ژئوپارک قشم، راهگشای جهانی شدن سایر ژئوپارک‌های ایران

به گزارش اخبار آزاد مناطق، یکی از اهداف ژئوپارک، راهنمایی و همکاری با فعالین اقتصادی جامعه محلی است؛ ژئوپارک به مردم کمک می‌کند طبیعت را به عنوان یک عنصر زنده درک کرده و به آن احترام بگذراند و از همین مسیر به ایجاد اقتصاد پایدار در کنار حفظ محیط زیست کمک می‌کند.

در همین راستا «سیمنار توسعه ژئوپارک‌ها در ایران: از نظریه تا عمل» در سه مرحله با همکاری ژئوپارک جهانی قشم، دانشگاه گیسن آلمان، دانشگاه علامه‌ طباطبایی و دانشگاه مازندران برگزار شد.

مرحله اول این پروژه با عنوان «آشناسازی، معرفی پروژه مشترک و تدقیق محورهای مطالعاتی» اردیبهشت‌ماه امسال در گیسن آلمان و مرحله دوم با عنوان سمینار و کارگاه آموزشی «توسعه ژئوپارک‌ها در ایران: از نظریه تا عمل» مهرماه امسال در تهران، مازندران و قشم برگزار گردید و مرحله سوم با عنوان «ارائه نتیجه مطالعات، تدوین گزارش نهایی و پیشنهاد پروژه‌های آتی» در گیسن آلمان برگزار خواهد شد.

علیرضا امری‌کاظمی، مدیر ژئوپارک جهانی قشم و عضو شورای عالی ژئوپارک‌های جهانی یونسکو به عنوان یکی از سخنرانان اصلی این سمینار در خصوص «چالش‌های مدیریتی و چشم‌انداز توسعه ژئوپارک‌ها در ایران» در کنار سایر استادان و متخصصان این حوزه به ایراد سخن پرداخت.

اعضای شرکت کننده در این سمینار ازجمله دکتر «لامک می‌وا» استادیار دانشگاه نامبیا، خانم «کاتارینا هربورن» دانشجوی دکترای دانشگاه گیسن، دکتر روزبه میرزایی استادیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه مازندران و دکتر محمود ضیایی دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی به همراه جمعی از دانشجویان و متخصصان این حوزه در سفری ۵روزه از ظرفیت‌ها و اقدامات انجام شده ژئوپارک قشم به منظور الگوگیری برای ایجاد و توسعه ژئوپارک‌ها در سایر مناطق ایران بازدید کردند.

دکتر محمود ضیایی، دبیر سمینار و کارگاه آموزشی، در خصوص روند برپایی این سمینار گفت: در چارچوب تفاهم‌نامه همکاری علمی دانشگاه علامه طباطبایی با دانشگاه گیسن، در سال‌۲۰۱۸ میلادی پروژه مشترک تحقیقاتی با حمایت موسسه تبادلات علمی-‌فرهنگی آلمان DAAD برای مدت دو سال طراحی و تصویب شد.

وی ادامه داد: در همین رابطه تعداد ۵نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته مدیریت گردشگری علامه طباطبایی در اردیبهشت‌ماه سال جاری برای شرکت در مرحله اول این پروژه عازم آلمان شدند.

ضیایی تصریح کرد: DAAD یا موسسه تبادلات آکادمیک آلمان، پل ارتباطی بین دانشگاه‌های آلمان و دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی خارج از آلمان می‌باشد و بزرگترین سازمان برای تبادل بین‌المللی دانشجویان و محققان است.

به گفته ضیایی، گام دوم این پروژه، برگزاری سمینار در ایران از دوازدهم تا بیست و یکم مهرماه بود و پس از برگزاری سمینار در تهران، برخی از اعضای شرکت کننده در یک سفر ۵روزه با ژئوپارک جهانی قشم از نزدیک آشنا شدند.

مردم قشم مشتاق توسعه ژئوپارک هستند

ضیایی اشتیاق جامعه محلی قشم برای توسعه ژئوپارک را چشمگیر دانست و افزود: طبق تحقیقات و مشاهدات ما، جامعه محلی قشم آمادگی دارد تا از منافع فردی خود به خاطر منافع جمعی جزیره بگذرد و در حفظ ژئوسایت‌ها و جاذبه‌های طبیعی نیز همکاری بالایی از خود نشان می‌دهد.

وی با تاکید بر لزوم اطلاع‌رسانی و توانمندسازی جامعه محلی، اضافه کرد: اولین قدم برای اینکه مشارکت مردم واقعی و فعال باشد و از نمایشی شدن مشارکت پرهیز شود، افزایش اطلاع‌رسانی و آموزش است.

به گفته ضیایی، گام دوم ایجاد مشارکت واقعی جامعه محلی در توسعه ژئوپارک، ایجاد بسترهای قانونی و اقتصادی برای توانمندسازی مردم است و در این زمینه در سه حوزه سیاستگذاری، اجرا و نظارت نیاز به استفاده از دانش روز و تخصص جامعه علمی جهانی در کنار استفاده از دانش متخصصان داخلی می‌باشد.

