بلند مولوی:
بی‌غرض نبود به گردش در جهان
غیر جسم و جان عاشقان!
یوسف داداش‌زاده، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس:
توسعه گردشگری خارجی کشور با استفاده از اقلیم چهار فصل مناطق آزاد
یوسف داداش‌زاده معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس در گفتوگو با نشریه، از فرصت‌ها و ساز و کار برقراری تورهای گردشگری خارجی میان مناطق آزاد گفت و بر مزیت کشورمان مبنی بر چهار فصل بودن مناطق آزاد ایران از لحاظ اقلیمی و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی آن تاکید کرد.
وی درخصوص ظرفیت‌ها و فرصت‌های گردشگری ایران اظهار داشت: مناطق آزاد ایران با اقلیم‌های مختلف و با زیرساخت‌های قابل توجه در حوزه گردشگری و جاذبه‌های متعدد و مختلف، چه دست‌ساز و چه جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، دارای ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی هستند و طبیعتا اگر بخواهیم سهم قابل توجهی از بازار گردشگری دنیا کسب کنیم، ناگزیر باید در کنار هم و در قالب بسته‌های گردشگری مشترک به نوعی در بازار جهانی حضور داشته باشیم و رقابت کنیم.
داداش‌زاده ادامه داد: یکی از ویژگی‌های بی‌بدیل و منحصربهفرد مناطق آزاد، اقلیم‌های مختلف منطقه است؛ مثلا تصور کنید فردی زمستان وارد کشور ما شود، او می‌تواند در طی دوساعت پرواز، هم برف بسیار زیبای زمستانی را در شمال غرب ایران در مناطق آزاد ارس و ماکو تجربه کند و هم به نوعی اقلیم بسیار زیبای جنوب کشور را در سواحل نیلگون خلیج فارس در مناطق آزاد قشم، کیش، چابهار و اروند را تجربه نماید و طبیعتا این زیبایی‌های مناطق در چهارچوب‌های اقلیم‌های متفاوت می‌تواند در قالب یک بسته گردشگری در اختیار گردشگران خارجی قرار گیرد.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس اذعان نمود: بنده تصور می‌کنم که این زیبایی که حاصل قرار گرفتن اقلیم‌های مختلف در کنار هم است، منحصر به کشور عزیزمان می‌باشد که در واقع چهار فصل است. لذا اگر برای گردشگران خارجی خوب تبلیغ شود و آنها به خوبی با این اقلیم‌ها آشنا گردند، به غیر از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی که قابل توجه در کشور ما است و در مناطق آزاد وجود دارد، از این جاذبه منحصربهفرد هم می‌توانند بهرهمند شوند. لذا به اعتقاد من با بررسی‌هایی که در نمایشگاه‌های مختلف خارجی و فعالیت شرکت‌های بین‌المللی درخصوص بحث جذب گردشگری در دنیا بوده، ما شاهد آن هستیم که حتی کشورها به صورت مشترک پکیج‌های گردشگری مختلفی را تهیه می‌کنند تا بتوانند آن جذابیت را بالا ببرند؛ اما خوشبختانه ما این جذابیت را در داخل کشور خودمان در قالب هفت منطقه آزاد با هفت اقلیم داریم که می‌توانیم از این فرصت به نحو‌احسن استفاده نماییم.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که برای عملیاتی‌سازی طرح توریستی و تورگردانی بین‌المللی چه قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی در مناطق آزاد وجود دارد، گفت: همان طور که می‌دانید نبود روادید برای ورود گردشگران خارجی به مناطق آزاد مزیت محسوب می‌شود که موضوعی بسیار بسیار ارزشمند است. بنده تاکید می‌کنم از این ظرفیت قابل توجه باید بهره ببریم؛ چراکه راحت می‌توانیم از این ظرفیت‌ها استفاده نموده و تورهای مشترک میان مناطق آزاد راه‌اندازی کنیم.
داداش‌زاده همچنین درخصوص منافع نبود روادید اظهار کرد: طبیعتا این رویه باعث می‌شود که سهم قابل توجهی از بازار جهانی را در حوزه گردشگری سهیم و به خود اختصاص دهیم.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس افزود: لذا مهم‌ترین قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های حاکم در مناطق آزاد را همان مزیت مناطق در قالب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد می‌دانم که درخصوص نبود روادید برای اتباع خارجی بحث بسیار مهم و ارزشمندی است و می‌توانیم از آن ظرفیت، در بحث بازار و مزیت اقتصادی بهرهمند شویم.
وی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه مهم‌ترین موانع قانونی، زیرساختی و نهادی در جهت اجرای تورهای گردشگری خارجی میان مناطق آزاد چیست، بیان داشت: موانع قانونی نداریم، بلکه عدم اجرای قانون، بزرگترین مانع اجرا است و آن هم موضوع عدم نیاز به روادید در مناطق آزاد است که تاکید می‌کنم به عنوان یک بستر بسیار مناسب و ارزشمند درخصوص بحث حضور تورهای گردشگری خارجی بین مناطق می‌تواند موثر باشد.
