مناطق آزاد، آینه نتایج تصمیم‌گیری نمایندگان مجلس

به گزارش اخبار آزاد مناطق، مجلس به عنوان قانونگذار و ناظر بر حسن اجرای قانون چگونگی اداره مناطق آزاد باید فعال باشد و همچنین نمایندگان باید درخصوص حسن انجام قوانین با حساسیت برخورد کنند، خصوصا اینکه محدوده جغرافیایی مناطق آزاد در محدوده فعالیت نمایندگان زیادی است.

اما سوال اینجاست که این نمایندگان چقدر از چالش‌ها و مشکلات منطقه آزاد خود مطلع هستند و تا چه میزان با مدیران عامل سازمان‌های این مناطق تعامل دارند؟ اصلا چقدر از مصوبه‌های مجلس و یا حتی لوایح دولت با روح قانون مناطق آزاد مغایر است و چرا نمایندگان مناطق نسبت به طرح‌های مخالف مناطق آزاد واکنشی نشان نمی‌دهند‌؟ مگر جز این است که مناطق آزاد باید از ظرفیت‌های قانونی‌شان استفاده کنند و حرکتی به سمت سند چشم‌انداز‌۱۴۰۴ داشته باشند تا بتوانند به قدرت اقتصادی که در شان کشور است، نائل شوند؟

اما واقعیت آن است که مجالس ما در کشور اقدام قابل توجهی که به نفع مناطق آزاد و شرایط سرمایه‌گذاری باشد، انجام نداده است. نمونه‌اش مجلس دهم است که یکی از ضعیف‌ترین مجالس کشور بعد از پیروزی انقلاب در حوزه اقتصادی شناخته شد و این موضوع نقش مهمی در تشدید آثار اقتصادی تحریم‌های آمریکا داشت.

مهم‌ترین کارکرد مجلس دهم در حوزه مناطق آزاد‌، صرفا به تصویب طرح افزایش تعداد مناطق آزاد ختم شد، هر چند شورای نگهبان ایراداتی گرفت و نهایتا این طرح به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده شد؛ اما با توجه به مشکلات کشور و افزایش واردات و عدم فراهم کردن زیرساخت‌ها‌، این طرح موضوع چندان معقولی به نظر نمی‌رسید.

البته تلاش مجلس به همین مورد ختم نشد، بلکه دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از زیرمجموعه مستقیم ریاست جمهوری خارج و به وزارت اقتصاد سپرده شد. این موضوع در مجالس گذشته نیز مطرح شد، اما به دلیل تعدد فعالیت‌های این وزارتخانه، وزیر اقتصاد در مجلس نهم زیربار این مسئولیت نرفت؛ طرحی که در مجلس دهم متاسفانه صرفا موجب محدودیت دبیرخانه و عدم استقلال اداری آنان شد و در عمل اقدام و رویکرد مثبتی  هم حاصل نگردید.

واقعیت آن است که در این سه دهه که از عمر تاسیس مناطق آزاد می‌گذرد، اقدامی که به نفع مناطق آزاد باشد از جانب نمایندگان و مجلسی‌ها مطرح نشد و برعکس، شرایط سرمایه‌گذاری در هر مجلس برای سرمایه‌گذاران سخت و محدودتر شد؛ موضوعی که با توجه به وضعیت اقتصادی کشور می‌تواند به مناطق آزاد لطمه‌ای جبران‌ناپذیر بزند.

در این گزارش با نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخصوص چالش‌ها و مشکلات مناطق آزاد گفت‌وگو و عملکرد مجلس را در قبال مناطق آزاد بررسی نمودیم که در ادامه می‌خوانید.

نماینده مردم ماکو در مجلس شورای اسلامی:

بین مدیران مناطق و نمایندگان زاویه وجود دارد

محمد علیپور نماینده مردم ماکو و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی است که در گفت‌و‌گو با نشریه از آگاهی خود نسبت به وضعیت مناطق آزاد کشور و منطقه آزاد ماکو سخن می‌گوید و از پیشرفت منطقه آزاد ماکو خبر می‌دهد، نسبت به انتخاب سیاسی مدیران گلایه می‌کند و حضور مدیران اجرایی و اقتصادی را برای حل مشکلات مناطق آزاد لازم می‌داند.

علیپور در این گفت‌وگو تاکید کرد: بنده نماینده منطقه آزاد ماکو هستم و این منطقه هم از سال۹۲ راه‌اندازی شد، لذا از ابتدای شروع به کار در جریان کار منطقه آزاد ماکو تا به امروز هستم. از سایر مناطق آزاد نیز به جهت اینکه در کمیسیون اقتصادی فعال هستم، کم و بیش اطلاعاتی دارم.

منطقه آزاد ماکو آخرین منطقه کشور است که مصوب و از سال‌۹۲ با رای مجلس راه‌اندازی گردید. از ابتدای شروع به کار منطقه ماکو به جز مقطعی که بعد از گشایش برجام حاصل شده بود، عموما این منطقه در شرایط نامساعد اقتصادی شروع به کار کرده است. ما قبلا واردات ۶۰میلیون دلاری داشتیم، ولی خب امروز به دلیل تنگناهای اقتصادی و مرزی، این میزان کاهش پیدا کرده است‌.

وی گفت: منطقه آزاد ماکو درست است که بعد از مناطق دیگر شروع به کار کرده، ولی در این مدت کارکرد قابل قبولی داشته؛ چراکه منطقه آزاد ماکو اصلا زیرساختی نداشته است‌. خود منطقه آزاد توانسته احداث فرودگاه کند‌، ساماندهی جاده‌ها را در دستورکار قرار دهد و توانسته  بیش از ۵۰میلیون‌ متر جاده ترانزیتی از ابتدای گیت ورودی خود مرز را چهار بانده کند. لذا سازماندهی از صفر شروع شد و قبل از سال‌۹۲ اصلا زیرساختی فراهم نبوده است‌.

منطقه‌ای که از سال‌۹۲ شروع به کار کرده، نسبت به دیگر مناطق می‌توان گفت که عملکرد قابل توجهی داشته است. در جلب سرمایه‌گذاری با توجه به فضای اقتصادی کشور نیز خوب عمل کرده، البته اشکالات و ضعف‌هایی هم داشته است، اشکالات اساسی که هم در مورد منطقه آزاد ماکو و هم‌ سایر مناطق صدق می‌کند این است که این مناطق بیشتر بنگاه‌های اقتصادی هستند، افرادی که به عنوان مدیرعامل (البته مدیرعامل فعلی عملکردش درست و مورد تایید است) فعالیت می‌کنند، خیلی مناسب نیستند؛ برای اینکه در مناطق آزاد افراد اجرایی و اقتصادی نیاز است، نه اینکه افراد سیاسی باشند.

