نقش موثر مناطق آزاد در خنثی‌سازی تحریمهاانتصاب سرپرست معاونت توسعه اقتصادی و سرمایهگذاری دبیرخانه شورایعالی مناطق آزادسازمانهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ملزم به ارائه آمار عملکردی شدندارتقاء مزیت‌های قانونی مناطق آزاد، راهبرد تعیین شده از سوی دبیرخانه شورایعالیتوجه به به حوزه گردشگری در جهت جذب سرمایه‌گذار و توسعه اقتصادی مناطق آزادگشایش در فرآیند واردات خودرو به مناطق آزادتحول در تامین مالی پروژه‌های عمرانی مناطق آزاد با انتشار اوراق در بازار سرمایهچرا آمار صادات گمرک ج.ا.ا با گمرک مناطق آزاد مطابقت ندارد؟
به گزارش اخبار آزاد مناطق، اصولا بسیاری از کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه برای دستیابی به هدف‌هایی همچون توسعه اقتصاد ملی، جذب سرمایهگذاری، استفاده از مزیت‌های نسبی مناطق و ایجاد فرصت اشتغال، دست به احداث مناطق آزاد می‌زنند تا موجب توسعه فعالیت‌های اقتصادی و گردشگری در این مناطق شوند؛ چراکه این موضوع نیز یکی از راهبردهای مهم جهت رسیدن به اهداف مذکور تلقی می‌شود.
اما با تمام این اوصاف منتقدین اذعان می‌دارند که مناطق آزاد کشور بعضا در دسترسی به اهداف اصلی خود موفق نبوده‌اند و نحوه عملکردشان بارها مورد انتقاد کارشناسان و حتی مسئولین ارشد کشور قرار گرفته است. از مهم‌ترین این انتقادها، تمرکز مناطق آزاد بر واردات است؛ در حالی که بایستی توسعه صادرات در این مناطق محور قرار می‌گرفت.
اکنون با مجلس یازدهم روبه‌رو هستیم و قطعا تصمیم‌گیری‌های آنان در رابطه با عملکرد مناطق آزاد و بهبود شرایط سرمایهگذاری می‌تواند موثر باشد، هر چند طبق اظهارات نمایندگان، این مجلس رویکرد مثبتی نسبت به مناطق آزاد ندارد، اما ظاهرا عزم خود را برای استفاده از ابزار نظارتی جهت بررسی موشکافانه عملکرد مناطق آزاد جزم کرده است.
در ادامه، گفت‌وگوی ما را با تنی چند از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای فراکسیون مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می‌خوانید.
احمد دنیامالی، رئیس مجمع نمایندگان استان گیلان در مجلس:
احمد دنیامالی رئیس مجمع نمایندگان استان گیلان در گفت‌وگو با نشریه، عملکرد مناطق آزاد در دولت آقای روحانی را ارزیابی کرد و گفت: چیزی که در بدو تاسیس مناطق آزاد و قانون آن هدف و اساس قرار گرفته، این است که این مناطق به بحث تولید، اشتغال به ویژه توسعه صادرات کمک کنند. یکی از مباحثی که درخصوص مناطق آزاد خیلی مهم و حائز اهمیت می‌باشد، موضوع صادرات مجدد است؛ اما متاسفانه خیلی از مناطق آزاد ما به کارهایی که دیگران، بخش خصوصی و سایر از مجموعه‌ها می‌توانند به راحتی انجام دهند، وارد می‌شوند.
وی در ادامه تاکید کرد: مناطق آزاد باید اساس فعالیتشان در رابطه با بحث منافع ملی کشور باشد. امتیازاتی که به مناطق آزاد داده شده، اگر با هدف منافع ملی و توسعه صادرات و پیشرفت اقتصاد کشور صورت بگیرد، آن وقت می‌توان رفتاری مناسب از مناطق آزاد داشته باشیم.
این نماینده مجلس اظهار داشت: قرار نیست مناطق آزاد ما هووی سرزمین اصلی باشند، اکنون همین بحث را در منطقه آزاد انزلی داریم؛ این منطقه آزاد اثرات ملموسی بر اوضاع و احوال مردم شهر انزلی نگذاشته است، در حالی که این موضوع باید برعکس باشد. یعنی اینکه مسئولان مناطق آزاد باید هم‌افزایی ایجاد نموده و با اثرات ناشی از فعالیت‌ها، وضع اقتصادی مردم را ساماندهی کنند؛ لذا به نظر می‌آید در بخش‌هایی، از هدف اصلی تاسیس مناطق آزاد متاسفانه دور شده‌ایم.
