مناطق آزاد، مولفه‌ای موثر بر تحقق جهش تولید در پساکرونا

به گزارش اخبار آزاد مناطق، همانگونه که بیش از یک دهه است که مقام معظم رهبری شعار سال را با محوریت اقتصاد نامگذاری می‌کنند، چنین روندی نشان دهنده این است که تدقیق در موضوعات مربوط به حوزه‌های اقتصادی خصوصا تولید، از اهمیت ویژه‌ای در ایران برخوردار می‌باشد؛ چراکه تاثیر نقش تولید در رونق اقتصاد جوامع مختلف و پیشرو در اقتصاد جهان، به اثبات رسیده است و کشورهایی که بر پایه تعریف و‌ تمرین دموکراسی اقتصاد آزاد، بسترهای مناسب حمایتی را برای تولیدکنندگان خود به شکل واقعی و نه شعاری ایجاد کرده‌اند، امروز دارای اقتصادی پویا و اثرگذار در کل دنیا هستند.

بی‌شک همگان واقف هستیم که نامگذاری سال از سوی رهبر انقلاب یک الگوی حرکتی و توام با نقشه راه برای همه ارگان‌ها و سازمان‌ها در جهت دستیابی به اهداف مشخص شده در ابتدای هر سال است و اگر زنجیره این الگو که باید با تغییر سیاست‌های ابلاغی در جهت تسهیل در روند تحقق آن همراه باشد، منفصل گردد؛ مسلما هیچ دستاوردی به صورت عملیاتی و اجرایی برای کشور در پایان سال نخواهد داشت. به همین سبب تمامی ارکان اجرایی کشور، سنگ بنا را بر تحقق شعار سال پایه‌ریزی می‌کند و در این میان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی که می‌توان با بروکراسی‌های کمتر و آزادی عمل در جهت اهداف کلی نظام قدم بردارد، مناطق آزاد هستند.

این مناطق با توجه به زیرساخت‌ها و بسترهایی که در حوزه‌های صنعتی و تولیدی در طول چند سال گذشته ایجاد نموده‌اند، بهترین نقطه برای جهش تولید و به تبع آن توسعه اقتصاد با محوریت تولیدات صادارت‌گرا هستند، اما به شرط تسهیل‌گری بیش از پیش توسط سازمان‌ها و مجموعه‌های مرتبط در سرزمین اصلی.

البته شاید شروع سال جدید در ایران کمی متفاوت‌تر از هر سال بود؛ پاندمی کووید۱۹ در سراسر جهان به شکل غافلگیر کننده‌ای بسیاری از اهداف و برنامه‌ها را دستخوش تغییرات اجباری کرد که کشور عزیزمان نیز از این قاعده مستثنی نبود. در روزهایی که مردم و دولت خود را برای جشن باستانی نوروز آماده می‌کردند تا علاوه بر تجدید قوا، فرصتی برای برنامه‌ریزی در جهت سرعت بخشیدن به فرآیندها داشته باشند، کرونا با حضور غیرمنتظره خود، بخشی از اقدامات را دچار رکود و تاخیر کرد.

اما بی‌شک این بحران نیز همچون سنوات گذشته به زودی به پایان می‌رسد و مهم‌ترین مسئله‌ این است که در دوران مبارزه با کرونا، برنامه‌هایی برای توسعه اقتصاد منطقه‌ای و ملی نیز تدوین شده باشد؛ چراکه با تنگ‌تر شدن حلقه تحریم‌های امریکا و افت شدید فروش نفت، قسمت اعظمی از درآمدهای دولت از بین رفته است و اگر صرفا به مانند سالیان گذشته نگاه به صادرات نفت و مشتقات آن باشد، مسلما با بحران بسیار بزرگ‌تر از کرونا روبه‌رو خواهیم شد.

چنانچه بخواهیم واقع‌بینانه و به دور از هرگونه تعصب و تخیل به شرایط کنونی اقتصاد کشور بنگریم، در‌می‌یابیم که در حال قدم برداشتن بر لبه تیغ هستیم که با کوچکترین اشتباه ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری را متحمل شویم؛ زیرا در حالی به سال جدید ورود پیدا کردیم که علاوه بر تمام مشکلات و مصائبی را که سال قبل با خود به امسال آورده‌ایم، همچون کاهش ارزش پول ملی؛ ویروس کرونا نیز خدشه بزرگی بر پیکر تولیدات، بنگاه‌های کوچک و حتی بزرگ اقتصادی ایجاد کرد؛ در نتیجه با کمترین تامل می‌توان به این حقیقت دست پیدا نمود که برای رسیدن به ثبات اقتصادی و تحقق جهش تولید، نیاز به همت مضاعف و تلاش جهادی است تا در دوران پساکرونا آرامشی نسبی را تجربه کنیم.

بی‌تردید نقش مناطق آزاد تجاری-‌صنعتی در موقعیت کنونی بسیار اثرگذار و حیاتی برای اقتصاد ایران زمین است. این مناطق با آنکه در طول یکی، دو سال اخیر با انواع اقسام تصمیمات خلق‌الساعه، بخشنامه‌های محدود کننده و مصوبات کاملا غیرکارشناسی روبه‌رو بودند و با چالش‌های بزرگی دست به گریبان شدند، اما شاهد بودیم در سال۹۸ که رونق تولید نام داشت، با توان حداکثری در راستای گسترش تولیدات حرکت کرده و به موفقیت‌های قابل دفاعی در سطح ملی نائل شدند. مسلما در این بین نیز کم و کاستی‌هایی وجود داشت که نمی‌توان منکر آن بود؛ ولی به جرات می‌توان گفت مناطق آزاد ایران علاوه بر تحقق رونق تولید، در میدان مقابله با کووید۱۹ نیز بسیار سرافرازانه پیروز شدند. مسلما اقداماتی که در برخی مناطق آزاد از سوی سازمان‌ها و با همراهی فعالین اقتصادی شکل گرفت، در سراسر کشور بی‌همتا بود و می‌توان با افتخار اعلام کرد که نتیجه استقلال عمل و آزادی در تصمیم‌گیری در مناطق آزاد را به وضوح می‌توان در اسفند۹۸ و فروردین۹۹ مشاهده کرد.

