سرنوشت مناطق آزاد، همچنان در هالهای از ابهام
به گزارش اخبار آزاد مناطق، اکنون آخرین برگ از دفتر مجلس دهم هم ورق زده شد. نمایندگان دوره دهم حالا به خاطر ردصلاحیتها و یا عدم ثبت نام در انتخابات، صندلیهای صحن را برای نمایندگان جدید خالی میکنند و به حوزههای انتخابیه خود میروند.
اما عملکرد مجلس دهم همچنان از موضوعات مهم مورد بحث کارشناسان است؛ برخی نسبت به وجود نهادهای موازی در کنار مجلس گلایه میکنند و نسبت به عدم تاثیرگذاری تصمیمات نمایندگان در شرایط بحرانی کشور انتقاد میکنند. طبیعتا باید عملکرد این مجلس را با مجالس قبلی مقایسه کرد، اما نقاط قوت و ضعف در هر مجلس وجود دارد و این موضوعی کاملا نسبی است.
با وجود همه ضعفها، فعالیت نمایندگان در رابطه با مناطق آزاد در این دوره از مجلس قابل توجه است. با اینکه انتقادات زیادی نسبت به عملکرد مجلس در ماههای پایانی مطرح است، اما افزایش مناطق آزاد چراغ سبزی برای سرمایهگذاران بود که استارتش توسط نمایندگان زده شد؛ ولی در نهایت با مخالفت شورای نگهبان روبهرو شد و در مجمع تشخیص مصلحت بلاتکلیف ماند.
اما آنچه از تصمیمات دولت و مجلس دهم در این رابطه مشخص است، حاکی از تلاش برای ایجاد مناطق آزاد جدید، گسترش محدوده جغرافیایی مناطق و ممانعت از اخذ مالیات بر ارزش افزوده در این مناطق بوده است. در ادامه اظهارات متعدد نمایندگان مجلس را در رابطه با عملکرد و طرح و لوایح مرتبط با مناطق آزاد میخوانیم.
نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی:
سنگ تمام مجلس دهم برای مناطق آزاد
سیدحمید میرزاده نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی به ارزیابی عملکرد مجلس درخصوص مناطق آزاد پرداخت و گفت: مناطق آزاد در این سالهای اخیر در کشور مظلوم واقع شده است؛ از این رو در مجلس دهم به فکر توسعه این مناطق افتادیم تا موجبات رونق اقتصادی کل کشور و فرصت اشتغالزایی برای جوانان فراهم شود.
وی ادامه داد: واقعیت آن است که چگونگی استفاده از مناطق آزاد همچنان مورد سوال است؛ در حالی که این مناطق یک ظرفیت بسیار ارزشمند برای کشورهای مختلف هستند که اگر کشوری این مزیتها را داشته باشد میتواند با دنیا تعامل کند؛ ضمن اینکه مناطق آزاد محیط مناسبی برای کارآفرینان و تولیدکنندگان است تا صادرات انجام دهند و توانمندیهاییهایشان را به نمایش بگذارند.
در مناطق آزاد میتوانیم از سرمایهگذارانی که خارج از کشور فعالیت میکنند دعوت کنیم تا بیایند و در این مناطق سرمایهگذاری انجام دهند. خیلی از تولیدکنندگان هستند که دوست دارند در همین شرایطی که کشور ما دارد، به مناطق آزاد بیایند و بدون موانع اداری و بروکراسی قانونی و بدون هیچ نگرانی از اینکه برای صادراتشان مشکلی پیش بیاید، فعالیت کنند.
میرزاده افزود: لذا مناطق آزاد یک ظرفیت بسیار خوبی است تا هم توانمندیها را بروز دهند و هم بدون موانع قانونی صادرات کنند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: نمایندگان در مجلس دهم بیش از تمام مجالس درخصوص مناطق آزاد سنگ تمام گذاشتهاند؛ اقبال اکثریت نمایندگان مجلس این بود که از این توانمندی و ظرفیت پشتیبانی شود، زمینه را فراهم کنند و مجوزها را به جاهایی که پتانسیل وجود دارد بدهند؛ ضمن اینکه شرایط کشور ما متفاوت از جوامع دیگر است.