این موضوع را درخصوص بعضی مناطق آزاد به وضوح داریم؛ مثلا یک زمانی در مورد چابهار هم این شرایط حاکم بود. با این وجود باید تاکید داشت که رفتار مناطق آزاد باید در راستای منافع ملی باشد؛ مناطق آزاد بنگاه اقتصادی صرف نیستند، این مناطق قرارشان این است که اقتصاد کشور را با محوریت صنعت، صادرات و گسترش اشتغال توسعه دهند، لذا به طور کلی نمی‌گویم رفتار مناطق آزاد بد است، ولی به هر حال خیلی جای کار دارند.
وی در ادامه تصریح کرد: بزرگترین مشکل این است که اگر دستگاه‌های ما زیر نظر هیچ وزارتخانه‌ای نباشند و در واقع دستگاه مستقلی قلمداد شوند، در حوزه نظارتی نمی‌توان این دستگاه را مورد سوال و بررسی عملکرد قرار داد. این موضوع در مورد ورزش نیز صادق است؛ در یک زمانی، شان رئیس سازمان ورزش کشور به اندازه معاون رئیس‌جمهور بود، لذا مجلس در رابطه با عملکردش نمی‌توانست وارد شود و کسی را احضار کنند. بنابراین در رابطه با سازمان‌هایی که پاسخگو نیستند، اگر ابعاد و الزامات نظارتی مجلس رعایت نشود، چنین اتفاقاتی درخصوص تفویض اختیارات به نهادهای دولتی ممکن است صورت بگیرد.
دنیامالی در پاسخ به اینکه آیا با تفویض اختیارات مناطق آزاد به وزارت اقتصاد ممکن است استقلال مالی و اداری مسئولان این مناطق از بین برود، گفت: به اعتقاد ما در چهارچوب درآمدهای عمومی خزانه این اتفاق باید برای مناطق آزاد بیفتد که درآمدهایی که سازمان‌های دولتی ایجاد می‌کنند، بایستی از یک مسیر مشخصی وارد خزانه عمومی کشور شود و از طرف دیگر به صرف مسائلی که آن حوزه و آن مجموعه که درآمد را ایجاد کند، برود. به عقیده بنده استقلال مناطق آزاد با تصمیم مجلس قبلی در راستای تفویض اختیارات به وزارت اقتصاد زیر سوال نرفته است؛ آنچه را که من می‌بینم این است که مناطق آزاد ما خیلی وقت‌ها کارکردشان براساس منافع ملی نیست.
این نماینده مجلس در رابطه با میزان ثبات مدیریتی و عدم سلیقه‌ای عمل کردن در مناطق آزاد اظهار کرد: این موضوع نسبت به گذشته بهتر شده و شرایط مطلوب‌تری پیدا کرده است، به اعتقاد من کار مناطق آزاد ما تخصصی است و مسئولان مناطق آزاد باید خیلی همه‌جانبه‌نگر باشند، یعنی باید قابلیت‌های ارزنده‌ای داشته باشند که بتوانند مناطق را اداره کنند.
دنیامالی تاکید کرد: برای مناطق آزادی که در این سال‌ها ایجاد کرده‌ایم و توسعه داده‌ایم، چه اتفاق بزرگی افتاده که حالا بخواهیم در مناطق دیگر هم این رویه را حاکم کنیم؟ بعضا اتفاقاتی که افتاده مثبت نبوده که بخواهد به نفع مردم و حل مشکلات آنان باشد.
نماینده مردم بندر انزلی در مجلس در پاسخ به این سوال که تحریم‌ها چقدر در عملکرد مناطق آزاد تاثیرگذار بوده است، گفت: طبیعتا تحریم‌ها تاثیرگذار است، وقتی در حوزه اقتصاد بخواهیم کار و سرمایهگذاری کنیم، طبیعتا این تحریم‌ها بر نحوه عملکرد تاثیر می‌گذارد، ولی به هر حال ما در موضوعات دیگر کشور هم با مشکلات تحریم مواجه بودیم؛ به نظر می‌آید با وجود همه این بحث‌ها، کارکرد مناطق آزاد به گونه‌ای است که حتی اگر تحریم‌ها اعمال شود، باز هم توانایی این را دارند که عملکرد قابل قبولی ارائه دهند.
