تهدید تحریم، فرصتهای بسیاری زیادی را در جهت خودکفایی در کشور ایجاد کرده است؛ یکی از این بسترها برای رسیدن به خودکفایی در این شرایط میتواند مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باشد. تحریمها در نقطه ابتدایی هزینه تامین کالا را بر دوش کشور سنگین میکند و این امر باعث ایجاد فشار اقتصادی در جامعه میشود، به یقین و باور کارشناسان اقتصادی با توجه به مزیتها و فرصتهای ایجاد شده در مناطق آزاد میتوانیم با برنامهریزی و آزادسازی حوزه اقتصاد در این مناطق از کشور، قسمت قابل توجهی از این بار افزایش هزینه برای تامین نیازهای داخلی را به واسطه ظرفیتهای مناطق آزاد کاهش دهیم.
با نگاهی به مناطق آزاد ایران و قرارگیری این مناطق در مرزهای کشور و همچنین با عنایت به موقعیت استراتژیک ایران در منطقه به واسطه تعدد همسایگان، این فرصت میتواند در تکتک مناطق آزاد به واسطه همافزایی بیشتر با کشورهای همسایه خود ایجاد شود. بیشک نقطه دسترسی ایران از جنوب به خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند میتواند جاذبه همکاریهای مشترک کشورهای شمالی ایران را برای حضور بیشتر در مناطق آزاد شمالی ما بیش از پیش پررنگتر کند.
مهمترین رکن عملکرد مناطق آزاد در جهان، فعالیت آزادانه و بدون محدویت در حوزه اقتصاد و تعاملات خارج از بروکراسیهای معمول سرزمینهای اصلی با کشورهای پیرامونی خود است؛ مناطق آزاد ایران نیز به عنوان عضوی از زنجیره مناطق آزاد جهان از این رویکرد مستثنی نیستند و باید بر پایه اصول و مبانی بینالمللی در این مسیر حرکت کنند و این مستلزم همکاری و تعامل سازنده مجموعههای داخلی کشور است، در غیر این صورت نمیتوانیم با اعمال محدودیت و یا زدن برچسبهای اتهامی به مناطق آزاد در شرایط سخت اقتصادی فعلی، توقع معجزه از این نقاط اقتصادی داشته باشیم.
مفهوم اقتصاد آزاد برگرفته از تعامل آزاد در عرصه تجارت در کنار تسهیل کلیه امور برای حضور فعالین اقتصادی و سرمایهگذاران در مناطق آزاد است، شاید تفسیر اشتباه ما از اقتصاد آزاد تاکنون باعث عدم واگذاری اختیارات به مناطق آزاد بوده و یا فشار منتقدین داخلی این اجازه را به تصمیمسازان و تصمیمگیران نداده است.
شاید بهتر باشد که در شرایط کنونی اعتماد بیشتری در واگذاری مسئولیتها به فعالین اقتصادی جهت توسعه و تبادلات بیشتر با کشورهای همسایه و تجار منطقهای در کشورهای هدف داشته باشیم و تا میتوانیم در مقام دولت سعی در کم کردن تصدیگریهای دست و پاگیر در مسیر اقتصاد آزاد داشته باشیم. بیتردید حتی به عنوان پایلوت هم اگر بخواهیم این نمونه را در اقتصاد کلان کشور آزمایش کنیم، باز هم تنها نقاطی که میتوانیم کنترل شده این طرح را اجرا نماییم، مناطق آزاد کشور هستند که با توجه به بسترهایی که در این سالها در این مناطق ایجاد شده است، میتواند نتیجه و بازخورد بسیار خوبی را نشان دهند.
متاسفانه شاهد هستیم که اکثر بخشنامهها و آیینهای سرزمین اصلی در حال تسری به مناطق آزاد هستند که دامنه عمل این مناطق را محدودتر میکنید. بنابراین باید اجازه دهیم که مناطق آزاد وظایف تعریف شده خود را براساس قانون پیش ببرند؛ نباید این مناطق را درگیر محدودیتهای سرزمین اصلی نماییم.
مناطق آزاد در شرایط کنونی باید بازتعریف شوند و دولت و مجلس باید کمک کنند تا مناطق آزاد درگیر بروکراسیهای کشور نشوند تا بتوانند نقش جهانی خود را در توسعه اقتصادی و جذب سرمایهگذاری ایفا نمایند و بتوانند با جلب اعتماد سرمایهگذاران داخلی و خارجی، تکنولوژیهای روز دنیا را به مناطق آزاد منتقل کنند تا بشود از مزیتهای مناطق آزاد در کنار ظرفیتهای ورود علم و تکنولوژی به این مناطق در مسیر کماثر کردن تحریمها بیشترین بهرهمندی را داشته باشیم.
مناطق آزاد یک فرصت بسیار بزرگ از منظر صادرات هستند؛ بنابراین قاعدتا حتی در دوران تحریم که اکنون هم در چنین شرایطی واقع هستیم، باید فعالیتهای اقتصادی که منجر به صادرات میشود، توسط سازمانهای مناطق آزاد و فعالین اقتصادی در مناطق تقویت گردد تا بتوان از این موقعیت و بستر برای کشور استفاده نمود؛ چراکه بعضا هر محدودیتی یکسری فرصت در پس خود ایجاد میکند؛ بنابراین مطلوب است به جای اینکه صرفا روی محدودیتها متمرکز شویم، ببینیم چه فرصتهایی ایجاد شده است و بتوانیم از این فرصتها نهایت استفاده را ببریم.
یکی از این فرصتها، این است که بتوانیم به تولید محصول و خدمات صادراتی فکر کنیم و صادرات را بهبود ببخشیم و بتوانیم منابع جدید را به کشور وارد نماییم و بالطبع شاهد رونق اقتصادی و جهش تولید باشیم و هم بخش خصوصی از درآمدهای این فرآیند استفاده کند؛ که بیشک رونق بخش خصوصی، رونق کسب و کار در کشور است.
نکته مهم اینکه برخی تجار و سرمایهگذاران محلی ارتباطات و مراودات نزدیکی با کشورهای مجاور خود دارند و یا حتی در آن کشورها صاحب شرکت هستند و این میتواند در راستای رفع پارهای از مشکلات و حل برخی از نیازها در شرایط تحریم مفید و موثر واقع شود.
مناطق آزاد به دلیل واگذاری مالکیت و تردد و اقامت آسان اتباع خارجی و داشتن معافیتهای مختلف محفلی جهت حضور برخی از سرمایهگذاران خارجی گردیده است و این عزیزان در این مناطق مشغول به فعالیت هستند، که این حضور فعالین اقتصادی خارجی میتواند پلی برای صادرات و شبکهای برای صادرات و واردات کالاهای اساسی و استراتژیک به کشور باشد.
دیدگاهتان را بنویسید