وی از نامزدی ژئوپارک ارس باران و طبس برای ورود به شبکه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو، خبر داد و تصریح کرد: این ژئوپارک‌ها به شبکه جهانی ژئوپارک‌ها معرفی شده و پرونده ژئوپارک لوت در حال آماده‌سازی برای درخواست عضویت می‌باشد.

به گفته ضیایی، بیش از ۱۵ژئوپارک دیگر در ایران شناسایی شده است و ثبت و فعالسازی آنها نقش موثری در حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی دارد.

محیط‌زیست هرمز در خطر جدی قرار دارد

در ادامه ضیایی با هشدار در مورد روند ورود گردشگر به جزیره هرمز، اظهار کرد: مدیریت ضعیف حوزه گردشگری جزیره هرمز، نگرانی‌های جدی را در مورد محیط زیست این جزیره برای فعالان عرصه محیط زیست به وجود آورده است.

وی ادامه داد: هرمز هم‌اکنون با سونامی ورود گردشگر روبه‌رو شده و در صورت نبود مدیریت صحیح و ایجاد نشدن زیرساخت‌های لازم، محیط زیست این جزیره با مخاطرات جدی روبه‌رو خواهد شد.

به گفته ضیایی، مدیریت پیشگیرانه بهتر از مدیریت بحران است و قبل از اینکه اصالت جاذبه‌های این جزیره در معرض خطر قرار بگیرد، باید برای حوزه گردشگری برنامه‌ریزی دقیق تدوین و اجرا شود.

کل جهان در یک کشور!

در ادامه، دکتر لامک می‌وا عضو هیات علمی دانشکده علم و فناوری دانشگاه نامبیا درخصوص سفر به ایران گفت: جرقه‌های سفر من به ایران در اردیبهشت‌ماه امسال با حضور در آلمان و شرکت در نخستین مرحله پروژه تحقیقاتی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه گیسن زده شد.

وی با اظهار خرسندی از ورود به ایران، اظهار کرد: ایران کشوری فوق‌العاده با جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیر است و به لحاظ وجود انواع متفاوت از جغرافیا و شرایط اقلیمی، می‌توان گفت کل جهان در یک کشور قرار گرفته است.

عضو هیات علمی دانشکده علم و فناوری دانشگاه نامبیا، با ابراز رضایت از وجود امنیت در ایران، تصریح کرد: وجود امنیت در کنار جاذبه‌های طبیعی چشم‌نواز و مردمی مهمان‌نواز و خونگرم، این کشور را به یکی از مناطق هدف جذاب گردشگری تبدیل کرده است.

لامک می‌وا گفت: سفر به جزیره قشم به دلیل وجود ژئوپارک که میراث فرهنگی و طبیعی غنی این جزیره را در خود جای داده است، یکی از فوق‌العاده‌ترین و جذاب‌ترین سفرهای من به حساب می‌آید.

وی نیز همچون ضیایی با تاکید بر لزوم افزایش مشارکت جامعه محلی، گفت: اولین گام در توسعه ژئوپارک، سهیم‌سازی مردم در فرآیند توسعه است و این موضوع تنها از راه افزایش آموزش و اطلاع‌رسانی محقق می‌شود.

به گفته لامک می‌وا، مردم باید خود را جزئی از ژئوپارک بدانند و تنها در این صورت می‌توانند مشارکت فعال داشته باشند.

وی ادامه داد: افزایش دوره‌های آموزشی برای سرپرستان گروه‌های گردشگری، آموزش زبان خارجی به راهنمایان گردشگری و تهیه پکیج‌های اطلاعاتی منسجم که به معرفی ژئوسایت‌های جزیره بپردازد و اطلاعات دقیق در مورد جزیره، آداب و رسوم، جاذبه‌های طبیعی و شرایط حمل و نقل و اقامت به گردشگران ارائه دهد، ازجمله راهکارهایی است که می‌تواند به جذب گردشگر و توسعه ژئوپارک کمک کند.

لامک می‌وا گفت: در جهان امروز اطلاعات حرف اول را می‌زند و برای توسعه گردشگری باید اطلاعات منجسم و طبقه‌بندی شده در مورد شرایط سفر در اختیار گردشگران قرار بگیرد.

وی ادامه داد: همچنین ایجاد راه‌های ارتباطی مثل قرار دادن صندوق پیشنهادات و ارتباطات یا ایجاد راه‌های ارتباط اینترنتی برای برقراری ارتباط دوطرفه میان گردشگران و مدیریت ژئوپارک جهانی قشم، یکی دیگر از راه‌های ارتقای گردشگری است.

لامک می‌وا بیان کرد: مشتاقم که از ورود بی‌رویه گردشگر به برخی از ژئوسایت‌ها پیشگیری شود، زیرا انبوه گردشگر می‌تواند به ژئوسایت‌هایی که از محیط زیست حساس‌تری برخوردار هستند، آسیب وارد کند.

جزیره قشم تغییر کرده است!