داداش‌زاده ادامه داد: زیرا همه مناطق خودشان به صورت انفرادی جذب گردشگر خارجی را در دستورکار دارند و در سال‌های اخیر هم به خوبی عمل کرده‌اند؛ اما اینکه در کنار هم فعالیت کنند تا سهم بیشتری از بازار را تصاحب کنند، نیازمند این است که موضوع اجرای دقیق قوانین را در دستورکار داشته باشیم.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس تصریح کرد: خوشبختانه در بحث زیرساختی در چند سال گذشته همه مناطق از نظر زیرساختی وضعیت به نسبت قابل قبولی را برای جذب گردشگر خارجی ایجاد کرده‌اند. برخی از مناطق با توجه به قدمتی که دارند، زیرساخت‌های بسیار متنوع‌تر و عالی‌تری را در اختیار دارند و اما سایر مناطق آزاد خصوصا مناطق نسل دوم و مناطق نوپا هم نسبتا برای جذب گردشگر خارجی حداقل‌ها را دارند و مشکل خاصی وجود ندارد؛ اما از نظر نهادی باید بگویم که طبیعتا ترسیم بسته‌های گردشگری مشترک موضوع بسیار مهمی است که باید در دستورکار قرار دهیم و برای این کار باید یک ساختار‌سازی یا نهادسازی با محوریت بخش خصوصی انجام شود که این ساختار و تشکل بیاید و بسته‌های گردشگری مشترک میان مناطق را طراحی و ترسیم و در نمایشگاه‌های مختلف خارجی شرکت کند و در نهایت تلاش بر این باشد که بتوان تورهای گردشگری خارجی را برای حضور در مناطق آزاد به صورت مشترک جذب کرد.
وی در پاسخ به این سوال که پیشنهاد شما جهت برون‌رفت از عدم اجرای این ظرفیت و مزیت رقابتی مناطق آزاد نسبت به سرزمین اصلی چیست، گفت: تاکید ما در این خصوص بر اجرای دقیق قوانین است. به استناد ماده۶۵ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و به استناد قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به عنوان نهاد هماهنگ‌ساز بین مناطق باید با سایر دستگاه‌ها خصوصا وزارت امور خارجه، نیروی انتظامی و مرزبانی، وزارت میراث فرهنگی و سایر ارگان‌هایی که در این موضوع دخیل هستند، جلسات متعددی برگزار کند.
داداش‌زاده ادامه داد: حتما باید یک شرکت یا تشکل خارج از ساختار مناطق آزاد در قالب شرکت توسعه گردشگری به صورت مشترک توسط مناطق ایجاد شود و یا اینکه یک شرکت بین‌المللی با سوابق درخشان، وارد عمل شود. ضمن اینکه بسته‌های گردشگری مشترکی بین مناطق آزاد نیز باید با مدنظر قرار دادن اقلیم‌ها، زیرساخت‌ها و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی تهیه و ترسیم شود.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس خاطرنشان کرد: این کار بسیار مهم است و من مهم‌ترین ضعف بازاریابی گردشگری در کشورمان را نبود همین بسته‌های گردشگری می‌دانم؛ موضوعی که خصوصا برای گردشگران خارجی مهم است و به عنوان یک عمل مشترک بین مناطق آزاد در دستورکار همه عزیزان باید قرار بگیرد و اجرایی کنند.
وی ادامه داد: خداوند به ما نعمت‌های بسیار بزرگی عطا فرموده و همان طور که گفتم درخصوص هفت منطقه، اقلیم‌های متعدد داریم، جاذبه‌های بسیار زیبا که به راحتی می‌شود در عرض چند ساعت از منطقه‌ای به منطقه‌ای دیگر عزیمت کرد و جاذبه‌‌ها را دید، اقلیم‌های مختلف را لمس کرد و لذت برد و طبیعتا ما باید در راستای شکرگزاری از این نعمت‌های الهی هر آنچه که می‌توانیم در راستای هماهنگ‌سازی و مشارکت در اجرای این برنامه‌ها در دستورکار خود قرار دهیم و کوتاهی نکنیم.