با امید به اینکه در سال جدید مزیت‌ها و ظرفیت‌های مناطق آزاد مورد توجه مسئولین امر قرار گیرد و دیگر شاهد و ناظر از بین رفتن زحمات فعالین اقتصادی و تعطیلی واحدهای تولیدی در این مناطق نباشیم. با عنایت به مشکلات ایجاد شده، اگر تصمیم مدبرانه‌ای گرفته نشود و روند محدود کردن فعالین اقتصادی و سرمایه‌گذاران در مناطق آزاد با قوانین و بخشنامه‌ها یک شبه و محدودیت‌های مالیاتی، گمرکی و ارزی ادامه داشته باشد، نه تنها هیچ جهش و رونقی در هیچ یک از عرصه‌های اقتصادی در این مناطق نخواهیم داشت، بلکه به طور کامل و برای همیشه باید خط بطلانی بر روی اقتصاد آزاد و مناطق آزاد بکشیم.

غلامحسین مظفری، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش:

نقش‌آفرینی کیش در اقتصاد ملی در سال جهش تولید

نوع بشر هم‌اکنون در حال رویارویی با یک بحران جهانی است. احتمالا بزرگترین بحران نسل ما. بر‌اساس نظرات اندیشمندان، تصمیماتی که مردم و دولت‌ها طی چند هفته آینده می‌گیرند، بی‌شک دنیا را برای سال‌های پیش‌رو شکل خواهد داد. این تصمیمات نه تنها سیستم درمان، بلکه اقتصاد، سیاست و فرهنگ ما را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. ما باید قاطعانه و با سرعت عکس‌العمل نشان دهیم. البته می‌بایست عواقب بلندمدت اقدامات خود را مدنظر داشته باشیم. اگرچه هنوز درخصوص موضوعاتی همچون منبع آلودگی، نتایج احتمالی و درمان قطعی بیماری‌های ناشی از کووید‌۱۹‌، اطلاعات کافی و قانع کننده‌ای در دست نیست، اما در رسانه‌های بین‌المللی روایت‌های متفاوتی در رابطه با جهان پس از کرونا در حال طرح و بررسی است. آنچه مسلم است، ما با دنیایی کاملا متفاوت با آنچه اکنون می‌شناسیم، روبه‌رو خواهیم بود. دولتمردان می‌بایست از هم‌اکنون به فکر رویارویی با این تغییرات باشند.

ما نیز در سازمان منطقه آزاد کیش به تبعیت از فرمایشات مقام معظم رهبری و در راستای شعار سال، «جهش تولید» و هم‌راستا با اقدامات دولت محترم در نظر داریم به شکل فعالانه، آمادگی لازم جهت رویارویی با این نظامات جدید را در لایه‌های مختلف ایجاد نماییم.

مجموعه اقدامات سازمان منطقه آزاد کیش و شرکت‌های تابعه در دوران پساکرونا در حوزه‌های مختلف در بخش‌‌های گوناگون ازجمله حوزه‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، توسعه مدیریت، فرهنگی و اجتماعی، گردشگری، عمرانی و زیربنایی، مدیریت خدمات شهری، خدمات بندری و فرودگاهی، حمل و نقل هوایی و آموزش، فن‌آوری و پژوهش تدوین گردیده است.

بدون شک کاهش عرضه و تقاضای داخلی و بین‌المللی ناشی از شیوع ویروس کرونا در سراسر دنیا و به ویژه ایران، از اهم مولفه‌های اقتصادی اثربخش بر افت تولید داخلی و توقف صادرات خواهد بود و چنانچه به این موضوع به صورت جدی توجه نشود، خسارات جبران‌ناپذیری بر اقتصاد کشور پدید خواهد آمد. به همین منظور سازمان منطقه آزاد کیش با هدف کاهش اثرات مخرب هزینه‌های تحمیل شده این پاندمی بر تولید، برنامه‌های حمایت از تولید را با محوریت اهداف تعیین شده در سال جهش تولید در شرایط فعلی و دوران پساکرونا در دستورکار قرار داده است که بدین شرح است:

۱) تشکیل کمیته تخصصی صنعت با هدف شناسایی هزینه‌های تحمیل شده ناشی از ویروس کرونا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش خصوصی و سازمان منطقه آزاد کیش

۲) حذف ضوابط اجرایی زائد با الکترونیکی نمودن درخواست‌های سرمایه‌گذاری صنعتی به منظور تعدیل مراجعات و تسریع در رسیدگی به درخواست‌های فعالین حوزه صنعت

۳) حمایت و پشتیبانی از واحدهای صنعتی فعال در حوزه دارو و بهداشت جزیره کیش جهت تامین مواد ضدعفونی کننده سطح، دست و ماسک با تغییر خطوط تولید در این واحدها

۴) بخشودگی اجاره اراضی صنعتی و لحاظ نمودن هدررفت برای واحدهای تولیدی در دست احداث در ایام کرونا که قادر به ساخت و اجرایی نمودن پروژه‌های تولیدی نخواهند بود

۵) حمایت و ارائه تسهیلات لازم جهت جذب کسب و کارهای صنعتی کوچک و زودبازده با هدف ایجاد اشتغال و تولید