دنیامالی تاکید کرد: امروز هر مجوزی را که برای توسعه مناطق آزاد صادر کنیم، به نفع اقتصاد کلان کشور نخواهد بود.
وی در رابطه با حذف بروکراسی اداری مناطق و راهکاری پیش روی سرمایه‌گذاران گفت: برای حذف بروکراسی، سیستم اداری کشور در کلان مشکل دارد؛ نگاه مقطعی به این موضوع در آینده گریبان‌گیرمان می‌شود. اگر بخواهیم موانع را برداریم، باید نقش آدم‌ها را کم کنیم و سیستم‌ها را پررنگ کنیم؛ لذا بایستی این موضوع را شبکه‌ای ببینیم.
محمدعلی محسنی بندپی، عضو فراکسیون مناطق آزاد در مجلس:
محمدعلی محسنی بندپی عضو فراکسیون مناطق آزاد نیز در گفت‌وگو با نشریه، به عملکرد مناطق آزاد در دولت آقای روحانی پرداخت و گفت: لازمه پاسخ به این سوال این است که به مناطق آزادی که قبل از سال۷۲ مجوز گرفتند برگردیم، مثل کیش، قشم و چابهار. بایستی عملکرد این مناطق را در طی سی سال گذشته ارزیابی کنیم. به عملکرد مناطق آزادی هم که در دولت آقای روحانی اجازه داده شد ایجاد شوند نیز بپردازیم؛ ضمن اینکه بررسی کنیم که چقدر این مناطق توانستند در جهت توسعه منطقه‌ای و بعد هم کشور کمک کنند.
وی تاکید کرد: دو فاکتور بر این نحوه عملکرد مناطق آزاد تاثیرگذار بود؛ اول تحریمی که آمریکا اعمال کرد و دوم خطر ناامنی که برای سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری‌شان وجود داشت. ضمن اینکه ضعف مدیریتی مناطق آزاد نیز در روند کند توسعه‌ای مناطق، سرمایهگذاری، تولید و اشتغال تاثیرگذار است. ما باید محصولاتمان را صادر و براساس صادرات و ارزی که بایستی وارد کشور می‌شد، تعادلی بین ارز خارجی و ارزش پول ملی‌مان برقرار می‌کردیم.
محسنی‌بندپی درخصوص لایحه افزایش مناطق آزاد و چراغ سبز مجلس به این موضوع گفت: مناطق آزاد هرچه بیشتر باشند، بهتر است؛ اگر به تاریخ مناطق آزاد دنیا نگاهی بیندازیم، می‌بینیم که بیشترین رشد مناطق آزاد را در ۵سال گذشته داشته‌ایم؛ در این مدت خیلی‌ها متوجه شده‌اند که در مناطق آزاد پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی وجود دارد که می‌توانند با سرمایهگذاری در آن، به توسعه منطقه و کشورهایشان کمک کنند؛ لذا خیلی‌ها با استقبال به این سمت رفتند.
بنابراین در ۵سال اخیر، نسبت به چندین سال گذشته، بیشترین رشد را در مناطق آزاد به واسطه شناخت ظرفیت‌ها و استفاده از این پتانسیل در کشورهای همجوار داشته‌ایم. وقتی استقبال این چنینی توسط کشورها می‌شود، حتما بایستی مزایایش به معایبش بچربد؛ اگر مدیریت صحیح در مناطق داشته باشیم، نه تنها مضر نخواهند بود، بلکه مفید واقع خواهند شد. مناطق آزاد تیغ دو لبه‌ای هستند که اگر مراقب نباشیم، لبه دومش برنده‌تر از لبه اول خواهد بود. سرنوشتی که اکنون داریم، بعضا همین طور است؛ یک طرف آن آزادی بی‌رویه واردات است و طرف دیگر این است که بتوانیم سرمایه‌گذاران با سرمایه‌هایشان را بدون اخذ مالیات جذب نماییم. واقعیت آن است که معافیت‌های مالیاتی سخت است، از طرفی ورود ارز هم وجود ندارد.