در ادامه کاتارینا هربورن، دانشجوی دکترای جغرافیا در دانشگاه گیسن آلمان درخصوص سفر به ژئوپارک قشم گفت: برای بار چهارم به قشم سفر کرده‌ام و نسبت به سفر اول تغییرات چشمگیری در صنعت گردشگری این جزیره احساس می‌کنم.

وی ادامه داد: هم‌اکنون اقامتگاه‌های بوم‌گردی جزیره بیشتر شده و ارائه خدمات آنها از کیفیت بالاتری برخوردار است و همچنین تسلط مردم به زبان انگلیسی بیشتر شده و این موضوع موجب تسهیل سفر گردشگران خارجی به این جزیره شده است.

کاتارینا هربورن ضمن قدردانی از تلاش‌های مدیریت ژئوپارک قشم، اظهار کرد: اولین بار که به ژئوسایت‌های قشم سفر کردم، هیچ اطلاعاتی در مورد آنها در دسترس نبود؛ اما هم‌اکنون اطلاعات خوبی در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد و افزایش این اطلاع‌رسانی به جذب گردشگر خارجی کمک خواهد کرد.

وی با ابراز خرسندی از محافظت از ژئوسایت‌ها، بیان کرد: تلاش‌های قابل‌پذیرشی از سوی مدیریت ژئوپارک قشم و همیاران محیط زیست برای محافظت از ژئوسایت‌ها انجام شده و با افزایش آگاه‌سازی مردم در زمینه کاهش تولید زباله و آسیب به محیط زیست، این محافظت کامل‌تر می‌شود.

کاتارینا هربورن، ژئوپارک قشم را ظرفیتی ارزشمند برای ایران و کشورهای هسایه دانست و تصریح کرد: استفاده از تجربه مسیر و فرآیند طی شده ژئوپارک قشم در دریافت کارت سبز شبکه جهانی ژئوپارک‌ها، راهگشای توسعه ژئوپارک‌ها در سایر نقاط است.

شرایط توسعه بین‌المللی در منطقه آزاد قشم مهیاست

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم در دیدار با اعضای شرکت‌کننده داخلی و خارجی سمینار توسعه ژئوپارک‌ها در ایران، گفت: با توجه به مزیت‌های حوزه سرمایه‌گذاری، جاذبه‌های طبیعی و قوانین سفر و ورود و خروج به این جزیره، شرایط توسعه بین‌المللی در قشم فراهم است.

مرتضی شیخ‌زاده بیان کرد: ژئوپارک جهانی قشم به عنوان تنها ژئوپارک ثبت شده خاورمیانه با داشتن جاذبه‌های بی‌نظیر طبیعی، فرصت‌های زیادی را در توسعه صنعت گردشگری این منطقه ایجاد کرده است.

وی ادامه داد: جزیره قشم با بیش از ۳۰۰کیلومتر سواحل صخره‌ای، مرجانی و شنی، ژئوسایت‌های منحصربه‌فرد، دارا بودن یکی از پراکسیژن‌ترین سواحل دنیا به دلیل وجود ریزپلانکتون و آداب و رسوم کهن و غنی مردم، یکی از مناطق دیدنی و گردشگرپذیر ایران و خاورمیانه به شمار می‌رود.

به گفته معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم، قوانین تسهیل‌گر این منطقه در حوزه ورود و خروج گردشگر همچون اجازه سفر بدون ویزا گردشگران خارجی به جزیره و همچنین ارزان بودن سفر به ایران، موجب رونق صنعت گردشگری در این منطقه شده است.

او در تشریح قوانین و حمایت‌های اقتصادی منطقه آزاد قشم از سرمایه‌گذاران، اظهار کرد: کاهش بوروکراسی اداری و معافیت مالیاتی ۲۰ساله سرمایه‌گذاری، از مزیت‌های مهم در حوزه فعالیت‌های اقتصادی جزیره به حساب می‌آید.

شیخ‌زاده ادامه داد: وجود سه عنصر جاذبه‌های طبیعی چشمگیر، قوانین اقتصادی مناسب و قوانین سفر تسهیل‌گر، بستر جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را در جزیره قشم به وجود آورده است.

به گفته وی، سازمان منطقه آزاد قشم آمادگی دارد به دلیل سودآور بودن و پُربازده بودن سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری، با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی این صنعت به صورت قراردادهای BOT همکاری داشته باشد.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم در پایان با تاکید بر لزوم ایجاد یکپارچگی در اجرای قوانین جزیره، اضافه کرد: براساس ماده‌۶۵ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه و ایجاد رشد اقتصادی در مناطق آزاد و هم‌پیوندی و تعامل اثرگذار اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی، مدیران مناطق آزاد به نمایندگی از دولت، بالاترین مقام منطقه محسوب می‌شوند و کلیه وظایف، اختیارات و مسئولیت‌های دستگاه‌های اجرایی دولتی مستقر در این مناطق به استثنای نهادهای امنیتی و دفاعی، به عهده آنهاست و در صورت جرای صحیح این قانون، شاهد افزایش شتاب روند توسعه و حمایت از سرمایه‌گذاران خواهیم بود.