منطقه آزاد چابهار در مسیر اعتلای مسئولیت اجتماعی
به گزارش اخبار آزاد مناطق، در همین راستا باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر توسعه در این مناطق همه شاخصهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را در برنگیرد و توجه ما صرفا شامل مسائل اقتصادی در این مناطق باشد، میتواند موجب تبعاتی منفی برای آنها شود.
برخلاف پیشگامان نظریه توسعه که بر اهمیت منابع مادی و کالبدی پای میفشردند، در دنیای معاصر تربیت نیروی انسانی و اهمیت آموزش در زندگی اقتصادی و اجتماعی افراد و جوامع اهمیت ویژهای یافته و نظریه سرمایه انسانی با تاکید بر بهرهوری سرمایهگذاری در منابع انسانی، استدلال میکند که این سرمایهگذاری سبب افزایش ظرفیت و توان تولید و بهرهوری افراد میشود. هر چند بازگشت سرمایه در نیروی انسانی فرآیندی طولانی را میطلبد، اما شامل نتیجهای عمیق و پرمغز است و در تمام کنشهای فردی و جمعی افراد آموزشدیده انعکاس مییابد و این انعکاس، موجب کاهش هزینههای اقتصادی، بهداشتی و… میشود.
مناطق آزاد کشور در امر اقتصادی خود موفق نخواهند بود مگر آنکه در حوزههای اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی نیز پیشگام باشند و برنامههای موفقی در این زمینهها داشته باشند و به اعتلای این حوزهها بیاندیشند. در حقیقت موفقیت در حوزههای اقتصاد و تجارت و حتی گردشگری منوط به توجه ویژه به توسعه اجتماعی این مناطق است. به همین منظور لازم است تا برنامهریزیهای لازم برای توسعه متوازن در همه شاخصها در نظر گرفته شود.
مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتها در دهه اخیر به پارادایم غالب و مسلط حوزه اداره شرکتها تبدیل شده است و شرکتهای بزرگ و معتبر جهانی مسئولیت در برابر اجتماع و محیط اجتماعی را جزئی از استراتژی شرکتی خود میبینند. این مفهوم، موضوعی است که هماکنون در کشورهای توسعهیافته و کشورهایی با اقتصاد باز به شدت از سوی حکومتها، شرکتها، جامعه مدنی، سازمانهای بینالمللی و مراکز علمی دنیا دنبال میگردد. باگذشت بیش از ۶۰سال از ورود مفهوم مسئولیت اجتماعی، شرکتها به ادبیات مدیریت شرکتها و کسب و کارها، هنوز این مفهوم در فضای کسب و کار ایران جایگاه شایستهای پیدا نکرده است.
سرمایه اجتماعی، علاج همه مشکلات جامعه مدرن
برخی کارشناسان سرمایه اجتماعی را حلقه مفقوده تبیین علت پیشرفت برخی جوامع و عدم شکوفایی برخی دیگر دانستهاند. این مفهوم هم در سطح جامعه و هم در سطح یک سازمان بررسی شده است و از تکالیف اجتماعی یا پیوندهایی ایجاد میشود که در شرایط خاص نیز میتواند به سرمایه اقتصادی منجر شود. بوردیو نظریهپرداز اجتماعی فرانسوی نیز معتقد است سرمایه اجتماعی میتواند شبکه بادوامی از روابط کم و بیش نهادینه شده یعنی آشنایی و شناخت متقابل را به وجود آورد.
این مفهوم، از مفاهیم نوین در جامعه شناسی است که ارتباط بسیار نزدیکی با سرمایه انسانی به عنوان مهمترین منبع سازمانها دارد. سرمایه اجتماعی، بستر بسیار مناسبی را برای بهرهبرداری و بهرهوری نیروی انسانی در سازمانهای مختلف فراهم میآورد.
سرمایه اجتماعی به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبع باارزش اشاره دارد و با خلق هنجارها و اعتماد متقابل، موجب توفیق اهداف اعضا میشود و همانند سرمایه انسانی و سرمایه اقتصادی ماهیتی مولد دارد و میتواند باعث ظهور و شکوفایی منابعی شود که افراد و گروهها بتوانند با بکارگیری آن به اهداف خود دست پیدا کنند.