وی تصریح کرد: اگر مدیریت درستی بر فرآیند مناطق آزاد اعمال می‌شد، اکنون شاید ما نه مشکل بیکاری جوانان را داشتیم و نه مشکلات ارزی که الان متاسفانه گریبان‌گیرمان شده است؛ ضمن اینکه وابسته شدن هر روزه مردم به واردات هم نداشتیم.
این نماینده مجلس افزود: اکنون ما تلاشمان این است که در فراکسیون مناطق آزاد به جدیت پیگیر شویم و بر عملکرد مناطق آزاد بیشتر نظارت کنیم و ضعف‌ها و مشکلاتی را که در مسیر آنها و در راستای رسالت اصلی تشکیل مناطق آزاد است را برطرف و آنان را نزدیک به رسالت اصلی خودشان در جهت توسعه، اشتغال‌زایی و صادرات نماییم.
محسنی‌بندپی درخصوص تفویض اختیارات مناطق آزاد به وزارت اقتصاد و تضعیف جایگاه این مناطق گفت: اقتصاد ما به اندازه کافی درگیر مشکلات دیگر است. یک اشتباهی که قبلا هم رخ داده این است که اگر سازمانی به دلایلی دچار مشکل می‌شد، به جای آنکه در درون آن سازمان مشکل حل گردد، سعی می‌کردیم وظایف آن سازمان را به سازمان دیگر بسپاریم؛ مثلا در مورد سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور اجتماعی، بحث آسیب‌های اجتماعی و رفاه مردم را در سراسر کشور پیگیری می‌کرد، اما به واسطه مشکلاتی که در این بخش بود، معاونت دیگری به موازات آن در وزارت بهداشت ایجاد شد.
این نماینده در رابطه با عملکرد مجلس قبلی درخصوص مناطق آزاد اظهار کرد: شاید مشکل عمده مجلس نه تنها در بحث منطقه آزاد، بلکه در سایر عرصه‌ها، ضعف نظارت مجلس باشد. اکنون اگر قوانین مناطق آزاد را نگاه کنیم، می‌بینیم که قوانین خیلی خوبی داریم، اما آیا این قوانین در بستر و شکلی که مصوب شدند، اجرا می‌شوند یا خیر؟ این کاری بود که مجلس قبلی رها کرد، اما کمیسیون تخصصی در مجلس یازدهم بر آن است تا بیشتر از آنکه قانون‌های مکرر تولید کنند، به نظارت به اجرای قوانین قبلی بپردازد.
حال اگر لازم شد، قوانینی هم اصلاح می‌کنند و این موضوع سرجایش است؛ اما تمرکز و توجه اصلی مجلس یازدهم، بیشتر بر نظارت بر عملکرد دولت در راستای قوانینی که مصوب شده خواهد بود؛ قوانین مناطق آزاد نیز قطعا یکی از این برنامه‌ها است.
حسن محمدیاری، نماینده مردم تالش در مجلس:
اما حسن محمدیاری نماینده مردم تالش در مجلس در گفت‌وگو با نشریه، از وضعیت طرح توسعه منطقه آزاد انزلی و پیگیری مجلس یازدهم در این رابطه سخن گفت.
وی گفت: سابقا این مصوبه در مجلس تصویب شده بود و بعد از آن به شورای نگهبان رفت، اما شورای نگهبان موضوع را به تشخیص مصلحت ارجاع داد و مجمع هم متذکر شد که اگر نقصی که مورد نظر شورای نگهبان است، مرتفع شود، با این قانون موافقت می‌کند. دغدغه شورای نگهبان نیز این بود که با توسعه منطقه انزلی به محیط زیست آسیب نرسد؛ ضمن اینکه تغییر کاربری از اراضی که به منطقه آزاد ملحق می‌شوند نیز ایجاد نگردد. لذا این موضوع در مجلس یازدهم و کمیسیون اقتصادی دوباره مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس از آن ان‌شاالله به صحن می‌آید.