اگر کشورهای دیگر مناطق آزاد نداشته باشند و یا منطقه آزادشان ناموفق هم باشد، آنقدر حائز اهمیت نیست، اما برای جمهوری اسلامی مناطق آزاد ضروری و حیاتی است؛ چراکه کشور ما ناجوانمردانه تحت تحریمهای شدید اقتصادی قرار گرفته و روز به روز هم شرایط سختتر میشود؛ به همین خاطر باید مسیرها را به سوی کشورهای همسایه هموار کنیم، باید پنجرههایی را برای توسعه صادرات باز کنیم، نباید خودمان برای خودمان دیوار آهنی بکشیم و موانع ایجاد نماییم.
میرزاده خاطرنشان کرد: اما مجلس دهم این واقعیتها را به خوبی درک کرد و اتفاق نظر نمایندگان این بود که از این ظرفیت و پتانسیل استفاده شود؛ در نتیجه فکر توسعه و گسترش مناطق آزاد و به جریان افتادن مصوبه افزایش این مناطق افتادند. اگرچه در رفت و آمد بین شورای نگهبان و مجلس این موضوع طولانی شد، اما کمیسیون تخصصی مربوطه تمام تلاشش را کرد و دیدگاهی که داشت را به خوبی مطرح کرد، اما در این مسیر صدا و سیما خوب عمل نکرد، در حالی که میتوانست به شکلی درست برای مناطق آزاد فعالیت و زمینه را برای سرمایهگذاری فراهم کند؛ مثلا میتوانست نظرات کارشناسان با دیدگاههای خاص را برای مردم و تولیدکنندگان مطرح کند؛ اما متاسفانه در جامعه طوری القاء شده که مناطق آزاد میخواهد ارزشهای انقلاب را تحتالشعاع قرار دهد.
وی اظهار داشت: درست است که تعامل بین شورای نگهبان و مجلس در رابطه با افزایش مناطق آزاد مقداری طولانی و نهایتا در آخرین جلسه به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شد، اما فکر میکنم شرایط طوری است که مجمع به مصوبه مجلس صحه بگذارد.
این نماینده تاکید کرد: امیدواریم با این مصوبه بتوان مهاجرت معکوس از تهران و شهرهای بزرگ به مناطق مرزی کشور داشته باشیم تا سرمایهگذاران و کارآفرینان شرایط را برای تولید در سال جهش تولید بیش از گذشته فراهم کنند.
وی خاطرنشان کرد: با این اوصاف انتظار داریم به خاطر سال جهش تولید هم که شده، مجمع تشخیص مصلحت نظام شرایط کشور را بسنجد و بر مصوبه مجلس صحه بگذارد.
نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این انتقاد که برخی از نمایندگان به خاطر حوزههای انتخابیه و منافع خود به دنبال افزایش مناطق آزاد هستند، گفت: اکثریت نمایندگان در دور بعد مجلس نیستند، یک عده رد صلاحیت شدند و برخی هم مثل بنده اصلا ثبت نام نکردند؛ اما به هر حال به دنبال افزایش و توسعه مناطق آزاد هستند.
ضمن اینکه اگر طبق این فرض که میگویند نمایندگان به فکر مناطق خودشان هستند نیز پیش برویم، باز هم باید بگوییم که خدا را شکر! این که رویه خیلی خوبی است و امیدوارم مجلس بعدی نیز به همین میزان به فکر حوزه انتخابیه و توسعه منطقه خود باشند.
وی ادامه داد: کسانی که این انتقاد را مطرح میکنند، به هر دلیلی نمیخواهند موضوع افزایش مناطق حداقل بدست این مجلس و این دولت جا بیفتد.
میرزاده به برخی سختگیریها در خصوص سرمایهگذاری در مناطق آزاد اشاره کرد و عنوان نمود: شرایطی که برای مناطق آزاد نوشته شده، رعایت نمیشود؛ در برخی مناطق آنقدر محدودیت گذاشتند که خیلی از سرمایهگذاران نمیتوانند حتی مجوز سرمایهگذاری بگیرند.