علاوه بر آن میتوان گفت برای تحقق توسعه بیش از سرمایه اقتصادی، فیزیکی و انسانی نیازمند سرمایه اجتماعی هستیم؛ زیرا بدون سرمایه اجتماعی استفاده از دیگر سرمایهها مفید نخواهد بود.
این موضوع به ویژه در کشور ما به خاطر شرایط خاص و نیاز به توسعه اقتصادی و صنعتی، از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنابراین اگر بپذیریم که هدف غایی انسان از تلاش و کار اقتصادی، حفظ و ارتقای کرامت انسانی است، درمییابیم که چرا مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتها و سازمانها به پارادایم مسلط حوزه اداره شرکتها تبدیلشده است.
کلمن درباره اشکال سرمایه اجتماعی اعتقاد دارد که سرمایه اجتماعی در سازمانها منبع مهمی برای افراد است و در توانایی کنش آنها و کیفیت مشهود زندگی سازمانی آنها، میتواند بسیار تاثیر گذارد و موجبات افزایش مسئولیتپذیری اجتماعی آنها را فراهم آورد؛ چراکه همبستگی و تعاملات بین افراد سازمان با ذینفعان و همچنین مسئولیتپذیری در قبال افراد جامعه، در گرو تقویت و توسعه سرمایه اجتماعی در شرکتها و سازمانها است.
مسئولیت اجتماعی و دسترسی به فرصتهای برابر در آموزش
مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان بایستی در جهت حفظ و مراقبت و کمک به جامعهای که در آن فعالیت میکند، انجام دهد.
استانداردهای مسئولیت اجتماعی، یک ضرورت حیاتی در عصر جهانی شدن است. مسئولیت اجتماعی شرکت، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان بایستی در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعهای که در آن فعالیت میکند انجام دهد. مسئولیت اجتماعی شرکت رویکردی جامع به ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و حفاظت از منافع ذینفعان، بهبود کیفیت زندگی شهروندان، و تغییر نگرشهای شخصی است.
تغییرات در دنیای اقتصاد و سیاست، سازمانها را متوجه این مسئله کرده است که تضمین موفقیت بلند مدتشان، نیازمند توجه بیشتر و افزایش نقششان در حل مسائل و مشکلات محیط زیستی و اجتماعی است.
به همین سبب، سازمانهای بزرگ و موفق، روزبهروز توجهشان را به سرمایهگذاریها در جامعه، بهبود مستمر فعالیتها، راضی نگه داشتن ذینفعان و انتشار مرتب گزارشهای عملکرد اجتماعی و محیط زیستی بیشتر کرده و این موارد را در اولویت کارهای خود قرار میدهند.
امروزه موضوع مسئولیتپذیری اجتماعی سازمانها به یکی از رایجترین موضوعات محافل علمی و دنیای تجارت تبدیل شده است و بسیاری از مدیران، به اختیار و یا به الزام، در تصمیمگیریهای خود به آن توجه میکنند.آنها باید به پیامدهای اجتماعی فعالیتهای خود توجه کنند. به همین دلیل، در سالهای گذشته، مسئولیتپذیری اجتماعی به عنوان عنصر مهارکننده برای قدرت، تاثیر و تخلفات شرکتها اهمیت و مقبولیت زیادی پیداکرده است و یکی از موارد مهم در مسئله خودکنترلی و نظارت درونی به شمار میرود. علاوه بر این، ادراک هر چه بیشتر ذینفعان از حقوق خود و نیاز به حفظ و نگهداری از محیط زیست برای نسلهای آتی نیز ضرورت مسئولیتپذیری اجتماعی را تقویت کرده است.