متاسفانه براساس ملاحظات سیاسی و جناحی برخی از افراد را تعیین و به عنوان مدیرعامل معرفی می‌کنند؛ لذا این مسئله باعث شده که فضای کلی کشور نگاه مثبتی به مناطق آزاد نداشته باشند و می‌گویند مناطق آزاد حیات خلوت دولت‌هاست و در کارنامه اینها عموما زمین فروشی‌، رانت و مسائل مالی مطرح است‌.

واقعیت آن است که عموما دولت‌ها سیاسی رفتار کرده‌اند و اجازه ندادند مناطق آزاد کارکرد واقعی خود را داشته باشند، خصوصا با انتخاب مدیران سیاسی این نگاه را در جامعه نسبت به مناطق آزاد متاسفانه ایجاد کردند‌.

این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که چه چالش‌های قانونی درخصوص مناطق آزاد در بحث سرمایه‌گذاری خارجی‌، بانک و بیمه و یا ارزش افزوده وجود دارد که مجلس بخواهد ورود کند، گفت: اکنون در مجلس طرح‌هایی در جریان است، اما امتیازاتی که برای مناطق آزاد داده‌اند، کم نیست؛ مثل معافیت مالیاتی بیست ساله که خیلی از مناطق آزاد مثل کیش‌، قشم و چابهار مدت زمان زیادی است که از این امتیاز استفاده می‌کنند، چراکه مناطق دیگر بعدا ایجاد شدند.

البته الان درخصوص بحث معافیت مالیات ارزش افزوده به نوعی به دنبال تجدیدنظر هستند. باید تاکید کنم که اگر امتیازی قائل می‌شویم، نباید آن امتیاز محدود شود؛ چراکه آنوقت افراد انگیزه و رغبت کمتری برای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد پیدا می‌کنند.

علیپور در ادامه اظهار داشت: یک اشکال اساسی هم که وجود دارد، به مشکلات کلی مناطق آزاد ما برمی‌گردد و آن اینکه مناطق آزاد ما با کشورهایی که خیلی به مناطق توجه دارند و همه زیرساخت‌هایش را از قبل آماده می‌کنند و از لحاظ قوانین همه را تصویب می‌کنند و در اختیار مناطق می‌گذارند، مقایسه می‌شود و در نهایت می‌گویند مناطق آزاد ما در صادرات یا سرمایه‌گذاری خارجی موفق نیستند.

ضمن اینکه در قوانین ما ناهمگونی میان مناطق وجود دارد، باید تاکید شود که هر کدام از مناطق کارکرد خود را دارند؛ ممکن است منطقه‌ای مثل کیش ظرفیت گردشگری داشته باشد، یا ارس و ماکو برای بحث صنعت و کشاورزی استعداد داشته باشند، یا اینکه چابهار یک کاربرد و استعدادی برای بندری بودن و کریدور اروپا و آسیا داشته باشد‌.

وی ادامه داد: ما متناسب با کارکردهای مناطق، قانونی برای همه مناطق تصویب کردیم؛ لذا این موضوع اشکالات و ایراداتی اساسی دارد. ضمن اینکه خلاء قانونی هم هست و امتیازاتی که به مناطق هم دادیم باعث شده که برخی به دنبال اصلاح قوانین بیفتند و این به ضرر مناطق آزاد است.

نماینده مردم ماکو در مجلس در ادامه تاکید کرد: نمونه این روند، بازنگری قانون ارزش افزوده است که مجلس دهم مصوب کرد و به شورای نگهبان رفت، اما نهایتا دوباره به مجلس بازگشت؛  احتمالا معافیت مالیاتی در رابطه با ارزش افزوده که قبلا به مناطق آزاد داده بودند، در این بازنگری معافیت‌ها کم می‌شود و قطعا مثل سابق نخواهد بود و این موضوع باعث می‌گردد که مشوق‌ها و انگیزه‌ها که برای سرمایه‌گذاری است، کاسته شود.

وی گفت: اکنون اوایل مجلس یازدهم است و چون در مجلس قبلی این طرح مصوب شده، نمایندگان از جزییاتش مطلع نیستند و خیلی هم ورود نمی‌کنند و چون بحث اصلاح است، مخالف و موافق هم صحبت نمی‌کنند؛ لذا احتمال می‌رود که مجلس هم نسبت به این اصلاحیه رای بدهد.

این نماینده در پاسخ به این سوال که چرا با وجود تعدد نمایندگان حوزه انتخابیه مناطق آزاد، طرح‌های این چنینی که به نفع مناطق آزاد نیست، رای می‌آورد؛ اظهار کرد: ما ۷منطقه آزاد بیشتر در کشور نداریم، با وجود ذهنیت‌هایی که نسبت به مناطق آزاد ایجاد کردند، اما باید تاکید کنم که تعداد مناطق خیلی نیست. برخی هم گمان می‌کنند که به مناطق آزاد خیلی امتیاز داده شده، ولی عملا به مناطق آزاد بیایند می‌بینند که چنین خبرهایی نیست.

وی در پاسخ به این سوال که مجلس چه اقدام مثبتی در این چندین سال برای مناطق آزاد انجام داده است، گفت: اقدام مثبتی که به نفع مناطق آزاد باشد انجام نگرفته است؛ البته نمایندگان در مجلس گذشته سعی کردند که امتیاز مناطق آزاد را برای حوزه‌های انتخابیه خود مثل مازندران، گلستان، خراسان، کردستان، سیستان و بلوچستان و… بگیرند، دولت هم در این خصوص لایحه‌ای داد تا نقاطی را تبدیل به مناطق آزاد کنند، ولی فضای کلی مجلس به نفع مناطق آزاد نیست.

علیپور در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه خود شما چه میزان تعامل با مدیران مناطق دارید، اذعان داشت: ارتباط ما تنگاتنگ‌، خوب، منطقی و صمیمی است؛ البته در مناطق دیگر بین مدیران مناطق با نمایندگان زاویه وجود دارد‌.

وی درخصوص وضعیت اشتغال منطقه آزاد خود گفت: منطقه آزاد ماکو نسبت به دیگر مناطق تازه شروع به کار کرده و نوپاست، ولی در عین حال خیلی از جوانان در انتظارند که شرایط اشتغال برایشان فراهم شود‌.

ما یک پروژه‌ای را در منطقه آزاد ماکو کلنگ‌زنی می‌کنیم که سرمایه قابل توجهی آورده  شده؛ در واقع سرمایه‌گذار بخش خصوصی است. قبلا هم چینی‌ها و هندی‌ها سرمایه‌گذاری کردند که صادرات و تولید دارند و بهره‌برداری می‌کنند، اما اینها در مقایسه با میزان بیکاران ما ناچیز است و نیاز به سرمایه‌گذاری‌های خیلی زیادتری داریم تا بتوانیم مشکل بیکاری و اشتغال منطقه را حل کنیم.