این نماینده ادامه داد: متاسفانه ما دور خود را دیوار آهنین کشیدیم، از آن طرف هم شاهدیم که ناجوانمردانه مشکلات اقتصادی به کشور تحمیل میشود؛ تحریم موضوع سادهای نیست و کشور را در شرایط بدی قرار داد. ما اکنون اجازه فروش نفت هم نداریم، لذا باید اجازه دهیم از هر جا که میسر است، پنجرهای ایجاد و آن را را باز بگذاریم تا سرمایهگذار انتخاب کند.
چرا باید فقط یکی دو جا منطقه خوب داشته باشیم و سرمایهگذار را دچار محدودیت کنیم؟ مثلا سرمایهگذار آذربایجانی نمیخواهد به جنوب کشور برود، بلکه میخواهد در همین مرز ایران و آذربایجان فعالیت کند؛ اگر این امکان برایش فراهم نشود، طبیعتا برای سرمایهگذاری خارج از کشور را انتخاب میکند.
وی تصریح کرد: لذا نمیشود فقط دو منطقه کیش و انزلی را صرفا منطقه آزاد بخوانیم و انتظار سرمایهگذاری گسترده داشته باشیم. شرایط ما عادی نیست، کسانی که انتقاد میکنند، یا در باغ نیستند یا نگاه سیاسی و جناحی دارند. مجلس دهم صرفا به این خاطر که به شکل قانونی دشمنان خود را به زانو در بیاورد و جایگاهی برای مقابله با تحریم پیدا کند، به فکر افتاد تا به شکل قانونی مراکزی را برای سرمایهگذاری ایجاد کند.
میرزاده گفت: واقعیت آن است که زمانی نفت تنها منبع درآمدی ما بود، اما باید منابع دیگری با عرصه دادن به کارآفرینان ایجاد کنیم. در این مسیر، گسترش مناطق یکی از تصمیمات مهمی است که باید هدفمند دنبال شود. البته که نهایتا تصمیم را تولیدکنندگان و کارآفرینان خواهند گرفت؛ اما این سفره را ما باید باز کنیم، هر کجا سرمایهگذاران برای اشتغالزایی اقدامی برای حفظ ارزش ملی بردارند باید کمک و حمایت کنیم.
انشاالله مجمع تشخیص هم با این نگاه اکثریت، مصوبه مجلس را تصویب کند تا چرخ اقتصادی کشور در این مناطق محروم به چرخش دربیاید و در عین حال شاهد مهاجرت معکوس باشیم. آن وقت خواهیم گفت که «سیه روی شود هر که در او غش باشد».
نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی درخصوص بودجه دولت به مناطق آزاد نیز گفت: انشالله روزی مناطق آزاد نیاز به بودجه دولت نداشته باشد، این بودجههایی که تا کنون داده شد صرفا برای زیرساختها بوده است؛ اما واقعیت آن است که خود مناطق آزاد هم باید درآمدزا باشد و حتی به دولت کمک کنند. بودجهای که اکنون دولت میدهد و موجبات سرمایهگذاری در این مناطق میشود، به زودی به خود دولت برمیگردد.
وی در جمعبندی صحبتهای خود اظهار کرد: بحث افزایش مناطق آزاد از نظر اکثریت مجلس موضوعی کارشناسی است؛ چراکه این طرح راهی برای برونرفت از مشکلات ناشی از تحریم است، ضمن اینکه مشکلات فروش نفت هم مزید بر علت میباشد.
میرزاده در پایان گفت: مهاجرتی که به تهران و مراکز استانها شده، خالی شدن نوار مرزی کشور و اینکه خیلی سرمایهگذاران در نوار مرزی به دنبال تعامل با کشور همزبان و همفرهنگ هستند میتواند زمینهای برای توسعه مناطق آزاد باشد، لذا همه این موارد را باید در نظر گرفت تا جهش تولید در کشور صورت گیرد.
عضو کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی:
مجلس صرفا قانونگذار است
شهاب نادری، عضو کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی به ارزیابی عملکرد مجلس درخصوص مناطق آزاد پرداخت و گفت: عملکرد مجلس دهم درخصوص مناطق آزاد قابل توجه و درست بود. شاید بعضی مواقع در مجلس ضعیف عمل شد، اما طبق گزارشی که آقای لاریجانی داد، شجاعت این مجلس را کسی نداشت.