در جوامع جهانی که روزبهروز گسترش بیشتری پیدا میکنند، توسعه دسترسی به محتوای آموزشی چه از نظر فردی و چه اجتماعی دارای اهمیت است. در این راستا میبایست درگام اول نیازهای جمعیت تحت پوشش و منطقهای که برای آن آموزش را به عنوان یک زیرمجموعه مهم از مسئولیت اجتماعی پیگیری میکنیم را بشناسیم. در گام دوم باید دید که منطقه تا چه حد آمادگیهای لازم برای سرمایهگذاری در بخشهای مختلف را دارد تا بتوان برای گام سوم قدم برداشت و از فرصتها برای توسعه جامعه استفاده نمود.
عمل به مسئولیت اجتماعی در منطقه آزاد چابهار
منطقه آزاد چابهار ظرفیت نهادی و زیرساختی ویژهای برای توسعه ملی و منطقهای دارد که توانسته به عنوان پیشران توسعه، تمرکزی در فعالیتهای خدماتی و تولیدی داشته باشد و با توجه به قابلیتهای استراتژیکی که دارد، مسیری طولانی در پیش بگیرد. این سازمان از زمان تاسیس، متناسب با موقعیت سیاسی و اجتماعی کشور و راهبرها و برنامههای مدیران هر دوره توانسته مسیر مشخصی را دنبال کند.
سازمان منطقه آزاد چابهار سال گذشته مطالعهای را با همکاری موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتی آغاز کرد؛ که در نهایت به سند مسئولیت اجتماعی سازمان منجر شد.
این سند شامل مجموعهای از اقدامات و فعالیتهایی است که به ارتقاء اهداف موردنظر در جامعه محلی و پیوند توسعه اقتصادی و اجتماعی منجر خواهد شد و نشان دهنده میزان اهمیت این سازمان به این امر مهم در حوزه های مختلف اعم از بهداشت، آموزش، ورزش و… است و به عنوان اولین سازمان در میان مناطق آزاد که نگاه ویژهای به این حوزه داشته، مطرح و تاکنون اقدام به فعالیتهای گوناگون در حوزه مسئولیت اجتماعی کرده است.
عبدالرحیم کردی به عنوان رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با ورود خود به این سازمان، نشان داد اهمیت ویژهای برای امر مسئولیت اجتماعی قائل است. وی مسئولیت اجتماعی در سازمانها را مقولهای پراهمیت دانست که در سالهای اخیر توجه ویژهای در سازمانها به آن شده، به طوری که در گزارشهای اولیه سازمانها اولین بخش قبل از ارائه عملکرد مالی و سود و زیان اقتصادی، به اقدامات مربوط به حوزه مسئولیت اجتماعی پرداخته میشود.
مهدی آبروش مدیر امور اجتماعی سازمان منطقه آزاد چابهار نیز در این خصوص میگوید: برای اجرای هر چه بهتر مسئولیت اجتماعی در منطقه آزاد چابهار، سند مسئولیت اجتماعی تعریف کردهایم.
وی همچنین چابهار را دارای چهار هدف راهبردی میداند که شامل کمک به تامین رشد و پویایی، اقتصاد مقاومتی، کمک به تنوعبخشی به پیوندهای اقتصادی، توسعه و تسریع عمران و آبادانی منطقهای و توانمندسازی جامعه محلی در زمینههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میشود.
آبروش میگوید: سازمان منطقه آزاد چابهار در راستای این راهبردها که توسط دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تعریف شده، بهترین گزینه را در تدوین یک سند دیده است. با توجه به این سند و در راستای اهداف راهبردی، از برنامههای ورزشی حمایت کردهایم و به دنبال کاهش آسیبهای اجتماعی، توسعه بهداشت و درمان و گسترش برنامههای فرهنگی و اجتماعی و اعتلای آموزش در منطقه را دنبال میکنیم.
توجه ویژه منطقه آزاد چابهار به امر آموزش
بنیاد حیات جمعی انسان را تعلیم و تربیت تشکیل میدهد و به گفته کارشناسان ما آنگونه زندگی میکنیم که تربیت میشویم.