۶) تشکیل ستاد تسهیل تولید و اقتصاد مقاومتی با رویکرد رفع موانع و حمایت از تولید به منظور فعالسازی پروژه‌های راکد و مرتفع نمودن مشکلات واحدی صنعتی فعال

۷) تدوین و اصلاح استانداردها و شیوه‌نامه‌های جذب سرمایه‌گذاری صنعتی با هدف اصلاح ساختار صدور مجوزهای اقتصادی و حذف ضوابط زائد

۸) تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری با رویکرد جذب صنایع فناور و غیرآلاینده در حوزه سلامت و پزشکی

۹) حفظ شرایط موجود و ارتقاء کیفیت واحدهای صنعتی فعال در منطقه آزاد کیش

۱۰) حمایت و تسهیل در راه‌اندازی بیش از ۴۰پروژه صنعتی در حال ساخت با پیشرفت فیزیکی بالا در سال جهش تولید و افتتاح چندین واحد صنعتی آماده بهره‌برداری در حوزه‌های تولید تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی نفت و گاز، سیستم‌های برودتی، مبلمان، آرایشی و بهداشتی در سه ماه اول سال‌۹۹ که صدها فرصت شغلی جدید در منطقه آزاد کیش ایجاد خواهند کرد.

۱۱) ترخیص مواد اولیه و ماشین‌آلات واحدهای تولیدی خارج از نوبت و با کمترین تشریفات

۱۲) مساعدت لازم با فعالان اقتصادی طرف قرارداد با سازمان درخصوص استمهال مطالبات

۱۳) ارائه فرصت لازم به سرمایه‌گذاران برای مراجعه و پیگیری مصوبات کمیسیون‌های اقتصادی، استمهال و هدررفت

۱۴) پیگیری مساعدت‌های دولت در قالب مصوبات حوزه‌های بانکی، بیمه‌ای، تامین اجتماعی، گمرک، مالیاتی و غیره

۱۵) محاسبه زیان ناشی از شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد کیش و تعامل با مراجع قانونگذاری در راستای جبران خسارات به وجود آمده

همچنین از آنجایی که کیش یکی از قطب‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود و این جزیره نیز همچون سایر نقاط کشور و جهان نتوانست برنامه‌های در نظر گرفته شده را در پایان سال۹۸ و نوروز۹۹ به اجرا درآورد، بر آن شدیم تا برنامه‌ریزی منسجمی برای پساکرونا و در راستای سال جهش تولید، در حوزه‌های فرهنگی،  اجتماعی و گردشگری داشته‌ باشیم که برخی از این موارد عبارتند از:

۱) برگزاری بخش‌های ویژه در جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی با موضوع شعار سال برای فرهنگ‌سازی و توانمندسازی فرهنگی-‌اجتماعی جوامع محلی در جهت تولید ارزش (۳پروژه)

۲) حمایت از رسانه‌ها و تولیدات چندرسانه‌ای با موضوع شعار سال

۳) حمایت از آموزش‌های مهارتی و کارآفرینی با رویکرد گسترش مشاغل و فقرزادیی با اجرای ۲پروژه: هر دانش‌آموز یک مهارت و حمایت از آموزش‌های مجازی

۴) اجرای ۳پروژه تولید آثار هنری بومی و منطقه‌ای، تولید و حمایت از صنایع خلاق فرهنگی و راه‌اندازی ۲استارت‌آپ هنری

۵) اجرای پروژه بازار فیلم کیش با هدف توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی جوامع محلی برای تولید ارزش

۶) اجرای پروژه مهارت‌افزایی ویژه بانوان با هدف حمایت از تولید و مشاغل خانگی برای تولید ارزش

۷) حمایت از مرکز توانمندسازی بانوان با هدف توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی بانوان ساکن کیش در جهت تولید ارزش

۸) پروژه معرفی زنان کارآفرین موفق کشور و منطقه با هدف توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی بانوان ساکن کیش در جهت تولید ارزش

۹) برگزاری نمایشگاه‌های تولیدات دستی و دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مستمر برای خانواده‌ها

۱۰) احیا و ساماندهی ابنیه و محوطه‌های تاریخی جزیره با هدف تبدیل کیش به مقصد گردشگری بین‌المللی و ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت با اجرای ۸پروژه

۱۱) توسعه و ساماندهی محور تاریخی میراث فرهنگی و اجرای پروژه‌های ساخت بازارچه دائمی آموزش، تولید و عرضه صنایع دستی و هنرهای سنتی و توانمندسازی تولید و عرضه صنایع دستی و هنرهای سنتی در راستای افزایش توان ثروت‌آفرینی از طریق توسعه کارآفرینی و نوآوری

۱۲) ارتقاء سامانه گردشگری و به‌روزرسانی ضوابط و استانداردهای مرکز خدمات گردشگری با هدف توسعه تاسیسات و تسهیلات گردشگری

۱۳) ایجاد و راه‌اندازی واحد صنایع خلاق در جزیره کیش با هدف افزایش توان ثروت‌آفرینی از طریق کارآفرینی و نوآوری

۱۴) حمایت از توسعه گردشگری سلامت با هدف تبدیل کیش به مقصد گردشگری بین‌المللی

۱۵) حمایت از تولید آثار سینمایی در حوزه مزیت رقابتی گردشگری منطقه برای توسعه ظرفیت‌های گردشگری

۱۶) حمایت از برگزاری رویدادها و جشنواره‌های مرتبط با شعار سال با هدف فرهنگ‌سازی

۱۷) مشارکت در پروژه‌های ملی و بین‌المللی بازاریابی و تبلیغات با هدف افزایش جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای توسعه ظرفیت‌های گردشگری