این نماینده مجلس ادامه داد‌: قوانین زیادی در رابطه با منطقه آزاد در مجلس مصوب نشده است. هر منطقه آزادی هم که تاسیس شده، طرح یا لایحه بوده که در صحن تصویب شده است، لذا خیلی قوانین زیادی در ارتباط با مناطق آزاد نداریم که مجلس به آن بپردازد‌. در این شش سال اخیر هم منطقه آزاد در مجلس بولد شده‌اند، قبلا حساسیت زیادی در مجلس و دولت وجود نداشت، اکنون نظارت مجلس بیشتر شده و از سوی دیگر دولت هم مدعی است که مناطق آزاد با تمامی ضعف‌ها و کاستی‌هایش مثبت است، ولی مجلس در این چند سال اخیر بیشتر حساسیتش این بوده که مناطق آزاد به حال خودشان رها شدند و باید منضبط شوند و قوانینی تصویب شود تا نابسامانی‌ها حل شود.

علیپور تاکید کرد: با توجه به اینکه در مجلس نهم و فعلی فعال بودم، باید اذعان کنم که دیدگاه مجلس فعلی نسبت به مناطق آزاد مثبت نیست.

وی درخصوص تصمیم‌گیری مجلس دهم در رابطه با خارج کردن دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از زیرمجموعه ریاست جمهوری گفت: اقدامی که نمایندگان مجلس دهم کردند، بیشتر به خاطر این بود که دولت را در قبال مجلس پاسخگو کنند؛ لذا دبیرخانه را زیرمجموعه وزارت اقتصاد بردند که البته مجلس نهم هم دنبال این اقدام بود، اما در مجلس دهم نهایی شد. ولی واقعیت آن است که این اقدام و مصوبه کمکی به مناطق آزاد نکرد، بلکه آنها را به نوعی متضرر کرد و جایگاهشان را پایین برد.

نماینده مردم ماکو در مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: در مجلس نهم هم موضوع واگذاری مناطق آزاد به وزارت اقتصاد مطرح شده بود، اما وزیر سابق اقتصاد می‌گفتند که معاونت‌هایی که زیر نظر وزارت است برایشان زیاد ‌و مدیریتشان سخت است.

لذا زیرمجموعه قرار دادن دبیرخانه بار زیادی روی وزارتخانه خواهد گذاشت و آقای وزیر این موضوع را اعلام کرد که به هیچ وجه مسئولیت این کار را به عهده نمی‌گیرد، چون نمی‌توانند به مناطق آزاد کمکی کند و حالا می‌بینیم که این موضوع امروز عملا خودش را نشان داد.

نماینده مردم خرمشهر در مجلس شورای اسلامی:

مشکلات مدیریتی در مناطق آزاد

لفته احمد‌نژاد عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم خرمشهر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با نشریه، از مشکلات مدیریتی در مناطق آزاد سخن گفت و وجود تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی را علت عدم کارآیی مناطق آزاد معرفی کرد.

طبق گفته این نماینده، سیاست‌هایی که دولت و مدیران مناطق آزاد در پیش گرفته‌اند، موجب عدم کارآمدی مناطق آزاد در شرایط فعلی کشور شده است.

احمدنژاد گفت: اساس مشکلات مناطق آزاد ساختار مدیریتی‌اش است؛ اگر این رویه درست شود، خیلی از مشکلات و چالش‌ها هم حل می‌شود‌.

این نماینده تاکید کرد: یکی از معضلات مناطق آزاد در جذب سرمایه‌گذار، رویکرد متغیر دولت و عدم ثبات مدیریتی در مناطق است؛ موضوعی که باعث می‌شود فضا برای سرمایه‌گذاران دچار مشکل شود. بنابراین اگر سیاست‌های کلان اقتصادی طوری تنظیم شوند که باعث ثبات اقتصادی شوند، طبیعتا این رویکرد سبب کاهش مخاطرات و افزایش جذب سرمایه‌گذاری هم می‌گردد.

احمدنژاد خاطرنشان کرد: واقعیت آن است که از زمان تاسیس مناطق آزاد‌، مدیران مناطق در جهت توسعه مناطق همت و تلاش نکردند‌. عدم موفقیت و کارآیی مدیریت و وجود تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، زمینه‌ساز ایجاد مشکلات اساسی در این مناطق از کشور شده است.

وی به نبود زیرساخت‌ها در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: طبیعتا به خاطر نبود زیرساخت‌ها، بخش تولید هم نمی‌تواند در مناطق فعالیت کند و در واقع تولیدکننده توان سرمایه‌گذاری کردن را ندارد؛ موضوعی که باعث می‌شود نرخ رشد صنعتی پایین بیاید و امکان صادرات هم محدود شود.

این نماینده در ادامه گفت: امروز به دلیل سیاست‌هایی که دولت و مدیران در سطوح مختلف در پیش گرفته‌اند، در مناطق آزاد دچار محدودیت‌ها و مضیقه‌ها شده‌ایم و طبیعتا تولید باکیفیت و کافی هم در مناطق آزاد انجام نمی‌گیرد و اگر تولیدی هم صورت می‌گیرد، به دلیل وجود محدودیت‌ها امکان بازاررسانی وجود ندارد.

احمدنژاد تاکید کرد: سوال اینجاست که مدیران سرمایه‌گذاری مناطق آزاد چقدر توانسته‌اند در جذب سرمایه‌گذار خارجی و داخلی موفق و تاثیر‌گذار باشند؟ آیا طرح‌هایی که اعلام و افتتاح می‌شود، امکان اجرایی شدن دارند یا صرفا در حد شعار طرح‌های مختلف مطرح می‌شوند؟ کارآیی این طرح‌ها چه بوده و چقدر سبب جذب نیروهای بومی و حتی غیربومی شده است؟

نماینده مردم خرمشهر در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بی‌تردید سرمایه‌گذار خارجی در این موقعیت و با توجه به شرایط فعلی و اقتصادی کشور و وجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا می‌تواند موثر باشد؛ چراکه می‌توانند به راحتی دستگاه‌هایی را که می‌خواهند وارد کشور کنند و تولید داشته باشند و سبب ارزآوری در کشورمان شوند.

احمدنژاد در پاسخ به این سوال که تعامل شما با مدیران عامل مناطق آزاد چگونه است، گفت: رویه مدیریتی باید اصلاح شود!

وی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه مجلس چه اقدامات موثری برای مناطق آزاد انجام داده، اظهار کرد: مجلس ورود می‌کند، اگر اصلاح شد، تعامل خوبی با دبیرخانه و مدیران مناطق خواهد داشت، اما اگر اصلاح نشد از ابزار نظارتی و قانونی خود استفاده می‌کنیم.