امروز آموزش با توجه به تغییرات اجتماعی و با رشد و توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیوندی ناگسستنی دارد و به عبارتی دانش را میتوان رکن اصلی توسعه و نظام آموزشی دانست. فعالیتهای آموزشی هر کشور را میتوان سرمایهگذاری یک نسل برای نسل دیگر تلقی کرد. هزینههای صرف شده در جریان آموزش، سرمایهگذاری بر روی منابع انسانی به شمار میرود که میتواند شرایط مطلوب و فرصت بهرهوری برای شخص و درنهایت برای جامعه را به وجود بیاورد.
منطقه آزاد چابهار، تا سال۱۳۸۵ یکی از ضعیفترین مناطق در حوزه آموزش محسوب میشد و پایینترین آمار قبولی دانشآموزان در دانشگاهها در سطح کشور و استان مربوط به این منطقه بود.
عدم وجود نیروی آموزشی مجرب و کمبود معلم در کلاسهای درس، نبود زیرساختهای مناسب آموزشی و وجود مدارس کپری ازجمله مشکلاتی بودند که منطقه با آنها دست و پنجه نرم میکرد. در حقیقت چابهار یکی از محرومترین نقاط آموزشی استان محسوب میشد که کیفیت آموزش در آن بسیار پایین بود و تراکم بالای دانشآموزان و کمبود فضای آموزشی در آن موجب افت تحصیلی بسیاری از دانشآموزان شده بود.
اما در سالهای اخیر با ورود و حمایت سازمان منطقه آزاد چابهار و با فعالیت بسیاری از سازمانهای مردمنهاد در مناطق محروم ایران و استان سیستان و بلوچستان بسیاری از این مشکلات دیده و حل شده است و آموزش در این استان و به خصوص در چابهار رو به بهبود دارد.
رضا سرحدینیا، سرپرست اداره کل نوسازی مدارس استان سیستان و بلوچستان در گزارشی اعلام کرده بود، بیش از ۱۶۰کلاس خشتی و گلی در سیستان و بلوچستان وجود دارد که این اداره اولویت خود را برای نوسازی و تجهیز این مدارس میداند و گفته بود: در سال۹۶ حدود ۱۰۲میلیارد تومان و در سال۹۷ حدود ۲۱۲میلیارد تومان اعتبار به اداره کل نوسازی مدارس استان اختصاص یافت. در سال۹۸ نیز تاکنون از محل ملی ۲۳۷میلیارد تومان اختصاص دادهشده است.
در حقیقت از ابتدای سال۹۶ بود که اقدامات قابل توجهی از سوی سازمان منطقه آزاد چابهار در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی و بهبود وضعیت آموزشی مدارس چابهار و نواحی همجوار صورت گرفت و بسیاری از پروژههای نیمهتمام آموزشی، تکمیل و استخدام نیروهای خرید خدمات تا حد زیادی انجام شد و پروژههای جدیدی نیز مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
سازمان منطقه آزاد چابهار در سالهای اخیر، با ایفای نقش مسئولیت اجتماعی در بخش آموزش و پرورش توانست گامهای اثربخشی بردارد. برنامههای سازمان منطقه آزاد چابهار در بخش آموزش در دو بخش سختافزاری و نرمافزاری دنبال میشود. این سازمان در بخش نرمافزاری برنامه کامل و جامع برای آموزش و تربیت اساتید و معلمین در نظر گرفته که در جهت توانمندسازی نیروی آموزش گام برمیدارد. در همین بخش نرمافزاری، آموزش دانشآموزان و ارتقاء دانش آنها در قالب کلاسهای تقویتی نیز مدنظر است.
بخش سختافزاری آن شامل توسعه زیرساختها و تکمیل و تجهیز فضاهای آموزشی است که در سال۱۳۹۷ با قراردادی با سازمان نوسازی مدارس وارد فاز جدیدی در توسعه امر آموزش در منطقه شد تا به موجب آن، ۱۳مدرسه در مناطق محروم چابهار، شهرستان کنارک و منطقه دشت یاری بازسازی و نوسازی شود.