همچنین در راستای رسیدن به اهداف تعیین شده در جهت تحقق جهش تولید، یکی از بخش‌های مهم سازمان که می‌تواند نقش موثری در این روند ایفا کند، معاونت توسعه مدیریت می‌باشد که در این حوزه نیز برنامه‌هایی تعریف شده که به شرخ ذیل است:

۱) توسعه نگرش راهبردی در سطوح مدیریتی سازمان در تعامل با دوران پساکرونا

۲) تسهیل و تسریع در ارائه خدمات به متقاضیان و ذی‌نفعان حوزه تولید با توسعه خدمات دولت الکترونیک و پیاده‌سازی پنجره واحد خدماتی

۳) بهره‌گیری از ظرفیت‌های زیرساختی و خدمات ارتباطی اپراتور تلفن همراه کیش (تله‌کیش) و شبکه فیبر نوری جزیره کیش به منظور بهبود فعالیت واحدهای تولیدی و کسب و کارهای خصوصی

۴) توسعه حساب کاربری کیش(Account Kish)  و گذرگاه خدماتی کیش‌(Bus Service Kish) و تسهیل دسترسی استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای اینترنتی به داده‌های خدماتی منطقه آزاد کیش به صورت‌API

۵) مهندسی مجدد فرآیندها در تعامل با نظامات جدید پساکرونایی

۶) بازطراحی ساختار سازمانی بر‌اساس فرآیندهای جدید

۷) بازطراحی و استقرار نظام جامع مدیریت عملکرد در سطح فرد و واحدهای سازمانی

۸) توسعه و توانمندسازی سرمایه انسانی مسلط به فن‌آوری‌های نوین

۹) نقش‌آفرینی فعال در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های شورای عالی مناطق آزاد

با توجه به تدابیر در نظر گرفته شده و برنامه‌هایی که تبیین گردیده، امید است که سازمان منطقه آزاد کیش بتواند هر چه بهتر در جهت تحقق شعار سال گام برداشته و با اقداماتی که می‌انجام می‌دهد، علاوه بر توسعه اقتصادی در جزیره کیش بتواند در اقتصاد ملی نیز نقش‌آفرینی مطلوب و شایسته‌ای داشته باشد.

محمدولی روزبهان، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی:

تسریع در اتصال منطقه به خط ریل سراسری و بهره‌گیری حداکثری از مزایای اوراسیا

منطقه آزاد انزلی از معدود مناطق آزاد کشورمان است که به دلیل تنوع موقعیت‌ها و مزیت‌های موجود، از فرصت‌های متفاوتی جهت ایفای نقش‌های فرامنطقه‌ای و بین‌المللی برخودار است و به منظور دستیابی به این اهداف، در سال‌های اخیر اقدامات خوبی را در دستورکار قرار داده و ظرف ماه‌های گذشته نیز با تسریع در تکمیل پروژه‌های زیرساختی و بازتعریف پروژه‌ها و اهداف جدید، به دنبال تبدیل شدن به موتور محرکه اقتصادی حوزه دریای خزر و نقطه اتصال کشورهای عضو کریدور شمال-جنوب و به تعبیری، اقتصادهای آسیایی و اروپایی است.

متاسفانه از اسفند‌ماه گذشته کشور عزیزمان و بسیاری از کشورهای جهان درگیر همه‌گیری ویروس کرونا شده و به دلیل لزوم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، بسیاری از کسب و کارهای کوچک و بزرگ، به صورت موقت، فعالیت‌های خود را معلق نمودند. در نتیجه، کاهش آثار منفی این بحران در منطقه آزاد انزلی با توجه به اینکه استان گیلان یکی از اصلی‌ترین کانون‌های این بحران انسانی بود، به عنوان یکی از نخستین اولویت‌های کاری سازمان در سال‌۹۹ در دستورکار قرار گرفت.

اما این بحران و مشکل عمومی، مانعی برای پیگیری، برنامه‌ریزی و تسریع در اجرایی نمودن طرح‌های اولویت‌دار سازمان منطقه آزاد انزلی نبود. ابتدا به ساکن، راهکارهای کاهش آسیب دیدگی اصناف، واحد‌های تولیدی، فعالین گردشگری و بخش‌های دیگر اقتصادی فعال در محدوده منطقه، مورد بررسی قرار گرفت و ظرف دو ماه اسفند و فروردین، طرح‌های حمایتی و تشویقی با بهره‌گیری از مزیت‌ها و معافیت‌های قانونی موجود، با اولویت دستیابی به اهداف شعار جهش تولید، از سوی این سازمان اجرایی شده است.

اما راهکارهای سازمان منطقه آزاد انزلی برای کاستن از میزان اثرات مخرب موجود را می‌توان مشتمل بر برنامه‌های ذیل عنوان کرد: انجام تمهیدات لازم به منظور ارائه تسهیلات بانکی کم‌بهره؛ ارائه طرح‌های تشویقی به آن‌ دسته از مالکین غرفه‌های تجاری که در ماه‌های اسفند و فرودین نسبت به عدم دریافت اجاره‌بهاء اقدام کرده‌اند؛ برگزاری جشنواره‌های فروش پس از کنترل ویروس کرونا با اخذ مجوزهای لازم از ستاد مقابله با کرونا کشور و ارائه طرح‌های تخفیفی به گردشگران و فعالین اقتصادی.