این نماینده درخصوص علت رای‌آوری طرح‌های مخالف مناطق آزاد در مجلس گفت: قوانین مناطق آزاد به خوبی توسط دولت اعمال نمی‌شود.

وی در رابطه با طرح اصلاح قانون مناطق آزاد نیز اذعان داشت: حتما پیگیر این اصلاحیه هستیم و آن طور که به نفع کشور و مناطق آزاد باشد، تصمیم می‌گیریم‌.

احمدنژاد در پاسخ به این سوال که آیا این طرح باعث محدودیت سرمایه‌گذاران نمی‌شود، تصریح کرد: ما به دنبال محدودیت سرمایه‌گذاران نیستیم، بلکه می‌خواهیم شرایط را برای سرمایه‌گذاری بیشتر فراهم کنیم.

نماینده مردم خرمشهر در مجلس شورای اسلامی در پایان گفت‌: مجلس به دنبال آن است که امکانات لازم را برای توسعه و پیشرفت مناطق آزاد فراهم کند، مانند تصمیم مجلس قبلی که دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را زیرمجموعه وزارت اقتصاد قرار داد.

هر چند خود مدیران مناطق معتقدند که استقلال مالی و اداری‌شان از بین رفته، اما واقعیت آن است که این مجموعه با خارج کردن از زیرمجموعه مستقیم دولت، توسط مجلس بهتر کنترل می‌شود و راحت‌تر می‌توان به امور مدیریتی مناطق آزاد نظارت کرد.

نائب رئیس فراکسیون مناطق آزاد مجلس:

ضعف دولت و مدیریت در مناطق آزاد

یعقوب رضازاده نائب رئیس فراکسیون مناطق آزاد مجلس شورای اسلامی، از اقدامات مجلس یازدهم در شروع کار مجلس سخن گفت و تاکید کرد که به دلیل تازه کار بودن مجلس، ارتباط نمایندگان با مدیران مناطق آزاد چشمگیر نیست‌.

وی از ساختار مدیریتی در سطح کلان و خرد کشور گلایه کرد و نقش دولت را درخصوص عملکرد مناطق آزاد ضعیف می‌خوانند.

رضازاده گفت: ما در مجلس یازدهم فراکسیون مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را تشکیل دادیم و در اولین جلسه، هیات رئیسه را تعیین کردیم‌. بعد از آن جلسه‌ای با حضور دکتر بانک و مدیران ارشد دولتی در کمیسیون تلفیق تشکیل شد و نمایندگان مناطق آزاد هر کدام به صورت جداگانه مشکلات خود را مطرح کردند و درخصوص وضعیت موجود منطقه خود سخن گفتند‌.

واقعیت آن است که متاسفانه این مناطق با توجه به سیاست‌های کشور همسایه و شیوع بیماری کرونا وضعیت خوبی ندارند. به طور مثال منطقه آزاد ماکو فعالیت اقتصادی‌اش کمتر شده، منطقه آزاد جلفا هم به صفر رسیده و سایر مناطق هم شرایط تعریفی ندارند‌. ضمن اینکه مناطق ویژه اقتصادی مثل سلماس نیز همین رویه را دارند.

ده سال است که منطقه ویژه اقتصادی سلماس افتتاح شده، اما از اسم منطقه ویژه فقط یک دیوار نیمه کاره‌، سیم خاردار و جدول‌کشی را می‌بینیم.

وی ادامه داد: متاسفانه انتظاری که مردم شهرستان‌های مرزی و محروم از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای توسعه تجارت اشتغال جوانان صادرات داشتند، برآورده نشده است و در حقیقت سال‌۹۹ سال رکود کاری و اقتصادی و تجاری مناطق ویژه و آزاد است‌.

این نماینده ادامه داد: در جلسه‌ای که با دکتر بانک هم داشتیم تاکید شد که با تحریم‌های ظالمانه آمریکا و محاصره اقتصادی، بهترین وضعیت آن است که با ۱۵کشور همسایه روابط تجاری‌، اقتصادی داشته باشیم و مبادلات مرزی خود را از طریق بازارچه‌ها‌، پایانه‌ها و مناطق محروم و مرزی توسعه و افزایش دهیم‌.

رضازاده تاکید کرد: دولت می‌تواند با یک تلاش و مدیریت صحیح و مناسب، این رویکرد را درست کند؛ اما باید اذعان داشته باشیم که متاسفانه در حال حاضر مدیریت یکپارچه در مناطق آزاد اعمال نمی‌شود و ما با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم‌. قطعا اگر مشکلات استان‌های مرزی و مناطق آزاد حل شود، سایر استان‌هایی که همجوار مناطق هستند، نیز مشکلات‌شان حل می‌شود.

نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که چه چالش‌های قانونی درخصوص مناطق آزاد وجود دارد، گفت: وضعیت ارتباطات خارجی ما در گذشته بهتر بوده، ولی با وجود بیماری کرونا در سال‌۹۹ تقریبا تمام کشورهای دنیا این مشکل اقتصادی و تجاری را دارند. اما باید تاکید کنم که در کشور ما از سرمایه‌گذار و تولیدکننده حمایت نمی‌شود، بسته‌های تشویقی مثل معافیت مالیاتی و ارزی می‌تواند راهگشا باشد؛ ولی متاسفانه این هم به خوبی اداره نمی‌شود.

در قضایای اخیر دیدیم که دولت تصمیمی گرفت مبنی بر ارائه ارز ۴هزار و دویست تومانی؛ این تصمیم نه تنها باعث توسعه اقتصادی کشور نشد، بلکه با واگذاری ارز ۴۲۰۰تومانی به عده‌ای خاص، هنوز هم این هزینه‌ها به سیستم اقتصادی کشور و تجاری کشور وارد نشده است؛ لذا ما با این مشکلات هم مواجه هستیم.

وی افزود: ما دو نوع مدیریت در سطح کلان و خرد داریم‌. واقعیت آن است که مدیریت سطح کلان در کشور ضعیف است و وقتی در سطح کلان ضعیف باشیم، در سطح خرد هم ضعیف خواهیم بود و این رویه در مورد منطقه آزاد کشورمان نیز وجود دارد.

رضازاده خاطرنشان کرد: در این شرایط دولت بایستی از سرمایه‌گذار و تولید‌کننده حمایت کند، کارخانه‌هایی که تولید داخلی می‌کنند اکثرا توسط سیستم بانکی بدهکاری‌شان چندین برابر شده، به طوری که اکثر کارخانه‌ها تعطیل و توسط بانک‌ها توقیف شدند و این رویه طبیعتا به امر اشتغال و تولید صدمه وارد کرده است. اما بالاخره باید این مشکلات حل شود‌، دولت می‌تواند این وضعیت را درست کند به شرطی که مدیریتی صحیح وجود داشته باشد‌.