محمد باقری‌بنایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس:
محمد باقری‌بنایی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده مردم بناب نیز در گفت‌وگو با نشریه، از عملکرد دولت آقای روحانی در رابطه با مناطق آزاد سخن گفت و تاکید کرد که وضعیت سرمایهگذاری در دولت اول روحانی به واسطه برجام، تا حدود قابل توجهی نسبت به گذشته بهتر بوده است.
باقری‌بنایی ادامه داد: شکل‌گیری مناطق آزاد به دلیل حل مشکلات مربوط به اشتغال، سرمایهگذاری و به ویژه سرمایهگذاری خارجی بوده است. تاکنون نیز دولت‌ها نظرات مختلفی داشتند تا بتوانند مشکلات مربوط به اشتغال را حل کنند. در استان خود ما که منطقه آزاد ارس وجود دارد، باید اذعان داشت که در دولت قبلی آقای روحانی سرمایه‌گذاری‌های خوبی شکل گرفت و سرمایه‌گذاران توانستند تا حدودی بحث اشتغال در منطقه آزاد ارس را خیلی خوب به جلو ببرند؛ البته در اینجا بحث مدیریتی هم مطرح است که در دولت اول آقای روحانی توانستند با رویکرد درست عمل کنند و سرمایه‌گذاران را تشویق و وارد عرصه سرمایهگذاری کنند.
پس از برجام مشکلاتی به کشور تحمیل و شرایط سرمایهگذاری برای سرمایه‌گذاران سخت شد و در نتیجه عملکرد مناطق آزاد نیز به مانند گذشته، یعنی دولت یازدهم مثبت نشد و در واقع سرمایهگذاری خیلی جدی گرفته نشد؛ امریکا هم که به شدت سرمایه‌گذاران را زیر فشار قرار داد؛ لذا وضعیت مناطق آزاد در دولت اول آقای روحانی نسبت به دوره‌های گذشته بهتر بود، اما با اعمال تحریم‌ها، این دستاورد با مشکل جدی روبه‌رو گردید.
وی تاکید کرد: خیلی از مناطق را در جهان داشتیم که الان با توجه به فراهم کردن زیرساخت‌ها بسیار فعال هستند؛ در عین حال خیلی از مناطق را در داخل کشور داریم که با توجه به موقعیت جغرافیایی که دارند، آنگونه که باید خدمت نمی‌کنند. لذا دنبال این هستیم که در مجلس هم کار کارشناسی صورت بگیرد تا مناطقی که منافع ملی کشور را تامین می‌کند، توسعه دهیم.
باقری ادامه داد: ان‌شاالله هفته آینده دنبال این هستیم که آقای بانک بیاید و در رابطه با مناطق گزارش‌هایی بدهد.
نماینده مردم بناب در مجلس افزود: اولویت ما تاکنون بحث‌های ارزی و معیشتی در مجلس بوده است، هنوز به مناطق نرسیده‌ایم؛ این هفته یا هفته آتی آقای بانک به عنوان مسئول مستقیم مناطق به مجلس می‌آید. ضمن اینکه ما در کمیسیون به دنبال آن هستیم در جاهایی که بستر آماده باشد، این موقعیت را برای سرمایهگذاری خارجی در کشور ایجاد نماییم تا بحث اشتغال و درآمد سرانه کشور بالا برود.
پرویز محمدنژاد، نماینده مردم لنگرود در مجلس:
اما پرویز محمدنژاد نماینده مردم لنگرود در مجلس نیز در گفت‌وگو با نشریه، به بررسی عملکرد مناطق آزاد در دولت آقای روحانی پرداخت و به اهمیت نگاه والا به مناطق آزاد اشاره کرد.
وی گفت: نگاه به منطقه آزاد با وضعیتی که کشور ما دارد، بایستی نگاهی اساسی و اصولی و درخصوص تجارت باشد. با توجه به تحریم‌هایی که با آن روبه‌رو هستیم به ویژه تحریم یکجانبه آمریکا که در دنیا برای جلوگیری از تجارت به ما نفوذ کرده، باید تاکید کنم که نقش مناطق آزاد در کشور بی‌بدیل است. اینکه چقدر به این موضوع آگاهی داشته باشیم و به این باور برسیم که این نقش را قبول کنیم، بستگی به مدیران و دولت دارد؛ چراکه در این زمینه قدرت تصمیم‌گیری در دستان دولتمردان و البته کسانی که به نحوی به عنوان نمایندگان مردم در قوه مجریه کار می‌کنند، است.