به طور خاص اقداماتی همچون احداث مدرسه یا واگذاری زمین جهت احداث مدرسه، پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانشآموزان، برگزاری آزمون جذب و استخدام دبیران مجرب و متناسب با رشته تحصیلی از میان متقاضیان بومی و مقیم در جهت رشد شاخصهای آموزشی، اجرای طرح توانمندسازی دبیران و عوامل آموزشی دبیرستان، مشارکت در برنامههای آموزشی مراکز فنی و حرفهای، حمایت از برنامههای اجتماعی موسسات مردمنهاد و خیریهها با رویکرد آموزشی و توانمندسازی و بسیاری برنامههای دیگر در جهت ارتقاء آموزش در این منطقه دنبال میشود.
امسال نیز سیزده مدرسه با ظرفیت ۸۳کلاس درس با مشارکت پنجاه درصدی سازمان منطقه آزاد چابهار و خیریه «دست یاری به دشتیاری» در منطقه دشت یاری با اعتباری بالغبر ۸میلیارد تومان در دست ساخت است.
این سیزده مدرسه شامل مدارس پت، شهبیگزهی، گراگی، دج دادخدا، چوتانی، لاتیدان، نیام بیت، بجاربازار، کچ، ملنگ بازار عورکی، ندکان سرافراز، چابهار و کنارک است که در شهر یا دهستانهای باهوکلات، پیر سهراب، چابهار و کنارک ساخته میشوند و شامل مدارس دو کلاسه تا ۱۲کلاسه هستند.
در روستای تاریخی تیس نیز اقدامات سازمان منطقه آزاد چابهار شامل مرمت و بازسازی مدارس زینبیه، حضرت مریم، و مدرسه راه انبیا میشود و همچنین واگذاری زمین در جهت احداث مدرسه هوشمند در محدوده منطقه آزاد با ظرفیت ۵۰۰دانشآموز در دو نوبت و واگذاری زمین و مشارکت جهت احداث دبیرستان دخترانه با ظرفیت ۳۰۰دانشآموز از دیگر اقدامات مفید این سازمان در راستای بهبود فضاهای آموزشی است.
در بحث آموزش یکی دیگر از فعالیتهای مهم سازمان منطقه آزاد چابهار اجرای طرح مدارس مروج سلامت است که اقداماتی شامل تجهیز اتاق بهداشت مدارس، بازسازی مدارس، برگزاری همایش مرتبط با بهداشت در مدارس و کارگاههای آموزش احیای قلبی ریوی ویژه معلمان مروج سلامت و… میشود.
منطقه آزاد چابهار علاوه بر فعالیتهای اقتصادی و انجام طرحهای زیربنایی در سالهای اخیر، گامهای استواری برای توسعه تعلیم و تربیت دانشآموزان برداشته که برخی از آنها موارد عبارتند از:
? راهاندازی دبیرستان دانا و توانا به عنوان یکی از خدمات ماندگار سازمان منطقه آزاد برای مردم چابهار است که میتواند در تربیت نیروی انسانی تاثیر زیادی داشته باشد. راهاندازی این دبیرستان با حمایت مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار و دانشگاه بینالمللی چابهار با امکانات رفاهی نظیر خوابگاه، لابراتوار زبان انگلیسی، کتابخانه، کلاس کامپیوتر و تحت نظر بهترین مربیان و مشاورین تحصیلی کمک بزرگی برای رشد دانش آموزان محروم بلوچستان است. در آینده توسعه دبیرستان و تاسیس مجتمع آموزشی شبانه روزی پسرانه و دخترانه در مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم در سالهای آینده با حمایت سازمان منطقه آزاد چابهار در دست اقدام و پیگیری است.