این نماینده ادامه داد: ما مشکل منابع و ذخایر در کشور نداریم، هر کجای کشور برویم خاک، آب‌، اقلیم مناسب، معادن و ذخایر ملی وجود دارد، اما یک مقدار عدم مدیریت و حیف و میل و اختلاس‌ها و رانت‌های طی سالیان گذشته باعث بی‌اعتمادی سرمایه‌گذار شد و به سیستم اقتصادی کشور لطمه وارد کرده است.

وی در پاسخ به این سوال که مجلس چه اقدام مثبتی در این سال‌ها برای مناطق آزاد انجام داده است، گفت: ما نمی‌گوییم اقدامات دولت یا مجلس گذشته درخصوص مناطق آزاد مردود است،  بلکه می‌گوییم وقتی یک نگاه جدی به توسعه و رشد سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد وجود دارد،

این اعتماد سرمایه‌گذار نباید به بی‌اعتمادی تبدیل شود‌. متاسفانه روابط ضعیف با کشورهای همسایه و بیماری کرونا و نقش کشورهای فرامنطقه در کشور‌های همسایه ما باعث وقوع چنین مسائلی شده و لازم است که سیاست خارجی و دیپلماسی کشور به سمتی برود که مجددا این فعالیت‌ها در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از سرگرفته شود.

رضازاده در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه چرا طرح‌های مخالف مناطق آزاد مثل اصلاح قانون مناطق آزاد در مجلس رای می‌آورد، اظهار داشت: از مصوبه جدید کمیسیون اقتصادی مجلس راجع به اصلاح قانون مناطق آزاد اطلاعی ندارم، ولی نمایندگان مردم و ملت همه یک صدا و یک زبان خواهان توسعه و رشد سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد هستند و از سرمایه‌گذار و تولیدکننده هم حمایت می‌کنند.

وی ادامه داد‌: بیشتر از مجلس، نقش دولت و مدیریت مناطق آزاد را در این قضیه ضعیف می‌دانم.

رضازاده تاکید کرد: ما در مدیریت کشور مشکل داریم و همه چیز را حزبی و سیاسی می‌بینیم، در حالی که مسائل اقتصادی و مالی بایستی رویکرد اصلی برای حل مشکلات کشور و مردم باشد و این موضوع مبتنی بر نگاه سیاسی نباشد.

نائب رئیس فراکسیون مناطق آزاد مجلس شورای اسلامی در پایان در پاسخ به این سوال که جه میزان با مدیران عامل مناطق آزاد به عنوان نائب رئیس فراکسیون مناطق آزاد تعامل دارید، گفت:   تعامل‌مان خوب است و ارتباط‌مان با مدیرعامل سازمان‌های مناطق آزاد ماکو و جلفا مناسب است، ولی چون از امور مجلس زیاد نگذشته است، این ارتباط چشمگیر نیست.

نماینده مردم قشم در مجلس:

مناطق آزاد، بهترین فرصت برای مردم و اقتصاد کشور

اما احمد مرادی نماینده مردم قشم در مجلس شورای اسلامی از منتقدین جدی مناطق آزاد است.

طبق گفته وی، مردم برخی مناطق آزاد واقعا مشکلات دارند و یک جایی به بهانه قانون و جای دیگر به دلیل برخوردهای سلیقه‌ای تحت فشار قرار می‌گیرند.

به اعتقاد مرادی، مجلس تاکنون اقدامات لازم و قانونی درخصوص مناطق آزاد را انجام داده و حالا نوبت به دولت است که اگر محدودیت قانونی می‌بیند، هرچه سریع‌تر به مجلس لایحه بدهد.

مرادی در گفت‌وگو با نشریه تاکید کرد: اگر از بومیان مناطق آزاد نظرسنجی کنیم، میزان  نارضایتی‌شان را بیشتر متوجه می‌شویم‌. در این رابطه با آقای بانک هم صحبت کردیم، اما متاسفانه فایده ندارد و کسی گوشش شنوا نیست‌.

این نماینده گفت: منطقه آزاد به عنوان حیات خلوت دولت شده و من به عنوان یک نماینده منتقد جدی این رویکرد هستم.

وی در پاسخ به این سوال که به اعتقاد شما علت عدم کارآیی مناطق آزاد چیست، گفت: سوء‌مدیریت‌، عدم دلسوزی و عدم شناخت مشکلات مردم سبب ناکارآمدی مناطق آزاد شده است.

این نماینده مجلس از نبود تعامل میان مدیران مناطق آزاد با دیگر مسئولان گلایه کرد و اظهار نمود: یکی دیگر از علت ناکارآمدی مناطق آزاد، عدم تعامل مدیران مناطق با دیگر مسئولین استان است.

مرادی تاکید کرد: مدیر منطقه آزاد تصورش این است که چون از رئیس‌جمهور حکم گرفته، به هچ کسی نباید پاسخگو باشد؛ از این رو متاسفانه مدیران مناطق با استاندار‌، فرماندار و نماینده تعامل ندارند و این موضوع تبدیل به معضل بزرگی در مناطق آزاد شده و باید در این خصوص فکر اساسی صورت بگیرد.

وی به اقدامات مجلس درخصوص مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: البته مجلس اقداماتی صورت داده و طرح اصلاح قانون مناطق آزاد را کلید زده و در کمیسیون اقتصادی مجلس هم تصویب شده و ان‌شاالله به زودی بعد از چکش‌کاری‌های لازم به صحن علنی مجلس می‌آید.

مرادی ادامه داد: اگر اصلاح قانون صورت بگیرد و کمی مدیریت وجود داشته باشد، آنوقت می‌توان از مناطق آزاد به عنوان بهترین فرصت برای مردم و اقتصاد کشور استفاده کرد.

این نماینده مجلس افزود: به اعتقاد بنده منطقه آزاد باید صرفا به امور سرمایه‌گذاری و مسائل اقتصادی بپردازد؛ قانون هم اختیاراتی داده است، اما چون مدیران توانایی انجام امور و اهداف اصلی را ندارند، به حواشی می‌پردازند و می‌خواهند تمام اختیارات وزارتخانه‌ها را از آن خود کنند؛ در صورتی که گرفتن اختیارات بیش از حد، موجب دردسر بیشتر برای مردم می‌شود.

لذا باید بپذیریم که دستگاه‌ها هر کدام جایگاه، وظایف و اختیارات خودشان را دارند‌. هر کدام از دستگاه‌ها باید وظایفشان را درست انجام دهند و در عین حال با یکدیگر تعامل داشته باشند تا مشکلات حل و زمینه پیشرفت و توسعه کشور فراهم شود.