داداش‌زاده در پاسخ به این سوال که با کدام دستگاه‌های اجرایی و در چه زمینه‌ای برای تحقق این امر باید همکاری داشت، گفت: ما مقوله تفویض اختیار از بعضی وزاتخانه‌ها را داریم؛ مثلا وزارت میراث فرهنگی به مناطق آزاد تفویض اختیار کرده و همکاری و همراهی خوبی هم دارد؛ برخی نهادها هم شاید در انجام این کار نقش تسهیل‌گری داشته باشند، مثل استانداری‌ها؛ اما بعضی از دستگاه‌ها نقش کلیدی برای اجرای این ایده دارند. نیروی محترم انتظامی و همکاران محترمی که درخصوص گذرنامه حضور دارند و همین طور وزارت امور خارجه می‌توانند کلید اجرای این ایده بسیار خوب باشند.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس تاکید کرد: تصورم این است که همه دستگاه‌های اجرایی مربوطه با محوریت دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باید حضور داشته باشند تا تفاهم‌نامه مشترکی منعقد شود.
وی اظهار کرد: در این خصوص چهارچوب‌ها و نقشه‌ها باید مشخص شود و باید از ظرفیت‌های بسیار ارزشمندی که خداوند متعال به مناطق آزاد و کشور ما عنایت کرده، بهرهمند شویم.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس در پایان تصریح نمود: کرونا باعث شد که بسیاری از بخش‌های اقتصادی و صنعت گردشگری با مشکل مواجه شود. پیش از شیوع کرونا، کشور می‌خواست سهم خود را از بازار گردشگری خارجی به نوعی در اختیار داشته باشد؛ تقریبا هم انجام شده بود و براساس اقداماتی که صورت داده بودند، با هم رقابت می‌کردند؛ اما کرونا باعث شد که این تقسیم‌بندی به نوعی از بین برود. به دلیل روی دادن این اتفاق و تقسیم‌بندی‌هایی که از بین رفت، کشور ما چون سهم بسیار اندکی از بازار گردشگری خارجی دارد، باید از این فرصت به نحو‌احسن استفاده کند و هر آنچه که در اختیار دارد، از قوانین مناطق آزاد گرفته تا جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، سایر زیرساخت‌هایی که در کشور وجود دارد و حتی اقلیم‌های و فرهنگ‌های بسیار متنوع که در ایران است، باید بهره گرفت تا با تکیه بر بسته‌های گردشگری بتوانیم در پساکرونا سهم بیشتری نسبت به قبل تصاحب کنیم. این امر شدنی است، اگر بتوانیم با اجرای ایده‌های خوبی که به عنوان سوال از طرف نشریه شما مطرح شده است؛ به نوعی به این اقدامات بسیار زیبا و فعالیت‌های قابل توجه و موثر جامه عمل بپوشانیم.
علیرضا امری‌کاظمی، مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم:
لزوم سیستم یکپارچه و فراهم‌سازی بستر لازم برای تورهای ترکیبی میان مناطق آزاد
علیرضا امری‌کاظمی مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم در گفتوگو با نشریه، درخصوص ایجاد و برقراری تورهای ترکیبی میان مناطق آزاد با محوریت گردشگران خارجی و دستاوردها و بازخوردهایش سخن گفت و به این سوال پاسخ داد که برای عملیاتی شدن این امر، به چه زیرساخت‌های قانونی در مناطق آزاد کشور نیازمند هستیم؟
وی در این گفتوگو تاکید کرد: برای اینکه بتوانیم میان مناطق آزاد کشور تورهای ویژه‌ای تعریف کنیم تا از این جهت برای گردشگران خارجی مزیت‌هایی ایجاد شود و اتفاق خیلی خوب رخ دهد، به یکپارچگی در این سیستم نیاز داریم؛ چراکه مدیریت و کنترل این روند به صورت پراکنده سخت می‌شود. به هر حال مناطق آزاد نسبت به یکدیگر فاصله دارند و بین آنها مناطق عادی کشور قرار دارد؛ از این سو در بحث ویزا و تردد خارجیان محدودیت‌هایی ایجاد می‌شود؛ از طرفی دیگر هم در مناطق آزاد یکسری معافیت‌ها و تسهیلات وجود دارد؛ لذا باید یک سیستم یکپارچه وجود داشته باشد تا این موضوع را مدیریت و کنترل کند.
امری‌کاظمی ادامه داد: برای تحقق این موضوع، ابتدا نیازمند همکاری ارگان‌های ذیربط ازجمله سازمان فرودگاه‌ها، وزارت امور خارجه، معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و در راس همه آنها دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هستیم که این ارتباط و تسهیلات را برقرار و یک مجری و اپراتور اصلی انتخاب کنند تا مسئولیت این کار و ایجاد هماهنگی و تسهیل این روند را برعهده بگیرد و با تمام سازمان‌های مربوطه ازجمله سازمان‌های مناطق آزاد و ارگان‌های مذکور ارتباطات را برقرار کنند و هماهنگی‌ها را به وجود آورند تا بشود پکیجی که ابتدا تا انتها و در طول آن مسیر و فرآیند آن کاملا بسته باشد، فراهم گردد؛ زیرا ما می‌خواهیم از مزیت مناطق آزاد که ورود بدون ویزا است، استفاده کنیم و هیچ جا نباید این مزیت شکسته شود، در حالی که اگر در این مسیر و فرآیند گردشگری، بخواهد از مناطق آزاد خارج شود، براساس الزامات و محدودیت‌های قانونی که در کشور حاکم است، ناخودآگاه به مشکل برمی‌خورد و در این صورت اصل کار را زیرسوال می‌برد. بنابراین باید یک نوع پکیج و بسته گردشگری فراهم شود که بتواند در این چارچوب فعالیت نماید.
مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم اظهار داشت: نکته بعدی، استفاده از راهنمایان و تورلیدرهای خاصی است که به این منظور باید آموزش‌های لازم را ببینند و توجیه شوند. با توجه به اینکه در حال حاضر تعداد تورلیدرهای کشور به چند هزار نفر رسیده است، لذا باید تاکید کنم که در این زمینه دستمان باز است و می‌شود تعدادی از تولیدرهای باتجربه‌تر را که با گردشگران خارجی ارتباط داشتند و با مناطق آزاد آشنایی دارند، به صورت منتخب به این چرخه وارد کرد. در نهایت یک موسسه و آژانس عامل باید تعریف شود که آموزش‌ها و توجیهات لازم را برای این دوستان انجام دهد و خود نیز مجری این برنامه شود؛ ضمن اینکه همکاری معاونت‌های فرهنگی اجتماعی گردشگری فرهنگی مناطق آزاد نیاز است.
وی تصریح کرد: برای اجرایی شدن این روند، در مناطق آزاد مشکل خاصی نداریم و توسط مدیریت گردشگری و مدیریت‌های مرتبط با این امر هماهنگی‌ها انجام می‌شود؛ اما مشکل ما بحث ارتباطی است. البته در قشم صحبت‌های مقدماتی درخصوص ترانزیت توریست بین چند منطقه آزاد انجام شده، ازجمله درخصوص ورودی‌هایی که از کشور عراق به دلیل داشتن مرز مشترک به منطقه آزاد اروند می‌آیند و از آنجا ما باید پروازهای ویژه تعریف نماییم تا آنها به قشم و کیش هم بیایند و حتی تردد دریایی بین کیش و قشم را هم داشته باشند. لذا این هم یک راهکاری است که به عملیاتی شدن تورهای ترکیبی کمک می‌کند.
امری‌کاظمی در ادامه گفت: اما اگر می‌خواهیم این مسافران به مناطق آزاد دیگر کشور هم سفر کنند، باید با مناطق آزاد دیگر نیز این خطوط هوایی را هماهنگ کنیم تا این اتفاق صورت گیرد. نکته دیگر اینکه مناطق آزاد ما تقریبا به دو گروه شمال و جنوب کشور تقسیم می‌شوند و از نظر اقلیمی، آب و هوایی و های‌سیزن توریستی کاملا با یکدیگر تفاوت دارند. توریستی که زمستان می‌آید طبیعتا از مناطق آزاد جنوبی کشور استقبال می‌کند و برایش توجیه دارد، مگر آنکه بخواهد یکسری فعالیت‌های زمستانی را هم در پکیج خود ببیند؛ مثلا در قشم و کیش از دریا و ساحل استفاده کند و یا در شمال کشور از بحث زمستان و برف و ورزش‌های زمستانی بهره ببرد که البته این هم جذابیت‌های خاص خودش را دارد؛ اما به هر حال اگر بخواهد به صورت تک‌فصلی کار کند، باید این های‌سیزن را در نظر بگیریم؛ چراکه از این جهت دو منطقه شمالی و جنوبی کاملا برخلاف همدیگر هستند.
مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم در پایان درخصوص ظرفیت‌های خلیج فارس و دریای عمان و گردشگری سواحل جنوبی کشور اذعان داشت: با توجه به اینکه چهار منطقه آزاد کیش، قشم، اروند و چابهار را در خلیج فارس و دریای عمان داریم، می‌توانیم یک بخشی از این گردشگری مذکور را به صورت گردشگری دریایی با استفاده از کشتی‌های کروز انجام دهیم تا ارتباط و اتصالی بین این چهار منطقه برای گردشگر ایجاد شود. باید یک مسیر شرق به غرب را در دریا برایشان تعریف کنیم که از منتهی‌الیه جنوب شرق و یا جنوب غرب کشور ایجاد و به سمت مخالف ختم شود و البته در این مسیر مناطق آزاد دیگر را هم بازدید کنند. البته این موضوع نیاز به کشتی‌های تفریحی مدرن و لوکس دارد؛ چراکه مسافت طولانی را باید طی کند و در این مسیر باید آسایش، تفریح و سرگرمی برای گردشگرانی که از این سیستم استفاده می‌کند، فراهم گردد.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