? تدوین نقشه راه و برنامه عملیاتی استقرار استراتژی مسئولیت اجتماعی شرکتی در سازمان منطقه آزاد چابهار با مشارکت موسسه مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران
? اجرای طرح اتاق کارآفرینی مدارس دوره متوسط دخترانه و پسرانه به صورت پایلوت در روستای تیس با مشارکت بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان کشور به منظور استعدادیابی، آموزش، توانمندسازی و برگزاری نمایشگاه کارآفرینی دانشآموزی
? تخصیص اعتبار ۴۰میلیارد ریال جهت ساخت ۸۳کلاس درس و بازسازی مدارس مناطق محروم شهرستان چابهار، دشتیاری و کنارک با مشارکت سازمان نوسازی و تجهیز مدارس استان سیستان و بلوچستان
? توسعه فضای آموزشی روستای آبکان از دو کلاس درس به پنج کلاس، محل بازی کودکان و تهیه لوازمالتحریر، ملزومات اداری ورزشی و آموزشی
? برگزاری جشن آیین مهر منطقه آزاد به منظور گردهمایی خیرین نیکاندیش جهت جمعآوری کمک به منظور احداث فضاهای آموزشی روستاهای منطقه دشتیاری
? اهداء ده هزار بسته آموزشی، شامل لوازمالتحریر، کتابهای درسی، آموزشی، قصه، زبان، البسه ورزشی و کیف به دانشآموزان مدارس روستاهای نواحی همجوار شهرستان و روستاهای چابهار، کنارک، نیکشهر و منطقه لاشار با مشارکت موسسه فرهنگی، آموزشی راه رشد تهران
? تجهیز مدرسه رسالت چابهار با مشارکت موسسه راه رشد
? مشارکت در برگزاری مسابقه طعم خوش ریاضی با حضور ۵۰۰نفر دانشآموز در مقطع دبستان، راهنمایی و دبیرستانهای شهرستان چابهار با همکاری اداره آموزش و پرورش
? تامین بخشی از ملزومات اداری و سیستم سرمایشی تعدادی از مدارس شهرستان چابهار و نواحی همجوار آن
? حمایت از دانشجویان و دانشآموزان با استعداد بومی جهت تامین بخشی از هزینههای تحصیل و ملزومات جانبی موردنیاز.
تاسیس منطقه آزاد چابهار مانند دیگر مناطق آزاد ایران از اواخر سال۱۳۷۰ و با اجرای تبصره۱۹ قانون برنامه اول توسعه در برنامه دولت وقت قرار گرفت. رویکرد دولت تدبیر و امید نیز از همان ابتدا به منطقه آزاد چابهار مثبت بود و موقعیت جغرافیایی و استراتژیک آن و دسترسی به آبهای آزاد دریای عمان و اقیانوس هند، معافیت آن از تحریمهای آمریکا و دیگر ویژگیها و مزیتها موجب شد چابهار به عزیزدردانه کشور تبدیل شود و توجهها را بیش از پیش به خود جلب کند.
اما آنچه در این میان لازم است بیشتر به آن پرداخته شود، این موضوع است که چابهار با وجود پتانسیلهای فراوان در حوزه های مختلف اعم از لجستیک، صنعت، تولید، گردشگری، صادرات و حتی موقعیت استراتژیک، نیازمند توجه بیشتر به امر اجتماعی است.
سازمان منطقه آزاد چابهار با هدف پر کردن شکاف آموزشی مدارس چابهار و نواحی همجوار آن و در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی با برنامهریزی قبلی در جهت بهبود وضعیت آموزشی در دستورکار خود قرار داده و اقدامات قابل توجهای در این زمینه انجام داد است.
سازمان منطقه آزاد چابهار همواره کوشیده است از طریق برنامهریزی و اجرای درست مسئولیت اجتماعی به عنوان پایه و اساس کار برای آحاد جامعه ایجاد حق نماید. همواره مفهوم والای مسئولیت اجتماعی با موضوعیت آموزش در این سازمان با توجه به وضعیت اسفبار آموزش و پرورش استان خصوصا حوزه چابهار و نواحی همجوار آن حائز اهمیت خاص و ویژهای بودهای است.
منطقه آزاد چابهار مسیر خود را در راه پیشرفت اقتصادی پیدا کرده، و با توجه به حوزههای اجتماعی مسئولیت اجتماعی و همراه کردن جامعه محلی و توانمندسازی آن میتواند موفقیتهای بیشتری را در تمامی حوزهها کسب نماید.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