وی در پاسخ به این سوال که چه چالش‌های قانونی وجود دارد که باعث محدودیت در مناطق آزاد شده است، تصریح نمود: درخصوص موانع قانونی دست دولت باز است و می‌تواند اگر محدودیتی وجود دارد، لایحه بدهد؛ اما باید اذعان کنم که همین قوانین موجود می‌تواند گره‌گشا باشد و من چیزی ندیدم که بخواهد بهانه برای عدم کارآیی مناطق آزاد از لحاظ قوانین باشد.

مرادی نمونه‌ای را مثال زد و گفت: گاها سرمایه‌گذار می‌خواهد برای فعالیت اقتصادی در منطقه آزادی مجوز بگیرد، اما آنقدر به او سختگیری می‌شود و حتی درخواست‌های شخصی صورت می‌گیرد که سرمایه‌گذار از شروع کار پشیمان می‌شود. طبیعتا این محدودیت‌ها به قانون ربطی ندارد و به مدیریت برمی‌گردد. این مسائل باعث شده در این سه دهه شاهد توفیقات قابل توجهی نباشیم.

وی در پاسخ به این سوال که در این سال‌ها مجلس چه اقداماتی درخصوص مناطق آزاد انجام داده است، اذعان داشت: مجلس کاری را که می‌بایست، انجام داده است‌. دولت لایحه افزایش مناطق آزاد را به صحن آورد، در حالی که همان میزانی که هستند کافی به نظر می‌رسید و در نهایت این مصوبه مورد تایید قرار نگرفت. ‌مضاف بر آن دبیرخانه را زیرتشکیلات وزارت اقتصاد بردیم که کاملا ارتباط کاری دارد تا از ظرفیت‌ها این وزارتخانه مثل بانک مرکزی و گمرک به صورت مستقیم استفاده کنند‌.

نماینده مردم قشم در مجلس شورای اسلامی در پایان تاکید کرد: از سوی دیگر، خود دولت هم باید لایحه بدهد که بگوید موانع قانونی چیست، هر چند در این اصلاح جدید قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی، این موضوعات را نیز در مجلس بررسی می‌کنیم.

نماینده مردم رشت در مجلس:

نگاه مردد نمایندگان به مناطق آزاد

در ادامه، جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی نسبت به حواشی ایجاد شده برای منطقه آزاد انزلی گلایه کرد و از شرایط سخت گیلان سخن گفت.

وی در گفت‌وگو با نشریه تاکید کرد: ما در استان گیلان منطقه آزاد انزلی را داریم که برای شهر رشت و شهرهای دیگر در حوزه صادرات خصوصا رونق اقتصاد و اشتغال منطقه می‌تواند یک فرصت خوبی باشد. اما اخیرا این منطقه به دلیل رای دیوان دچار مشکلات اساسی شده و شش هزار هکتار از زمین‌های مناطق آزاد به سمت دهداری‌ها و بخشداری‌ها رفته و در واقع دیگر سرمایه‌گذاری و تولید را این منطقه آزاد ندارد‌.

کوچکی‌نژاد افزود: پیش از اینها دولت یک لایحه درخصوص توسعه محدوده منطقه داده بود تا موجبات چند برابر شدن ظرفیت‌های این منطقه در عرصه صادراتی و اشتغال‌زایی فراهم شود. اما بعد از تصویب این لایحه، شورای نگهبان ایراداتی گرفته است که می‌تواند ناشی از جوی باشد که در کشور بر علیه مناطق آزاد شکل گرفته و آن اینکه مناطق آزاد محلی برای واردات است‌.

این موضوع باعث شده که نمایندگان مجلس یازدهم با تردید به مناطق آزاد نگاه می‌کنند؛ لذا با این نوع نگاه نمی‌توان کارهای اساسی را از طریق قانونگذاری پیگیری کرد. اگر نتوانیم لایحه دولت را به قانون تبدیل کنیم، قطعا منطقه آزاد انزلی تعطیل می‌شود؛ چراکه سرزمینی ندارد و دو هزار هکتار حداکثر حدود جغرافیایی این منطقه آزاد است‌.

این نماینده مجلس در ادامه تاکید کرد: تولید و صادرات بحث بسیار مهمی در گیلان است. با توجه به اینکه بحث تولید و صادرات نبض کشور است، توسعه در استان گیلان آن هم در بحث توسعه حوزه‌های منطقه آزاد به سود اقتصاد کشور است؛ چون وقتی تولیدکننده در منطقه آزاد مستقر شود، قدرت رقابت هم بیشتر می‌شود‌.

بنابراین بهترین راهکار برای افزایش تولید و رقابت، توسعه منطقه آزد انزلی است و باید تاکید کنم که منطقه آزادی که فرودگاه و شهرک صنعتی نداشته باشد، منطقه آزاد کامل محسوب نمی‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که علت عدم کارآیی مناطق آزاد چیست، گفت: مناطق آزاد در تمام دنیا براساس رشد اقتصادی کشور متبوع خود رشد می‌کنند، ما تحت فشار تحریم‌های سنگین هستیم و رشد و توسعه اقتصادی کشور به شدت آسیب دیده؛ این موضوع بر منطقه آزاد هم اثر‌گذار است و باید اذعان داشت که مناطق آزاد ما دچار مشکل شده و نمی‌تواند توسعه پیدا کرده و منابع مالی خوبی کسب نمایند‌.

سرمایه‌گذاران نیز در این شرایط اقتصادی اصولا انگیزه کمی برای سرمایه‌گذاری دارند؛ چراکه شرایط حاکم‌، سخت و رشد اقتصادی منفی است. با این رویه خود به خود مناطق آزاد هم با محدودیت مواجه می‌شوند. مناطق آزاد غالبا در بخش تولید ضعیف هستند و صرفا به دلیل اینکه گردشگران داخلی می‌آیند و عوارضی از آنها می‌گیرند، درآمد کسب می‌کنند.

‌کوچکی‌نژاد درخصوص مدیریت مناطق آزاد اظهار کرد: ما در مجلس دهم تغییر قانون دادیم و دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را زیرمجموعه وزارت اقتصاد قرار دادیم تا با نظارت بیشتر مجلس، شاهد ثبات مدیریتی در مناطق باشیم.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: منطقه آزاد قبلا زیرمجموعه مستقیم نهاد ریاست جمهوری بود، اما براساس قانون برنامه ششم تغییر قانون دادیم و حالا وزیر اقتصاد و دارایی موظف به پاسخگویی حوزه مناطق آزاد است و این باعث شده که ثبات مدیریتی در مناطق آزاد بیشتر و سلیقه‌های خاص که در مدیران زیاد بود، کمتر شود.