در واقع مجلس دهم مظلوم واقع شد؛ همه انتقاد میکردند و به نمایندگان خرده میگرفتند که کاری نمیکنید؛ اما باید اذعان داشت که مجلس، قوه مقننه است نه مجریه. قوه مجریه مسئولیتش با رئیسجمهور است و او باید اقدامات اجرایی را انجام دهد نه مجلس شواری اسلامی؛ چراکه قوه مقننه صرفا قانونگذار است و مصوبههایی را پیش پای مسئولین اجرایی کشور میگذارد.
وی در ادامه اظهار داشت: نمونهای از مصوبات مجلس بحث مناطق آزاد است؛ مناطق آزاد اگر خوب مدیریت شود به نفع کشور عمل میکند، نه اینکه به حال خود رها شوند. این رها شدن در توان مجلسیها نیست، بلکه دولت باید درست اجرا و مدیریت کند.
اینکه مناطق آزاد را با مدیریت غلط به منطقه قاچاق تبدیل کنیم، به ضرر کشور تمام میشود و این مشکل از نحوه اجرای دولت است نه اقدام مجلس.
نادری تاکید کرد: قطعا اگر این ۱۲منطقهای که مطرح هستند به صورت آزاد فعال و با مدیریت درست اداره شوند، قطعا خوب است و بر اقتصاد کشور تاثیر میگذارد، اما اگر مدیریت خوب نباشد و شاهد رهاشدگی، قاچاق و دپوی کالا باشیم، به ضرر اقتصاد کل کشور تمام میشود.
درست است که بنده نماینده مجلس دهم بودم، اما انصافا در بحث استیضاح و سوال از دولت و قانونگذاری فعال عمل کردهایم؛ حداقل ۲۰۰قانون خوب از این مجلس بیرون آمد، ولی خب شرایط طوری بود که برخی مخالفین حرکاتی انجام دادند و بر سر دولت و قوه مقننه زدند. در حالی که کشور متعلق به همه است و همه باید حرکتی کنند؛ اگر کشتی سوراخ شود همه غرق میشوند.
وی عنوان داشت: اکنون شرایط اقتصادی کشور خوب نیست، بنده به عنوان نماینده مجلس دهم اگر کوتاهی صورت گرفته عذرخواهم؛ ولی باید تاکید کنم که نقاط قوت بیشتر بوده است. ضمن اینکه این واقعیت را بپذیریم که کار اجرا در دست نمایندگان نیست، نماینده مجلس باید فکرش آزاد باشد تا یک قانون خوب و جامع مصوب کند و البته که اجرای آن مصوبه است که میتواند برای کل کشور موثر باشد.
عضو کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متاسفانه درخصوص همین مناطق آزاد، نمایندگان علاوه بر قانون و مصوبات باید به دنبال مجری باشند، مگر نماینده باید کار آسفالت، زیرساخت و گازکشی را پیگیری کند؟ اینها ارتباطی به نماینده ندارد. نماینده باید با فکر و ایده، صرفا قانونگذار باشد.
نادری افزود: به عنوان کسی که در فراکسیون گردشگری و در مناطق آزاد فعال بودم، باید تاکید کنم که رد مصوبه افزایش مناطق آزاد توسط شورای نگهبان کار درستی نیست. کمیسیون اقتصادی این دوره شامل ۲۳نماینده بودند و هر کدام از لحاظ تخصصی کاربلد بودند. در این رابطه نیز سرسری تصمیم نگرفتند، بلکه نشستند و کار کارشناسی و ارزیابی کردند که اگر این منطقه آزاد و ویژه اقتصادی شود، چه معایب و مضراتی به همراه دارد. با این اوصاف نباید شورای نگهبان مصوبه مجلس را در این رابطه رد میکرد، بلکه ما ضعف مدیریتی در این مناطق داریم، مشکل این است که مجریان ما مدیریت جزیرهای انجام میدهند و در این راه مدیریت قوی برای ریلگذاری وجود ندارد.
وی تاکید کرد: به هر حال باید تابع فرمایش مقام معظم رهبری درخصوص جهش تولید و اقتصاد مقاومتی باشیم؛ ضمن اینکه صبر و تحمل مردم ایران در این شرایط قابل ستایش بوده و هست؛ اما واقعیت آن است که مسئولین و مدیران، ناکارآمد و ناتوان هستند و این مشکل اساسی در کشور است. لذا افزایش مناطق آزاد باید اجرایی شود و اگر این طرح با مدیریت درست اجرا شود، به نفع کشور است.