از سوی دیگر، با توجه به شرایط موجود، تعیین ساز و کارهای جدید برای تامین منابع اجرای طرح‌های توسعه‌ای و زیر‌ساختی در محدوده منطقه مورد توجه ویژه قرار گرفت و در این میان منطقه آزاد انزلی به عنوان بزرگترین بنگاه اقتصادی شمال کشور با در دستورکار قرار دادن برنامه‌ریزی‌های کارشناسی و عملیاتی، علاوه بر تقویت واحد‌های تولیدی و صنعتی، جذب سرمایه‌گذاران خارجی جدید در زمینه اولویت‌های سرمایه‌گذاری منطقه، حائز اهمیت می‌نماید و در نخستین گام در آغازین روزهای سال‌۹۹، طرح‌های سرمایه‌گذاری امکان‌سنجی شده این سازمان در قالب ۴۴طرح معرفی شده است.

طرح‌ها و برنامه‌های سازمان منطقه آزاد انزلی در سال‌۹۹ در بخش تکمیل زیرساخت‌ها را می‌توان مشتمل بر تسریع در اتصال این منطقه به ایستگاه راه‌آهن پیربازار رشت جهت وصل شدن به خط ریل سراسری کشور، تکمیل طرح‌های توسعه‌ای مجتمع بندری کاسپین و ایجاد شهرک صنعتی شمار‌ ۳ منطقه آزاد انزلی با اولویت جذب واحدهای تولیدی صادرات محور و دانش‌بنیان با هدف تحقق شعار «جهش تولید» مقام معظم رهبری برای سال‌‌۹۹، عنوان نمود و با تکمیل طرح‌های زیرساختی فوق، بستر لازم برای حضور و جذب سرمایه‌گذاران، به ویژه سرمایه‌گذاران خارجی بیش از پیش فراهم می‌شود که این امر موجب ارتقای جایگاه این منطقه در شاخص‌های اقتصادی، اشتغال، تولید و صادرات، به منظور دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی و راهبرد تعیین شده از سوی رهبر معظم انقلاب در سال جاری می‌شود.

اما درخصوص فرصت‌های این منطقه در ارتباط با بهره‌برداری حداکثری کشورمان از منافع همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌توان به توافق‌نامه‌های منعقده و روابط گسترده موجود این منطقه با استان‌های مختلف روسیه و به ویژه جمهوری آستراخان و منطقه ویژه اقتصادی لوتوس اشاره کرد. این در حالی است که سازمان منطقه آزاد انزلی چندین توافق‌نامه با منطقه آزاد اکتائو قزاقستان منعقد نموده و مناسبات خوبی را در چارچوب کریدور چین، قزاقستان، ایران با محوریت این منطقه، ایجاد نموده است. موضوعی که براساس آن، توسعه مناسبات فی مابین و پیگیری عملیاتی نمودن بندهای مختلف این توافقات با تمرکز بر جذب فعالین اقتصادی کشورهای عضو اوراسیا و تسهیل زمینه‌های افزایش بهره‌مندی صادرکنندگان کشورمان از بازارهای اوراسیا در دستورکار سازمان قرار گرفته است.

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه، با عنایت به موقعیت استراتژیک مجتمع بندری کاسپین و بندر انزلی به عنوان دو بندر واقع شده در محدوده این منطقه، راهبرد این سازمان: تنوع‌بخشی به سبد کالاهای اساسی که از طریق دو بندر فوق وارد کشور می‌شوند و رشد درآمدهای ارزی ناشی از تنوع‌بخشی به صادرات غیرنفتی به کشورهای حاشیه خزر و حوزه اوراسیا است. به عبارتی در سال جاری نیز افزایش تعداد و میزان تخلیه و بارگیری کشتی‌های تجاری ورودی به هر دو بندر راهبردی کشورمان، از مهم‌ترین برنامه‌های کاری سازمان منطقه آزاد انزلی در حوزه‌های بندری و ترانزیتی است.

سازمان منطقه آزاد انزلی در سال جهش تولید در حوزه جذب سرمایه‌گذار، توجه خود را معطوف به افزایش سرمایه‌گذاران داخلی به منظور تولید محصولات صادراتی یا کالایی که با تولید آن در این منطقه از خروج ارز از کشور جلوگیری می‌شود، معطوف نموده و یکی از این محورها توجه به حوزه‌های مرتبط با فرآوری محصولات کشاورزی و شیلاتی با توجه به نیازهای بازار کشور روسیه است.

از سوی دیگر، با عنایت به جایگاه استان گیلان و منطقه آزاد انزلی به عنوان قطب گردشگری کشور و این واقعیت که گردشگری از کمترین ریسک سرمایه‌گذاری در شرایط تحریمی کشورمان برخوردار می‌باشد، تداوم جذب سرمایه‌گذاران خارجی علاقه‌مند به این حوزه، از اولویت‌های سازمان منطقه آزاد انزلی در سال‌۹۹ می‌باشد. در همین راستا، اجرایی نمودن تلاش‌ها برای فعال‌سازی گردشگری دریایی نیز در دستورکار است که براساس آن،‌ به دنبال بهره‌برداری از زیرساخت‌های موجود بندری در بنادر ایرانی دریای خزر با همراهی سایر نهادها و به آب‌اندازی و شروع به کار کشتی گردشگری مدرنی خواهیم بود، که با همکاری منطقه ویژه اقتصادی لوتوس مراحل پایانی تجهیز و ساخت خود را در کارخانه‌های کشتی‌سازی آستراخان طی می‌کند.

در پایان باید تصریح کرد، سازمان منطقه آزاد انزلی جذب سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه‌هایی چون بندری، زیرساختی، صنعت ساختمان و شهرک صنعتی ناحیه‌۳ را نیز در سال‌۹۹ مورد توجه قرار داده است.