محمدنژاد افزود: منطقه آزاد، منطقه‌ای است که برای این کار ساخته شده، اما متاسفانه تاکنون از ظرفیت‌های آن به درستی استفاده نشده است؛ اگر به برخی مناطق آزاد دقت کنیم می‌بینیم که این مناطق را به عنوان یک بازار خرید و فروش کالا می‌شناسند؛ امروز اگر کسی بخواهد به خرید فکر کند و لوازم زندگی‌اش را تهیه نماید، قطعا سمت و سویش به مناطق آزاد می‌خورد؛ این در حالیست که این موضوع با ذات منطقه آزاد همخوانی ندارد؛ اما مردم، مناطق را فروشگاه می‌بینند، چون نقش اصلی خود را ایفا نکرده و مسئولیت اصلی را به نمایش نگذاشته است.
در حال حاضر ما یک اتحادیه بالای خزر به نام اوراسیا داریم که بازاری غنی است و میلیاردها دلار در این بازار گردش مالی صورت می‌گیرد، اما هنوز هیچ فکری برای ورود به این بازار نشده است؛ اگر هم شده، بسیار محدود و در حد یک تنظیم صورت جلسه است و ما عملیاتی‌اش را ندیده‌ایم؛ لذا همه اینها می‌تواند نقش بی‌بدیل منطقه آزاد باشد و منطقه آزاد می‌تواند خودش را از این منظر بروز دهد.
نماینده مردم لنگرود در مجلس، درخصوص تفویض اختیارات مناطق آزاد به وزارت اقتصاد و تضعیف جایگاه این مناطق گفت: در زمانی که دبیرخانه زیر نظر وزارت اقتصاد قرار نداشت هم هیچ چیزی بهتر از الان نبود. آثار و گذشته مناطق آزاد پیش روی‌‌مان است و باید تاکید داشت که آمار عملکرد مثبتی در گذشته را نشان نمی‌دهد؛ لذا اینها نمی‌تواند به عنوان یک ترمز باشد.
بنابراین زمانی که محدودیت وجود نداشت، هیچ چیزی بهتر از حال حاضر نبود. اینها نمی‌تواند خیلی دامن‌گیر مسئولین ما در حوزه عملکردی مناطق آزاد باشد؛ این طور دستورالعمل‌ها و نبود استقلال مالی معنایش چیست؟ اگر با منابع مالی ارتباط غیرمستقیم داشته باشیم، کجای کار می‌لنگد و اشکالش کجاست؟ لذا اصل موضوع که مخدوش نمی‌شود، فقط یک مقدار بروکراسی را بیشتر می‌کنند و این نیز نمی‌تواند در اصل موضوع اثر منفی داشته باشد.
محمدنژاد تاکید کرد: رسالت مناطق آزاد تولید است؛ اما خیلی اثربخشی در این رابطه در مناطق دیده نمی‌شود. یکی از وظایف اساسی و اصلی مناطق آزاد این است که ورود کالا با تغییرات جزئی همراه باشد و بعد متعاقبا از آنجا صادرات صورت گیرد.
تجارت امروز این موضوع را برای ما تعریف کرده که سرمایه‌گذار نه به عنوان واسطه، بلکه به عنوان مبدل در مناطق آزاد می‌تواند نقش بازی کند؛ یعنی کالا را وارد مناطق آزاد کند و با یک تغییرات جزئی که خیلی هزینه‌بر هم نیست، در قالب قراردادها و موافقت‌نامه‌های ترجیحی، به کشورهایی که امروز در اطراف ما نیازمند بازار هستند، فروخته شود.