نادری در توجیه منطقی و عقلانی مصوبه مجلس درخصوص مناطق آزاد گفت: اگر مناطق آزاد گسترده شود، منطقه رشد پیدا میکند؛ البته اگر در حیطه عدهای خاص نباشند و برخی نیز دنبال قاچاق کالا نیفتند، آن وقت است که منطقه خود به خود رشد میکند.
وی ادامه داد: مناطق آزاد فرصت گردشگری و جذب سرمایهگذار دارند. ما که نفت نداریم، پس در بحث گردشگری و مناطق آزاد میتوانیم فعالیت داشته باشیم. کلید طلایی و بودجه مملکت در شرایط فعلی، مالیات است و این رویکرد هم که باعث نارضایتی مردم میشود، لذا باید صنعت گردشگری و مناطق آزاد تقویت شود تا این مناطق رشد پیدا کنند و حال اقتصادی کشور بهتر شود.
این نماینده تاکید کرد: اساس کار مناطق آزاد مدیریت خوب و برنامهریزی شده است؛ در برخی مناطق شاهد قاچاق کالا هستیم و نمیتوان این موضوع را انکار کرد؛ اما بالاخره باید این روند را اصلاح کرد نه آنکه کل مصوبه افزایش مناطق آزاد را به خاطر تخلفات برخی مناطق که ۵درصد هم نیستند، نادیده گرفت و رد کرد.
عضو کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی در پایان به نبود محصولات داخلی در رقابت با کالای خارجی اشاره کرد و گفت: در این رابطه باید به فرمایش رهبری پایبند باشیم؛ ایشان در بحث خام فروشی نکات مهمی را توصیه فرمودند. همین سنگی را که به خارج به صورت خام میفروشیم، در خارج بستهبندی عالی صورت میگیرد و ده برابر دوباره به ما میفروشند.
قطعا بستهبندی این مواد با کیفیت بالا خیلی تاثیرگذار است. همه مثل ما نیستند که هر بنجلی را بخرند. ضمن اینکه متاسفانه فعلا همه محصولات ما بستهبندی چینی شده است؛ مواد خامی که خودمان در منابع طبیعی داریم، در هیچ جای دنیا وجود ندارد؛ اما خودمان در این زمینه فعالیت نمیکنیم. مثلا درخصوص کشور عراق کلی جنگ و مشکلات این کشور بر سر ما بوده، اما الان بازار عراق صرفا ۳درصدش برای ما است، در حالی که نزدیک به این کشور هستیم؛ ولی بقیه بازار این کشور در دست ترکیه است. تجار ما بستهبندی خوب نداشتند و ما خیلی از بازارها را از دست دادیم.
نماینده مردم آستانهاشرفیه و بندر کیاشهر در مجلس شورای اسلامی:
توسعه بندر انزلی در مجلس دهم
محمدحسین قربانی نماینده مردم آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر در مجلس شورای اسلامی به ارزیابی عملکرد مجلس درخصوص مناطق آزاد پرداخت و گفت: مجلس دهم یکی از مجالس در ده دوره گذشته است که اقدامات خوبی را درخصوص مناطق آزاد علیرغم فضاهای محدودکننده و جو سیاسی و کمنظیری که در کشور حاکم بوده، پشت سر گذاشت.
فشارهای بینالمللی و تحریمها از یک طرف و تحقق پیدا نکردن منابع مالی دولت از طرف دیگر شرایط اقتصادی کشور را دشوار کرد؛ اما فشار جریانت سیاسی به ظاهر خارج از قدرت باعث شد که مجلس با همه این تنگناها بدرخشد.
وی ادامه داد: تکثر جریانات سیاسی در این مجلس، خود نمادی قابل توجه بود؛ برای اولین بار مجلس دهم با سه فراکسیون اداره شد و این مسبوق به سابقه نبود. مجالس کشور همیشه با دو فراکسیون اکثریت و اقلیت دست و پنجه نرم میکرد، ولی مجلس دهم با سه فراکسیون اداره میشد و این مقداری به پویایی مجلس افزود. ضمن اینکه مجلس دهم نزدیک به ۲۰۰قانون کامل و جامع را مورد بررسی قرار داد.