اسماعیل زمانی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند:

عملیاتی‌سازی ۲۰راهبرد تحقق جهش تولید در اروند در پساکرونا

تصور جهان بعد از کرونا، یا به عبارتی جهان پساکرونا، علی‌رغم گرفتاری‌های این روزهایش،  فرصت را برای بحث‌های داغ کارشناسی و غیرکارشناسی ایجاد کرده است‌. پیش‌بینی اینکه شیوع این بیماری و وضعیت تراژیکی که جهان امروز در حوزه سلامت دارد، تا کجا پیش خواهد رفت؟ تبیین اینکه بر سر اقتصاد جهان چه خواهد گذشت‌؟ ایران به عنوان یکی از کشورهای درگیر با آمار بالا از شیوع این بیماری تا کجا می‌تواند کرونا را مدیریت و پس از آن شکست دهد‌؟ در ایران پساکرونا شرایط کشور با عنایت به وضعیت کنونی اقتصاد چه خواهد شد؟ سوالاتی است که پاسخ به آن از مهم‌ترین اقدامات در راستای رفع مجهولات ذهنی برای مردم و چالشی برای دست‌اندرکاران مقابله با مخاطرات این بحران شده است.

بنده معتقد هستم که کرونا، نه تنها چالش سلامت، که هم‌اکنون چالش نظام اقتصادی هم شده است که باید با تمام قوا مراقبت و برنامه‌ریزی شود.

اینکه تعطیلی سراسری کسب و کارها در کشور و به تبع آن در مناطق آزاد تجاری علی‌رغم حمایت‌های انجام شده به کسب و کارهای کوچک در کوتاه‌مدت لطمه زده است را نمی‌توان انکار کرد. اما این بیماری می‌تواند بهترین فرصت توسعه اقتصاد آنلاین یا اینترنتی را فراهم سازد که در دوران پساکرونا هم کارآمد بوده و حتی با کاهش بروکراسی اداری به نتیجه‌بخش بودن در تمامی زمینه‌ها خصوصا پروژه‌های سرمایه‌گذاری کمک کند.

با توجه بر اهمیت بحران ملی پیش آمده‌؛ باید به بالا بردن نظم بیشتر بین دستگاه‌های اجرایی مختلف توجه هرچه بیشتری شود و تبعات حاصل بر معیشت مردم را به حداقل رساند.

در این میان باید به نقش اصلی استواری چرخه تولید در پیروزی روزهای پس از کرونا توجه ویژه‌ای مبذول داشت. جهان سرمایه‌دار امروز، پا به پای کشورهای در حال توسعه در نبردی برابر است، که یکی از شروط پیروزی و جان دادن به اقتصاد متاثر از این بحران، توجه به تولید است‌.

در منطقه آزاد اروند نیز با عنایت به فرمایش مقام معظم رهبری، در آغاز سال جدید ۲۰راهبرد برای تحقق جهش تولید به معاونت سرمایه‌گذاری و توسعه کسب و کارهای این سازمان ابلاغ شد، که این حمایت و صیانت از تولید باید در تمامی روزهای سختی که درگیر آن هستیم سرلوحه قرار گیرد تا در روزهای پساکرونا در شهرستان های آبادان و خرمشهر به عنوان دو قطب اقتصادی کشور، حرفی برای گفتن داشته باشیم.

در شرایط فعلی باید با تمامی قوا با مخاطرات حاصل از این بیماری بر سلامت مردم جنگید و منتظر ماند تا تاثیر ویروس کووید‌۱۹ در معاهدات بین‌المللی و تجارت بیشتر نمایان گردد، که بی‌شک بسیاری از معادلات از پیش طراحی شده را برهم خواهد زد‌.

تقویت جنبش‌هایی با محوریت ملی‏‌گرایی در سطح جهان نیز به عنوان یکی از عوامل موثر در آینده نه چندان دور جهان مورد توجه قرار خواهد گرفت. از این مورد هم نباید غافل ماند که می‌تواند چهره دنیا را تغییر دهد و باید با این پیش فرض با تقویت نیروهای جوان و متخصص در تمامی امور به این افراد به چشم ناجیان روزهای بعد از پایان بیماری کرونا نگریست.

باید اعلام کنم که شرایط فعلی مقابله با کرونا در محدوده منطقه آزاد اروند کاملا تحت کنترل است. ما مجبور به عبور از این رهگذر هستیم و در آینده نیز متحمل سلسله‌ای از واکنش‏ها به آسیب‌پذیری موجود خواهیم بود. اما همان گونه که پیشتر گفته شد، در حال حاضر باید برای فردا برنامه‌ریزی کرد تا با استیصال و بدهی‌های بزرگ مواجه نگردیم‌.

مثل امروز که برخی از واحدهای تولیدی ازجمله کارخانه الکل‌سازی خرمشهر به لحاظ اقلام مورد نیاز جامعه در برابر بیماری کرونا با افزایش تولید روبه‌رو شده‌اند و بخش اعظمی از کسب و کارهای غیرضروری به حالت تعطیل درآمده‌اند، احتمال می‌رود در روند عرضه و تقاضا در روزهای پساکرونا نیز تغییرات زیادی به فراخور زمان پیش آید.

در این موقعیت، دولت باید بتواند از طریق صندوق توسعه ملی و منابع بانک مرکزی، برای تمام صنوف و مشاغل آزاد تسهیلات قوی فراهم کند. مناطق آزاد تجاری-صنعتی خصوصا منطقه آزاد اروند با بیش از ۲۰هزار واحد صنفی باید به صنایع و کسب و کارهای کوچک برای رهایی از این بحران کمک بیشتری کند.