وی تاکید کرد: باید بپذیریم که این حق مجلس است که بخواهد مجموعه بزرگی مثل مناطق آزاد از نظم مالی برخوردار شود‌، یک حساب و کتابی داشته باشد‌، دستگاه نظارتی ورود کند و منابع مالی بررسی شود؛ این شاید از نظر مدیران مناطق به نحوی محدودیت مالی باشد، اما از نظر ما نمایندگان اجرای کامل قانون است.

‌کوچکی‌نژاد در پاسخ به این سوال که ارتباط شما با مدیر منطقه آزاد حوزه خود چگونه است، گفت: ارتباط بدی نداریم و تعامل برقرار است.

این نماینده مجلس در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه در مجلس چه تعداد طرح به نفع مناطق آزاد تصویب شده است، اذعان نمود: اصولا در مجلس چند بار قوانین مربوط به مناطق آزاد را تغییر دادیم و تشویق‌ها و معافیت مالیاتی برای مناطق آزاد را برقرار گذاشتیم؛ لذا مناطق آزاد به نحو مختلف همیشه مورد حمایت نمایندگان بوده است.

وی درخصوص چالش‌های قانونی مناطق آزاد گفت: مناطق آزاد ما محدودیتی ندارند، مشوق‌ها وجود دارد، اما واقعیت این است که در شرایط فعلی کشور سرمایه‌گذاری دچار مشکلاتی شده و بیشتر واردات ما از منطقه آزاد انجام می‌گیرد که این هم به دلیل شرایط پرتلاطم اقتصادی کشور است‌.

‌کوچکی‌نژاد ‌به طرح اصلاح قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی در مجلس نیز اشاره کرد و تصریح نمود: بنده مخالف این طرح هستم؛ چراکه این تصمیم منطقه آزاد را از هویت خودش خارج می‌کند‌. وقتی منطقه‌ای آزاد است که از مشوق‌ها و حمایت‌ها برخوردار شود، نه آنکه سرمایه‌گذار دچار محدودیت شود. واقعیت آن است که این طرح، مناطق آزاد را به سرزمین اصلی تبدیل می‌کند و این به ضرر سرمایه‌گذاری تمام می‌شود.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی در پایان در پاسخ به اینکه چرا حامیان مناطق آزاد درخصوص طرح‌های مخالفی که به مجلس می‌آید کاری نمی‌کنند، گفت: متاسفانه یک نگاه منفی در مجلس به منطقه آزاد وجود دارد و این تبلیغات هم وجود دارد که منطقه آزاد محلی برای واردات است؛ لذا باید این نگاه را اصلاح و به توسعه و آبادانی مناطق و به واسطه آن سرزمین اصلی توجه کرد.

نماینده مردم ورزقان در مجلس:

انتظار کارکرد ویژه از مجلس نداشته باشید

اللهوردی دهقانی نماینده مردم ورزقان در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌و‌گو با نشریه از عدم الزام نقش کارکردی مجلس برای مناطق آزاد سخن گفت و تاکید کرد: قرار نیست هر مجلسی برای هر ارگانی کارکرد ویژه‌ای داشته باشد!

وی گفت: مناطق آزاد ما در کشور با رویکرد خاصی ایجاد شدند و آن اینکه سرمایه‌گذار برای فعالیت اقتصادی به مناطق جذب شود و سرمایه‌گذاران خارجی به این مناطق رفت و آمد داشته باشند‌. این رویکرد باعث شکوفایی اقتصادی و صنعتی کشور‌، درآمد ارزی و توسعه اشتغال می‌شود.

دهقانی ادامه داد: به صورت کلی اگر مناطق آزاد کشور به درستی مدیریت شوند، می‌توانند در شرایط فعلی برای جذب سرمایه‌گذار، صادرات و تامین مواد اولیه صنایع داخل کشور نقش بارز و مهمی ایفا کنند و امیدواریم در این جهت مناطق آزاد ما توسعه پیدا کند‌.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: ما در منطقه آزاد به دلیل پتانسیل‌ها و مزیت‌های نسبی که ازجمله پتروشیمی، نفت و محصولات نفتی، مواد معدنی و سایر محصولات کشاورزی و… داریم، می‌توانیم دست بالاتری در دنیا داشته باشیم. امیدورایم مسئولان در این زمینه کمک کنند و این را هم بدانیم و بپذیریم که مناطق آزاد محلی برای فرار مالیاتی واردکنندگان و وارد کردن کالاهای نه چندان اساسی که مورد نیاز ضروری مردم است، نباشد؛ بلکه برعکس باید فرصتی برای توسعه صادرات و تولیدات صنعتی و نیمه صنعتی کشور باشد.

وی در پاسخ به این سوال که مناطق آزاد کشور چه چالش‌های قانونی دارند که مجلس بخواهد نسبت به حل آنها اقدام نمایند، تصریح کرد: کسانی که در مناطق آزاد سرمایه‌گذاری می‌کنند برای یک مدت خاصی معافیت‌هایی دارند، این موارد قانونی را نمی‌توان چالش و مشکل خطاب کرد.

این امتیازات برای تسهیل سرمایه‌گذاری بوده و اگر فرصت و مدت زمان آنها سرآمده، سرمایه‌گذاران باید به قانون تمکین کنند و در رابطه با مالیات عملکرد خوبی نشان دهند؛ چراکه اینها منافع ملی کشور محسوب می‌شوند.

دهقانی به منطقه آزاد ارس اشاره کرد و گفت: برعکس برخی مناطق دیگر، منطقه آزاد ارس اولین منطقه آزاد از نظر تولیدات صنعتی و صادرات است و این پتانسیل را دارد که سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در آنجا بیشتر سرمایه‌گذاری کنند و تولیدات صنعتی بیشتر شود که در نتیجه اینها اشتغال و ثروت آفرینی خوبی صورت می‌گیرد. لذا منطقه ارس یکی از موفق‌ترین مناطق آزاد کشور محسوب می‌شود.

این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که نحوه تعامل نمایندگان مناطق آزاد با مدیران مناطق چگونه است، گفت: این ارتباط خوب است، همه ما نقش حاکمیتی داریم و خادم جمهوری اسلامی هستیم. اگر مشکلاتی هم وجود داشته باشد، گوشزد می‌شود و نظارت‌ها صورت می‌گیرد؛ تلاش همه ما این است که از پتانسیل‌ها حداکثر بهره را ببریم و این استفاده به نفع تامین منافع و کسب ثروت برای کشور باشد.

وی در پاسخ به این سوال که مجلس به نفع مناطق آزاد چه اقداماتی انجام داده و می‌دهد، اظهار داشت: برای آنکه مناطق آزاد شکوفاتر شوند و نقش اساسی و راهبردی برای کشور ایفا کنند، نیاز به تسهیلات یا قانونگذاری است که قطعا مجلس در این رابطه موثر بوده و من‌بعد هم کمک‌های لازم انجام خواهد شد.

نماینده مردم ورزقان در مجلس شورای اسلامی در پایان تاکید کرد: اما قرار نیست که بعد از ۴سال که مجلس عوض می‌شود، برای هر ارگانی انتظار کارکرد ویژه‌ای داشته باشیم‌. مجلس یک نهاد حاکمیتی و نظارتی است و برای کل کشور در هر بخش که نیاز به قانونگذاری و نظارت باشد،‌ وارد می‌شود‌. قطعا تعاملی که بین مجلس و نهادهای اجرایی صورت می‌گیرد، به همه بخش‌های کشور کمک خواهد کرد.

نماینده سابق لنگرود در مجلس:

توجه دولت به تولید در مناطق آزاد

اما به واسطه آنکه نمایندگان مجلس دهم تصمیماتی مهمی درخصوص مناطق آزاد گرفتند که شاید در نگاهی به ضرر این مناطق تمام شده و باعث محدودیت و عدم استقلال مدیران مناطق گردید؛ با یکی از نمایندگان حوزه انتخابیه لنگرود در مجلس دهم گفت‌وگو کردیم.

مهرداد بائوج لاهوتی در این گفت‌وگو از عدم خلاء‌های قانونی مناطق آزاد سخن گفت و بر رویکرد تولیدزای مناطق آزاد در دولت روحانی تاکید کرد.

وی تصریح کرد: در این دولت تا حدودی بر فلسفه تشکیل مناطق آزاد توجه شد، ولی خب به هر حال مناطق آزاد ما در این سال‌ها از مسیر گذشته خودشان هم خارج شدند‌. مناطق آزاد فلسفه‌اش تولید است، به شرط آنکه شرایط واردات و صادرات را برای تولیدکننده سهل‌تر کنیم.

طبیعتا تحریم‌هایی که حاکم شده، در عملکرد و عدم کارآیی مناطق آزاد بی‌تاثیر نبوده است؛ چراکه مناطق آزاد بیشتر به تجارت پرداختند؛ در پرداختن به تجارت هم نگاه به صادرات کاهش و نگاه به واردات افزایش پیدا می‌کند.

لاهوتی در ادامه افزود: باید اذعان داشت که مثلا برخی مناطق آزاد درآمدهایشان از واردات خودرو بود و اینگونه خود را اداره می‌کردند، اما اکنون از لحاظ منابع مالی در شرایط سخت‌تری هستیم؛ ولی این تهدید می‌تواند تبدیل به فرصت شود و در واقع موقعیتی است که می‌تواند مناطق آزاد را به هدف اصلی‌شان نزدیک کنند. لذا باید با وجود تحریم‌ها نگاه‌مان را بر تولید بگذاریم و سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری دارند، منابع خود را به داخل مناطق آزاد ببرند و از معافیت‌های که قانونگذار مشخص کرده، برخوردار شوند و بتوانند مناطق آزاد را به هدف اصلی‌شان که صادرات و ارز‌آوری است، برسانند.

این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که چه چالش‌های قانونی درخصوص مناطق آزاد وجود دارد، گفت: در قانون که مناطق آزاد مستثنی شده است، ولی با این حال خیلی فشار بود که مناطق آزاد از برخی معافیت‌ها برخوردار نشود، در صورتی که اگر از فلسفه مناطق آزاد بخواهیم معافیت‌ها را هم حذف کنیم، دیگر منطقه آزاد معنی ندارد‌.

به هر حال در شرایط موجود معافیت‌ها وجود دارد و این مشکلاتی هم که در مناطق آزاد می‌بینیم به خاطر بالا رفتن قیمت ارز و مسائل اقتصادی است که در مجموع آسیبی در لایه‌های مختلف کشور به وجود آورد؛ مناطق آزاد هم از آن غافل نبودند. البته باید تاکید کرد که نیاز ارزی در مناطق آزاد زیاد‌تر است و عمده تولید و سرمایه‌گذاری با ارز است که در شرایط فعلی دچار آسیب شدند.

وی در پاسخ به این سوال که نمایندگان مجلس چقدر توانستند طرح‌هایی تصویب کنند که به نفع مناطق آزاد باشد، اظهار کرد:‌ هر جا ضرورت داشت که قانون مناطق آزاد اصلاح شود، نمایندگان این اقدام را انجام دادند؛ مخصوصا نمایندگان مناطق آزاد چون حوزه انتخابیه‌شان مناطق آزاد بوده با حساسیت بیشتری موضوع را دنبال و درخصوص بحث اشتغال هم بیشتر تلاش می‌کنند؛ ولی به صورت کلی اگر با این طرح بخواهیم این مشکلات را حل کنیم، بسیار سخت است.

ضمن آنکه طبق قانون هم اگر جایی که نمایندگان طرح بدهند، افزایش مالی وجود داشته باشد، شواری نگهبان ایراداتی می‌گیرد؛ لذا عمدتا مجلس از طریق دولت و لایحه پیگیر مصوبات مربوط به مناطق آزاد است.

لاهوتی تاکید کرد: ما خلاء قانونی در مناطق آزاد نداریم، همین مشکلات اقتصادی که گریبانگیر کل کشور است، تحریم‌ها و محدودیت‌های ارز موجب ضربه زدن به مناطق آزاد شده است.

این نماینده مجلس دهم در پایان تاکید کرد: در مجموع به دلایلی که گفته شد، روی مناطق آزاد حساسیت است. در کشور هم دو نگاه وجود دارد، یک عده مناطق آزاد را برای کشور حسن و مزیت می‌دانند و معتقدند می‌توانند ارزآوری داشته باشد که البته این نگاه غلط هم نیست؛ چراکه مناطق آزاد می‌تواند پشتوانه اقتصادی کشور باشد؛ اما یکسری از کارشناسان معتقدند که مناطق آزاد با این روندی که در کشور داریم، آسیب می‌بینند و توفیقات قابل توجهی ندارند.

اما باید تاکید کنم در دنیا هم مناطق آزاد یک مزیت است و در سرزمین اصلی قانونگذار شرایط را برای واردات و صادرات فراهم و سرمایه‌گذار را از عوارض گمرکی و مالیات مواد اولیه معاف می‌کنند تا بتواند معافیت صادراتی باشد و ارز وارد کشور شود. لذا در کشور ما نگاه موافق و مخالف نسبت به مناطق آزاد وجود دارد که البته  هیچ کدامشان هم غلط نیست؛ اما واقعیت آن است که در این دولت مناطق آزاد سعی کرد خود را به سمت تولید بکشد و باید به این موضوع توجه کنیم.