قربانی گفت: اما در حوزه منطقه آزاد یکی از بحثهایی که در همین حوزه اقتصاد را متحول کرد، قانون تجارت بود که مجلس آن را تصویب کرد؛ قانونی که باعث ترقی جمهوری اسلامی میشود و سالیان سال از زمان آقای خاتمی در دستورکار مجلس و دولت و به صورت نیمهکاره رها شده بود، اما هیچ مجلس جرات ورود به این مسئله را نداشت.
وی در ادامه به توسعه منطقه آزاد انزلی اشاره و تاکید کرد: منطقه آزاد انزلی ازجمله مناطقی آزادی است که با کمترین وسعت در سطح کشور تعریف شده و علیرغم اینکه مصوبه دولتها را در گذشته داشته، اما نمیتوانستند آن را به صورت قانونی ابلاغ کنند. در همین منطقه آزاد انزلی حدود شش هزار هکتار، به دو هزار هکتار مصوبه دولت اضافه شد؛ اما عدهای مخالفت کردند.
در این مصوبه اخیر علیرغم اینکه نقشه شش هزار هکتار اضافه و در مجلس قانونمند شد، دو هزار هکتار از فضاهای مختلف استان به منطقه آزاد اضافه شد که تقریبا میشود گفت شرایط تسهیل و افزایش محدوده جغرافیایی را برای منطقه آزاد فراهم کرد و در واقع شاکله محوریت توسعه گیلان شد.
ازجمله شهرک صنعتی رشد کرد و فرودگاه گسترش یافت. ضمن اینکه منطقه بوجاق بندر کیاشهر که فضای تروریستی برای سرمایهگذاری است، رشد کرد؛ منطقهای که از مناظر ویژه کشور محسوب میشود. اما یکی از مصوبات دیگر مجلس که در بخش توسعه همهجانبه گیلان میتواند کمک کند، ایجاد سه منطقه اقتصادی ویژه در استان گیلان است که این هم ازجمله اقدامات خوب مجلس دهم در حوزه سرمایهگذاری اقتصاد گیلان محسوب میشود.
قربانی افزود: به باور من شاید بعضی از مردم انزلی نگرانی از توسعه منطقه داشته باشند و افکار عمومی احساس کرده باشد که منطقه آزاد از انزلی رخت برمیبندد، اما با قاطعیت و شفافیت اعلام میکنم منطقه آزاد ما همان انزلی است، اوج سرمایهگذاری و پیشرفت در این منطقه مدنظر است؛ با وجود اینکه کمترین وسعت منطقه آزاد در بین مناطق هفتگانه همین انزلی است، اما با دو هزار هکتار که شش هزار به آن اضافه شد و قطعا موجبات توسعه گیلان و انزلی فراهم میشود، اما این موضوع محدودیت برای این شهرستان نخواهد داشت، بندر انزلی در دل گیلان و برای توسعه همهجانبه آن است.
وی گفت: بحث دیگری که در مصوبه اخیر منطقه آزاد انزلی تاکید شد، تردد ماشینهای منطقه آزاد در کل بلاد استان گیلان است که قبلا در فاصله ۶۰کیلومتری بود و محدودیتهایی را ایجاد میکرد، اما الان از چابکسر تا محدوده منجیل میتوانند ماشینها تردد کنند.
نماینده مردم آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر در مجلس شورای اسلامی درخصوص مصوبه افزایش مناطق آزاد نیز که در مجمع تشخیص مصلحت سرگردان است، اظهار کرد: فلسفه ایجاد مناطق آزاد را قانون تعیین کرده و آن بحث ایجاد اشتغال و گسترش صادرات و فضای کسب و کار و سرمایهگذاری است؛ اما سیاستهای کشور، اقتصاد انقباضی است؛ ولی مسئله دیگر تحریمها و سیاستهای منطقهای است که میتواند مانعی برای افزایش مناطق آزاد باشد، وگرنه نمیتوان نفس عمل را نادیده گرفت؛ باید در جهت رفع نواقص عمل و مشکلات موجود را حل کرد تا سیاستهای واقعی را که قانونگذار دیده که همان بحث صادرات و اشتغال و مولد است، اجرا شود.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