یکی از اقشاری که در این شرایط بیشتر در معرض آسیب واقع شده‌اند، کارگران عزیز هستند. باید تبعات حاصل از شیوع کرونا را برای این قشر زحمت‌کش به حداقل رساند و حق بیمه بیکاری در مناطق آزاد از سرزمین اصلی پیشی بگیرد‌. سازمان امور مالیاتی باید درخصوص پرداخت مالیات بر درآمد و همین طور مالیات ارزش افزوده در این سه ماه تجدید نظر اساسی کند و کلیه تسهیلات دریافتی توسط واحدهای تولیدی، صنفی و خدماتی هم باید حداقل برای ۶ماه استمهال شوند تا بتوانند جان تازه بگیرند.

در پایان باید عرض کنم که کشور عزیزمان پیش از این هم از بحران‌های سخت‌تری عبور کرده است و بی‌تردید از این معضل همه‌گیر نیز با سرافرازی گذر خواهیم نمود و امیدواریم در این شرایط، ضمن مقابله با ویروس کرونا، ۲۰راهبرد تحقق جهش تولید در راستای تقویت اقتصاد شهرستان‌های آبادان و خرمشهر به عنوان دو شهر رقابت‌پذیر اقتصادی ایران عملی شود.

حمیدرضا مومنی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم:

ایجاد زنجیره تولید در قشم، هم‌راستا با تحقق جهش تولید

همان‌گونه که همگان استحضار دارند، در حال حاضر جهان با معضل جدیدی به نام ویروس کرونا مواجه شده است که بی‌شک بسیاری از برنامه‌های اقتصادی، بهداشتی و درمانی، تجاری و سایر حوزه‌ها را تحت تاثیر خود قرار داده است. شاید برای اظهارنظر درخصوص جهان پساکرونا کمی زود باشد، چراکه بخش اعظمی از کشورهای دنیا همچنان در پیک این بیماری قرار دارند، با این امید که هر چه زودتر راهکار درمانی موثری برای این پاندمی به دست آید.

اما آنچا که مسلم است، نمی‌توان تمامی فعالیت‌ها و اقدامات را که عامل حرکت چرخه‌های اقتصادی، صنعتی و تولیدی است را متوقف نمود؛ زیرا این بیماری به زودی از این دنیا رخت می‌بندد و زندگی مردمان به شرایط پیش از کرونا بازمی‌گردد، با این تفاوت که در سراسر جهان ازجمله ایران اسلامی، به سبب مشکلات به وجود آمده بر اثر این ویروس، خسارات شدیدی بر اقتصاد و تولید وارد آمده است و باید از همین حالا تدابیری برای دوران پس از کرونا اتخاذ نمود تا علاوه بر جبران صدمات، با سرعت بیشتری در راستای تحقق اهداف تعیین شده حرکت کرد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی سال۹۹ را سال جهش تولید نامیده‌اند که این نامگذاری شایسته، نشان از اهمیت توجه به توسعه تولیدات داخلی و همچنین دستیابی به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دارد. در سال گذشته که سال رونق تولید نام داشت، مناطق آزاد تجاری-صنعتی ایران گام‌های موثری را همسو با این شعار برداشتند. منطقه آزاد قشم نیز برنامه‌ها و اهداف خود را براساس همین راهبرد تعریف کرد و در پایان سال و البته پیش از شیوع کووید۱۹ با افزایش قابل قبول واحدهای تولید و همچنین توسعه و پیشرفت میزان تولید و صادرات از این منطقه آزاد مواجه بودیم.

در سال پیش‌رو نیز که همچنان بسط تولید به همراه جهش، در دستورکار تمامی ارکان اجرایی کشور قرار گرفته است؛ سازمان منطقه آزاد قشم نیز راهکارها و اهدافی را متناسب با جهش تولید ابلاغ نموده که بی‌تردید با کمرنگ‌ شدن آثار شیوع کرونا، با سرعتی مضاعف، عملیاتی خواهند شد؛ کما اینکه بخشی از فعالیت‌ها ازجمله عمرانی و زیرساختی و همچنین تولیدی با رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی و حفظ فاصله اجتماعی در حال انجام هستند، تا جایی که اولین محموله صادراتی سیمان قشم در روزهای ابتدایی سال۹۹ و در ایام نوروز به مقصد مورد نظر صادر گردید.

یکی از مهم‌ترین اولویت‌هایی که سازمان منطقه آزاد قشم در سال جهش تولید در دستورکار قرار داده، فعال‌‌سازی واحدهای راکد و نیمه‌ راکد و نیز افزایش ظرفیت واحدهای تولیدی فعال با هدف صادرات است که در این زمینه تسهیلاتی ویژه برای تولیدکنندگان در قشم در نظر گرفته شده است و سازمان نیز همواره بزرگ‌ترین حامی فعالین این بخش خواهد بود. به همین منظور، تسهیل و تسریع در صدور مجوزهای فعالیت واحدهای مختلف با حذف بوروکراسی‌های اداری در جهت سرعت بخشیدن به فرآیند تولید و صادرات نیز در دستورکار سازمان منطقه آزاد قشم قرار گرفته است. در این راستا با تسهیل در انجام تشریفات گمرکی و حذف قوانین دست و پاگیر، به ورود مواد اولیه، ماشین‌آلات و قطعات مورد نیاز بخش تولیدی و صنعتی کمک خواهیم نمود تا هر چه بهتر بتوان در جهت تحقق جهش تولید حرکت کرد.

توسعه صنایع تولیدی قشم در حوزه‌های مختلفی همچون پوشاک، آرایشی و بهداشتی، کشتی‌سازی، شناورسازی و غیره نیز در دستورکار سازمان منطقه آزاد قشم قرار دارد، چراکه محصولات این شرکت‌ها میانبری برای رفع نیاز کشور به واردات و افزایش‌دهنده صادرات است که با حمایت‌های همه‌جانبه سازمان از فعالین اقتصادی بخش خصوصی به جهش تولید در سال جدید دست پیدا خواهیم نمود.