اکنون کسب وکارهای خوبی در اطراف ما حاکم است که اگر از این فرصت استفاده نکنیم، باز به سان موقعیت‌هایی دیگر که برایمان ایجاد شد، این مزیت و بازار نیز از دستمان می‌رود. ضمن اینکه اتحادیه‌ای اخیرا در کشورهای روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و ازجمله خود کشور ما ایجاد شده که می‌تواند بهترین موقعیت باشد. در نتیجه باید هرچه سریع‌تر عمل کنیم و کسانی را که در حوزه تجارت، تولید، اقتصاد و کسب وکار زحمت می‌کشند را جمع کنیم و از نظرات کارشناسی‌شان استفاده نماییم.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی ما نتوانست آن طور که باید نقش بازی کند، در حالی که اتاق بازرگانی برایمان پتانسیل خوبی است؛ لذا باید مقامات ارشد به فکر باشند و اینها را دور جمع کنند و به مبادله افکار بپردازند.
محمدنژاد در رابطه با چراغ سبز مجلس نسبت به لایحه افزایش مناطق آزاد تصریح کرد: نگاه مجلس را نمی‌توانم خیلی از اندیشه‌هایی که در ذهن نمایندگان است، عنوان کنم. ظرفیت مناطق آزاد ما خیلی زیاد است. وقتی ظرفیتی آزاد باشد، هنر این است که از منبع در اختیار که برایش سرمایهگذاری و ظرفیت ایجاد شده، در قدم اول استفاده شود.
نماینده مردم لنگرود در مجلس در پایان تاکید کرد: افزایش مناطق آزاد بسته به این دارد که چگونه فکر و اندیشه کنیم تا از ظرفیت‌های موجود این مناطق استفاده کنیم. در حال حاضر انزلی و سایر مناطق ظرفیت‌های خالی دارند که از آنها استفاده نمی‌شود، لذا سرمایهگذاری در زمینه افزایش تعداد مناطق آزاد، به معنای هدر دادن منابع مالی است.
مهرداد بائوج‌لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس:
مهرداد بائوج‌لاهوتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه و نماینده مردم لنگرود در مجلس نیز در گفت‌وگو با نشریه، عملکرد مناطق آزاد را در دولت آقای روحانی قابل توجه دانست و تاکید کرد که شرایط برای سرمایهگذاری در این دولت به نسبت گذشته بهتر بوده است.
بائوج‌لاهوتی تصریح کرد: نگاه به واردات در مناطق آزاد باید کم و در مقابل صادرات بیشتر باشد.
وی افزود: نمی‌خواهم بگویم به نگاه آرمانی درخصوص مناطق آزاد رسیده‌ایم، اما خوشبختانه چند اتفاق مثبت رخ داد و آن اینکه در این دولت نسبت به گذشته بهتر به مناطق آزاد توجه شد و مناطق آزاد آرام آرام جایگاه خودشان را پیدا کردند و از آن طرفی هم نگاه به واردات به دلیل محدودیت ارز، کاهش یافت و نگاه به صادرات افزایش پیدا کرده است.
این نماینده مجلس افزود: در مناطق آزاد، واردات مواد اولیه و هم صادرات کالاها سهل‌تر است. اتفاق بزرگی که اکنون در حال شکل‌گیری می‌باشد، این است که در مناطق آزاد ما در گذشته بیشتر بحث تجارت دنبال می‌شد، اما حالا سرمایهگذاری در این مناطق شکل می‌گیرد و صادرات نیز افزایش پیدا کرده است. به نظرم اگر بخواهیم به عملکرد مناطق آزاد نمره دهیم، باید بگویم که در این دولت بهترین عملکرد را می‌توانیم به مناطق آزاد بدهیم، هرچند به نقاط قابل قبولی نرسیده‌ایم، اما ان‌شالله با این اتفاق تحریم و محدودیت ارزی که ایجاد شده، شرایط واردات مواد اولیه سهل شود و صادرات هم آسان‌تر صورت بگیرد، چراکه این رویکرد توجیه اقتصادی بیشتری دارد، امیدوارم بتوانیم این نگاه را بیشتر تقویت کنیم.
نماینده مردم لنگرود در مجلس ادامه داد: سرمایه‌گذاران می‌توانند از قانون رفع موانع تولید نیز استفاده کنند؛ در این قانون آمده است که سرمایه‌گذارانی که قصد سرمایهگذاری دارند و می‌خواهند سی درصد کالای خود را صادر کنند، با سرمایهگذاری در کشور می‌توانند امتیازاتی را از آن خود کنند. پس بستر سرمایهگذاری نیز در داخل فراهم است، اما باید تلاش کنند که این اتفاق بیفتد، چراکه هرچه سرمایهگذاری بیشتر، جایگاه مناطق آزاد نیز در کشور بیشتر مورد اهمیت قرار می‌گیرد.