همچنین حمایت از صنایع کوچک ازجمله صنایع دستی که توسط بانوان بومی و غالبا در منازل تهیه و تولید می‌شوند، در دستورکار قرار دارد تا علاوه بر بالا بردن کیفیت محصولات تولیدی و شناسنامه‌دار کردن آنان، به استانداردهای صادراتی نزدیک نموده تا ضمن خودکفایی و درآمدزایی فردی، در توسعه تولید و صادرات منطقه نیز ایفای نقش کنند؛ زیرا جزیره قشم از پتانسیل بانوان توانمند و کارآفرین برخوردار است و معتقدیم برای دستیابی به اهداف، باید زنان و دختران نیز به میدان آمده و ایفاگر نقش موثر و بی‌بدیل خود باشند.

یکی دیگر از برنامه‌های راهبردی سازمان منطقه آزاد قشم در سال۹۹، با عنایت به اینکه جزیره قشم به یکی از مناطق شیلاتی و پرورش آبزیان خصوصا میگو در کشور تبدیل شده است، اختصاص تسهیلات ویژه‌ برای سرمایه‌گذاران در این بخش می‌باشد تا علاوه بر افزایش تولید، صادرات را بیش از پیش توسعه دهیم که در این راستا پیگیری ایجاد هرچه سریع‌تر شهرک شیلاتی قشم را در دستورکار خواهیم داشت. در این شهرک زنجیره تولید تا عرضه شکل خواهد گرفت و از فروش آبزیان به صورت فله جلوگیری می‌شود، که این اقدام می‌تواند ارزش افزوده قابل توجهی را در پی داشته باشد.

از دیگر برنامه‌های ابلاغی در جهت تحقق شعار سال این است که، با توجه به موقعیت قرارگیری جزیره قشم در یکی از استراتژیک‌ترین نقاط دنیا و همچنین بهره‌مندی از موهبت خدادادی دریا و ساحل با آبخور بی‌نظیر و امکان فعال‌سازی کریدورهای جدید تجاری، در سال جدید و با وجود افزایش فشار تحریمی بر علیه کشورمان، در ادامه اقدامات سال گذشته، کریدورهای بین‌المللی جدید را ایجاد و فعال خواهیم نمود تا علاوه بر نقش آفرینی و تاثیرگذاری در کریدور شمال-جنوب، سهم قابل توجهی را از ترانزیت بین‌المللی کسب نماییم. ایجاد کریدورهای جدید کمک می‌کند تا تحریم‌ها، فشار کمتری را بر اقتصاد کشور تحمیل کنند؛ ضمن آنکه با این اقدام می‌توانیم به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی جدید امیدوار باشم تا در آینده نیز با سهم‌گیری از اقتصاد بین‌المللی در حوزه ترانزینی، اثرگذاری موثری در اقتصاد ملی داشته باشیم.

یکی از ویژگی‌های منحصربه فرد قشم، ظرفیت‌های نفت، گاز و انرژی در این جزیره است که در طول ۵سال گذشته سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در بخش انرژی در قشم صورت گرفته و در سال۹۹ شاهد به بهره‌برداری رسیدن بخش مهمی از آنان خواهیم بود، بی‌شک حمایت سازمان منطقه آزاد قشم همراه این سرمایه‌گذاران خواهد بود تا علاوه بر جلوگیری از خام‌فروشی محصولات ارزشمند آنان، کمک شایانی به ارزآوری و توسعه اقتصادی کشور نیز داشته‌ باشیم.

همچنین تحول و توسعه در صنعت گردشگری قشم یکی از مهم‌ترین برنامه‌های این سازمان خواهد بود؛ چراکه گردشگری تحریم‌پذیر نبوده و با عنایت به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بی‌نظیر این جزیره، امکان جذب سرمایه‌گذاران در حوزه گردشگری در کنار جلب گردشگران از سراسر ایران و کشورهای خارجی در بخش‌های گوناگون این صنعت ازجمله گردشگری طبیعت، توریست ورزشی (اعم از دریایی، هوایی‌) و غیره در قشم فراهم است، که بی‌شک با حضور گردشگران و رونق این بخش و تمامی زیرشاخه‌های آنان، دستیابی به توسعه پایدار قشم محقق خواهد شد. با توجه به مشکلاتی که به واسطه ویروس کرونا برای اصناف و بازاریان و فعالین و سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری و هتلداری در سطح جزیره قشم به وجود آمده است، سازمان منطقه آزاد قشم در راستای حمایت همه‌جانبه از فعالان بخش خصوصی، برنامه‌ریزی‌هایی را انجام داده تا با برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های متنوع در سه ماهه دوم سال۹۹، بخشی از خسارات و ضررهای متحمل شده بر کسب و کارها جبران شود.

از دیگر برنامه‌های سازمان منطقه آزاد قشم، بهره‌مندی از توانایی شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها در جهت کمک به توسعه و جهش تولید خواهد بود؛ چراکه با استفاده از تکنولوژی‌های نوین توسط شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان شاهد افزایش ظرفیت‌های تولیدی واحدهای مختلف بدون نیاز به واردات و وابستگی به سایر کشورها بود.

ضمن آنکه بر خود واجب می‌دانیم تا با همفکری و هم‌افزایی با دانشجویان، نخبگان و متخصیص کشور خصوصا قشموندان از شرایط اقتصادی کنونی با کمترین تبعات عبور کنیم؛ با امید به اینکه در سال۹۹ بتوانیم با تلاش مضاعف، چرخه‌های صنعت و تولید را با قدرت و سرعت بیشتری به حرکت درآورده و اثرگذاری مطلوبی در راستای نیل به شعار سال که همانا جهش تولید است، داشته باشیم.