وی در پاسخ به انتقادی که مسئولان مناطق آزاد درخصوص نبود استقلال مالی و اداری و تضعیف جایگاهشان در رابطه با تصمیم‌گیری‌ها در مناطق مطرح می‌کنند، گفت: مناطق آزاد یک استقلال کاملی در خودشان دارند و دبیرخانه نیز از این موضوع مستثنی نیست؛ دبیرخانه بیشتر نقش هماهنگی بین مناطق آزاد و سیاستگذاری‌ها را دارد، در واقع مثل یک اتحادیه عمل می‌کنند. مثلا یک صنفی می‌خواهد اتحادیه‌ای داشته باشد تا کارها به صورت پراکنده انجام نگیرد؛ دبیرخانه هم نقش هماهنگی دارد و به خوبی ایفای نقش می‌کند.
در حال حاضر دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه، لایحه افزایش مناطق آزاد را از طریق دولت به مجلس آورده و اکنون هم پروسه‌اش در حال طی شدن است. موضوع مالیات بر ارزش افزوده، فعالیت دبیرخانه بود که توانستند معافیت‌هایی را مجددا برای مناطق آزاد فراهم کنند، لذا نه تنها فعالیت دبیرخانه ضعیف‌تر نشده، بلکه قوی‌تر عمل می‌کند.
وی در رابطه با لایحه افزایش مناطق آزاد عنوان کرد: من مناطق آزاد را برای کشور فرصت می‌دانم، اما در صورتی که مناطق آزاد با نگاه صادرات‌محور حرکت کنند و بتوانند نقش خود را به گونه‌ای هدایت کنند که دنبال جذب سرمایه‌گذار در سرزمین اصلی باشند و شرایط را برای سرمایه‌گذار سهل کنند. سرمایه‌گذاران باید مواد اولیه را وارد کنند تا از آنجا بتوانند صادرات داشته باشند. اگر مناطق آزاد ما بتوانند نگاه صادرات‌محور داشته باشند، افزایش آنها نه تنها مشکلی ندارد، بلکه توسعه‌محور و به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.
این نماینده مجلس تاکید کرد که لایحه افزایش مناطق بر روی هر منطقه می‌تواند متفاوت باشد، اما به اعتقاد بنده منطقه آزاد در جاهایی باید انتخاب شود که از نظر موقعیت، تمایلی برای سرمایهگذاری وجود داشته باشد.
وی گفت: اگر جایی را انتخاب کنیم که امکان صادرات وجود نداشته باشد، طبیعتا سرمایهگذاری و تاسیس منطقه آزاد در آنجا فایده ندارد؛ مثلا قشم و انزلی با توجه به ارتباطشان با کشورهای آسیای میانه می‌توانند فرصت خوبی باشند.
نماینده مردم لنگرود در مجلس خاطرنشان کرد: حمل و نقل، موضوع مهمی در صادرات است و می‌تواند در قیمت تمام‌شده کالا نقش داشته باشد و باید این موضوع نیز برای تشکیل مناطق آزاد جدید لحاظ شود.
بائوج‌لاهوتی تاکید کرد: اگر به بحث صادرات و فراهم شدن امکانات لازم برای سرمایهگذاری و سهل‌تر شدن شرایط در برخی مکان‌ها دقت کنیم، می‌توانیم بگوییم که افزایش مناطق آزاد نیز می‌تواند نکته‌ای مثبت قلمداد شود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پایان در پاسخ به این سوال که مجلس جدید آیا راهکاری جهت حذف بیشتر بروکراسی اداری برای سرمایه‌گذاران دارد، اظهار داشت: در این رابطه باید دبیرخانه تلاش کند تا بتواند نمایندگان را توجیه کند، زیرا جز تعدادی محدود، اکثرا نمایندگان جدید هستند و در جریان امور نیستند. اگر اهداف اصلی مناطق آزاد و رویکرد مسئولان تبیین شود، ان‌شالله مجلس جدید نیز همراهی و همکاری لازم را برای فراهم کردن شرایط سرمایهگذاری سهل‌تر می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید