گفت‌و‌گو با معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی:

رونق پرشکوه صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی در پساکرونا

منطقه آزاد انزلی به عنوان تنها منطقه آزاد واقع شده در نوار سبز شمالی کشور، در سال‌های اخیر اقدامات موثر و مطلوبی را در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و همچنین اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی انجام داده است.

به گزارش اخبار آزاد مناطق، این منطقه که یکی از بخش‌های جذاب گیلان زمین محسوب می‌شود، از دیرباز قطب گردشگری ایران بوده که نه تنها به عنوان اولین گزینه در لیست سفر هموطنان قرار داشته، بلکه دلبربایی بی‌مثالی نیز برای کشورهای همسایه نموده است. اما کرونا، به تعبیری این ویروس دموکراتیک، همچون سراسر جهان، به گیلان و منطقه آزاد انزلی نیز سفر کرد و مردمان شاد و دوست داشتنی این خطه را هم با خود درگیر و مبتلاء ساخت. اما این بار نیز مدیران و مسئولین با همیاری فعالین اقتصادی بالاخص مردم محلی، همراه و هم‌صدا برای مبارزه با این بیماری دهشتناک به میدان نبرد رفتند و علی‌رغم خساراتی که متحمل شدند، توانستند آرامش را دوباره بر سرزمین نارنج و پرتقال، شالیزارهای برنج و مخمل سبز بوته‌های چای‌ و ساحل مسحورکننده کاسپین برگردانند.

بی‌شک به زودی با رخت بربستن کرونا از این خاک دلپذیر که آمیزه‌ای از زیباترین آفریده‌های خداوند است، بازار سفرها به گیلان خصوصا منطقه آزاد انزلی دوباره داغ خواهد شد. به همین منظور با دکتر سیدحجت مهدوی سعیدی معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی به گفت‌و‌گو نشستیم که در ذیل می‌خوانید.

 

کرونا و تبعات آن برای ایران و جهان

کرونا یک رخداد غیرمترقبه و غیرمنتظره برای کل جهان بود؛ که وقتی با آمدن صاعقه‌آسایش مواجه شدیم، با همه پیامدها و تبعات شکننده مهیب و مبهم ‌آن فورا مدیریت بحران را برای مقابله با آن اعمال کردیم‌. به واقع اگر بخواهیم در اقسام معضلات و آشفتگی‌هایی که تاکنون بر جوامع انسانی تحمیل شده است، تمرکز کنیم؛ می‌بینیم به نحوی این بحران فزاینده‌تر و فراتر از آشفتگی‌های مرسوم است‌، لذا باید تمامی ملزومات مبارزه با کرونا را هم به لحاظ رعایت پروتکل‌های بهداشت جهانی و هم مباحث روانشناختی یعنی نکات روحی و روانی را مراعات کنیم. با این دیدگاه در منطقه آزاد انزلی با توجه به مسئولیتی که متوجه بنده است، در بخش فرهنگ و در بخش گردشگری و مباحث متعدد اجتماعی و سایر حوزه‌های کاری، جلسات کاری و سیاستگذاری‌های عملی و راهبردی متعددی را داشتیم که البته هر روز در قاب و قالب‌های متعدد آنها را داریم تا از رهگذر این تمهیدات و اقدامات برای انقطاع حلقه اتصال  انتشار کرونا  به توفیقاتی دست یابیم.

ما تا الان اهتمام این معنا را داشته‌ایم که آسیب‌های این ‌ماجرا  را کم نماییم؛ بسیار متضرر شده‌ایم و به طور خاص به صنعت گردشگری و جریانات توریست و توابع آن مانند رستوران‌ها، هتل‌ها، مراکز تفریح، خرید و… ضربات سختی وارد شده است که البته اینها خاص ایران نبوده و نیست و این تضرر و التهاب شامل تمام جهان می‌شود که آمار موجود آن واقعا تکان‌دهنده است. به هر حال اتفاقی است که افتاده است، طبیعی ست که ما در این شرایط نمی‌توانیم منفعل باشیم، بلکه باید برنامه‌هایی برای الان و خاصه دوران پساکرونا داشته باشیم‌‌. همه ابعاد زندگی در بخش اقتصاد، فرهنگ، در بخش عمران، صنعت و دانشگاه و مخصوصا گردشگری متلاطم نگاه متلاشی شده است، خلاصه همه هستی و نیستی ما درگیر این رخ داد  گشته است؛ منطقا رهیافت‌ها و تجربه‌های نیکوی جهان مبتلای کنونی را در مواجهه با ویروس باید در اختیار خودمان قرار دهیم و تجربه‌های مفید ما هم‌ متقابلا باید در اختیار جهان قرار گیرد، به لحاظ انسانی و وضعیت بشری باید همه با هم همکاری و‌ معاضدت داشته باشیم‌‌.

فضای فعلی نوعی آزمون برای جهان است. کرونا البته فقط سویه‌های منفی و تاریک نداشته و ندارد؛ هر چند این ویروس مبهم و مهیب خسارات و ضایعات عظیمی را در بخش‌های متعدد متوجه ما کرده و جان بخشی از عزیزان ما را گرفته است، اما   با این همه ما را متوجه وجوه مغفول کار خود نیز نموده است و چون‌ آیینه‌ای، ناکارآمدی جهان را به جهان نمایانده است‌!

نباید مستأصل شد، جهان و تاریخ تا این‌ مقطع از زمان‌ بحران‌های زیادی را پشت سر گذاشته است، باید با حفظ روحیه انسجام، برنامه‌ریزی، سیاستگذاری‌های مناسب و اتخاذ استراتژی‌های مفید برای کاهش آلام و نهایتا امحای این آلام حرکت کنیم؛ باید افق‌های رهایی را بررسی کنیم و کارشناسانه و متخصصانه با چنین بلای عظیمی برخورد کنیم که البته تا حالا برخورد کرده‌ایم.

بنده اکنون به عنوان یک عضو کوچک در ساحت منطقه آزاد انزلی که نقطه استراتژیک توسعه متوازن کشور است، می‌بینم که ما از این پدید درس‌های زیادی ‌آموخته‌ایم برای اینکه بتوانیم خودمان را مجهزتر کنیم، برای اینکه بتوانیم خودمان را منظم‌تر و کارآمدتر کنیم، در هر روز  مشغول تدابیر لازم در مدیریت وضعیت به وجود آمده هستیم. فکر نمی‌کنم که اساسا جلساتی داشته باشیم که  مسئله کرونا و مبارزه با تبعات فزاینده آن جزء برنامه‌های اصلی ما نباشد؛ اینکه چه سیاستی در کار آوریم که پیام‌های شکننده و منفی این ویروس ما را گرفتارتر نکند. این وظایف، وظایف ذاتی ماست که آن را برای خود در این مقطع  بازتعریف کرده‌ایم و در این دوماه اصلا منفعل نبوده‌ایم. در روزهای اول، همه جهان دچار یک بهم‌ ریختگی شد، امروز به نحوی داریم حرکت می‌کنیم که چون دیروز نیست در حوزه سلامت در حوزه بهداشت و غذا و تغذیه و در گردشگری و همه ابعاد قضیه امیدوارم بتوانیم با صلابت، قاطعیت و سعادت مشکلات برآمده از کرونا را حل و فصل کنیم. باید روحیه و رویه کاری خودمان را حفظ کنیم و نیروی مدیریت بحران را همچنان داشته باشیم.

 

حرکت در مسیر تعالی فرهنگی با حفظ قوانین بهداشتی

ما با ظرفیت‌سنجی امکان‌های رسانه‌ای و اینکه چه برنامه‌هایی با چه کمیات و کیفیاتی می‌تواند در فضای مجازی اتفاق بیافتد، کارمان را از قبل از سال جدید شروع کرده‌ایم. تاکنون برنامه‌های خوبی داشته‌ایم، هم در حوزه‌های مجازی و هم به شکل محدود سازمانی با رعایت همه‌ پرنسیپ‌های بهداشت در فضای حقیقی. عجالتا ناگزیریم با این پدیده نامیمون ناخوانده جوری همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشیم تا بتوانیم به نقطه‌ای برسیم که آثار شوم این ویروس را از سر راه خود برداریم.

در حیطه‌های مختلف و پروژه‌های گوناگون، فعالیت‌ها را تعطیل نکردیم و داریم آنها را تقویت و تحکیم می‌کنیم تا ان‌شاالله بتوانیم در روزهای آینده شاهد ورود توریست‌های عزیز خودمان چه از ایران و چه از کشورهای پیرامون در منطقه آزاد انزلی باشیم. ما کارهای زیرساخت‌های پروژه‌های عمرانی، گردشگری و فرهنگی منطقه را در حال انجام هستیم‌، داریم یاد می‌گیریم و کمی تا قسمتی هم یاد گرفته‌ایم که چگونه در سپهر مدیریت بحران در حوزه مسئولیت‌های محوله دچار انفعال، بی‌حوصلگی و ملال نشویم. به زودی نشست مهم کشوری اوراسیا را در منطقه خواهیم‌ داشت که‌ نقطه عزیمت و کانون تحرک توسعه کشور است.

 

کمک به اقشار آسیب‌پذیر با حمایت سازمان و فعالین اقتصادی

متاسفانه در این ‌میان، بازار کار و‌ مصرف جهان و ایران عزیز دچار تزلزل و تضرر شد. البته دولت مبالغ قابل توجهی را برای جبران‌ خسارات ابلاغ نمود که جبران خسارات هتل‌ها، رستوران‌ها و نهادهای گردشگری می‌باشد‌. تسهیلاتی هم در دست تکوین ‌است؛ مضافا در ارتباط با طبقات آسیب‌پذیر تاکنون ‌توسط مدیرعامل محترم سازمان جناب دکتر روزبهان بالغ بر حدود ۵۰۰میلیون تومان به اقشار ضعیف جوامع محلی داده شد؛ حتی به روستاهایی که اکنون در حوزه استحفاظی منطقه نیستند این کمک اختصاص داده شد و همین طور نهادهای خیریه که درخواست‌هایی از ما داشتند در حد مقدور کمک‌های خوبی به آنان ‌صورت گرفت. بعضی از سرمایه‌گذار‌ها و کارآفرینان ما خودشان نیز با رایزنی با حوزه معاونت، مستقلا به افراد دهک‌های پایین کمک نمودند.

ما از صبح  زود که به سازمان می‌آییم تا نزدیک‌های غروب که به منازل می‌رویم، فقط درباره مبارزه با این بیماری اقدام می‌کنیم؛ البته یکسری معضلات همه جا کم و بیش وجود دارد که چاره‌ای از آن ‌نیست، مهم این است که ما «مشکل آگاهی» و «معضل آگاهی» داشته باشیم و بتوانیم با ترصد و برنامه‌هایی که در دست اجرا داریم، برای رفع تنگناها و بن‌بست‌هایی که در منطقه وجود دارد، اقداماتی درخور و موثر انجام دهیم.

 

اختصاص بسته‌های حمایتی برای اصناف منطقه آزاد انزلی

اهرم‌های تشویقی و ترغیبی به غایت رهیافتی ضروری است که برای همه‌ کنشگران‌ اقتصاد در همه حوز‌های تجارت و صنعت و متعاطیان فرهنگ و عوامل گردشگری آن را در نظر گرفته‌ایم‌. در این قسمت ما  تیم‌ها و کارگروه‌هایی را تاسیس نموده و با مطالعات میدانی  و سنجش، تلاش آن داریم تا از امدادهای دولت و حتی منابع خیرین از اقصی نقاط جهان به سود متضررین استفاده نماییم.

در شرایط کرونایی چه بسیار دستگاه‌ها و نیروهای حقیقی و‌ حقوقی که خیلی‌ موفق عمل کردند؛ خیلی‌ها فعالانه برخورد کردند؛ با ابتکار و انگیزه‌ای مضاعف کار کردند؛ قطعا تشویقاتی برای آنها در نظر داریم و اقداماتی هم ‌نموده‌ایم، چراکه به هر حال آنها هم باید به نیکی دیده شوند. ما کرونا را فقط تهدید فرض نمی‌کنیم، بلکه این حادثه مولم برای همگان ‌در جهان امکان و فرصت‌هایی ایجاد کرد؛ فرصت‌های مانند اینکه ما فقط برای روزهایی که روزه‌ فراخی و آسودگی است کار نکنیم؛ به هرحال روزهای دیگر هم هست که اعمال مدیریت بحران را اقتضا می‌کند.

در این دو ماهی که ما این حادثه هولناک را داشتیم، به نظر من یک تحولی در مملکت ایجاد شد؛ البته خسارات عظیمی هم داریم که باید ترمیم شود. با مکانیزم‌ها با ساز و کارهایی که دولت و نهادهای مدنی ارسال یا شخص شخیص رهبری الزام می‌کنند، در جلسات کارگروه‌ها و در برآیند تجربه‌ها و هکذا حضوری که مرتبا در بین آحاد جامعه داریم، سعی می‌کنیم با ایجاد ارتباطات و مناسباتی که با اقشار آسیب‌پذیری داریم، این مراحل سخت را با سیاست‌های خردمندانه و‌ متاملانه به خوبی و خوشی طی کنیم و جلوی خسارات عدیده را بگیریم؛ حالا با تعاریف و مدل‌هایی که اتفاق می‌افتد در صور و اشکال مختلف.

 

برپایی جشنواره تابستانی

برای جشنواره تابستانی برنامه مختلفی در دستورکار داریم، همایش تخصصی و کشوری پیرامون وجوه عملیاتی جهش تولید، جشنواره کشوری کتاب کودکان، برنامه متعدد شعرخوانی و  رونمایی و نقد کتاب، اجرای تئاتر استانی و کشوری و…

درباره گردشگری باید عارض شوم که به توسعه زیرساخت‌های گردشگری اهتمام داریم‌. فکر می‌کنم رکود دو ماه کشور کافی است، اکنون شما چین را می‌بینید که در حال خارج شدن از قرنطینه است. در تمام این مدت با مدیریت جناب دکتر روزبهان ما دنبال این بودیم و هستیم که برنامه‌های توسعه را در فازها و ساحت‌هایی که در این‌ شرایط به هر ترتیب امکان‌پذیر بوده است را رها نکنیم. هر چند باید حواسات ما جمع باشد تا بیماری تشدید نشود، بلکه این بیماری رخت بر ببندد و از میان ما به فوریت برود؛ ولی نباید کار به محاق افتد؛ این اولویت اول ما است.

ما در هر وضعیتی از همان ‌اول تعطیل کردن کارها را در مخیله خودمان راه ندادیم؛ جشنواره‌های فرهنگی سازمان همین حالا در حال تعقیب است؛ حال ممکن است عمدتا در فضای مجازی اتفاق افتد یا در یک شرایط مطلوب‌تر با حفظ صیانت ذات و جلوگیری از شیوع بیماری به شکل پیشین در جامعه جاری شود. کارهایمان را با انگیزه و همت مضاعف انجام می‌دهیم‌، البته این بیماری اثراتی می‌گذارد و ما در قسمت‌هایی نمی‌توانیم کاری کنیم، اما آنجایی که جزء  مقدورات و امکانات ما هست، جلو می‌آییم و شتاب می‌گیریم. برنامه‌های فکری، مذهبی، فرهنگی ما سر جایش است؛ برنامه اجتماعی هم سرجایش است؛ منتها با رعایت فاصله‌گذاری‌های اجتماعی و همه اصولی که باید در موازین و مواضع بهداشت رعایت کنیم. هرگز در سازمان کار تعطیل نشده است؛ ما دقیقا نمی‌دانیم پروسه انتشار ویروس کی به اتمام می‌رسد؛ چون نمی‌دانیم خب باید کارمان را انجام بدهیم، باید یاد بگیریم در آشفتگی‌ها و در مصاف با بحران‌ها همچنان سر پا بایستیم؛ به تعبیر شهید بهشتی:‌ «ما راست قامتان جاودانه تاریخ خواهیم بود».

 

توسعه گردشگری دریایی، اولویت سازمان منطقه آزاد انزلی

 این روزها ساعات متعددی با سرمایه‌گذاران این حیطه با دوستان خودمان و با کارفرمایان و عوامل اجرایی مکین دریا و صاحبان سایر پروژه‌های دریایی همسخن‌ گشته‌ایم درباره ایجاد  رستوران دریایی و گردش دریایی و گردشگری ترکیبی و مقولاتی از این دست؛ بحث‌های که البته در حد بحث باقی نمانده و در حوزه اجرا در حال اجرا می‌باشد. ‌امورات گردشگری در حوزه دریا و بوم‌گردی‌ها را با جدیت دنبال می‌کنیم و این جزء اولویت‌های ما است.

همه موجودیت ما در منطقه با همین سرمایه بی‌بدیل دریا تعریف و تبیین می‌شود؛ چند روز پیش یک دیدار پروژه‌ای میدانی داشتم با بعضی از دوستان صحبت کردم قرار شد از مناطق دیگر صاحبان پروژه‌های متعدد تشریف بیاورند اینجا برای سرمایه‌گذاری‌، من تاکیدی که همیشه دارم این است کارهایشان را معطل نکنند. گردشگری دریایی و ترکیبی هم ملزوماتی که تمهید آن‌ اجتناب‌ناپذیر است اولویت اول بنده در معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری است که با  کشورهای همسایه باید وارد گفتگو و همکاری شویم. دریای خزر ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای کار دارد حماسه‌های مانند اقتصاد مقاومتی و جهش تولید باید اینجا رقم بخورد؛ فرهنگ و هنر و صنایع خلاق باید اینجا متجلی بشود، تجارت و رونق اقتصادی ‌کشور باید در این منطقه معنا یابد. حضرات نمایندگان مجلس باید در اینجا بخشی از مطالعات و تحرکات توسعه‌ای خود را سامان دهند. تاکنون مسئولین ‌ارشد کشوری و جناب دکتر بانک و معاونت فرهنگی ایشان جناب مهندس رستمی نگاه خاص به اینجا داشته‌اند. در مدیریت جدید و با حضور دکتر روزبهان طلیعه خوبی دیده می‌شود؛ به تعبیر حافظ: «چون جمع شد معانی گوی بیان توان زد».

داستان نفت ما این شد و مالیات هم سامان ندارد؛ من اعتقاد دارم که ما فقط با تقویت مبانی و شرایط صنعت توریست گردشگری داخلی و جهانی می‌توانیم تولید ثروت کنیم و به جهش تولید دست‌ یابیم. اشتغال و آسیب‌های اجتماعی را از معبر آن‌ حل کنیم. بحث گردشگری در صفحه اول اقدامات و اهتمام بنده است، لذا پرسش رسانه‌ها ما را بیشتر تحریک و ‌تهیج می‌کند؛ وقتی می‌پرسید، من تقویت مثبت می‌شوم، می‌بینم‌ که ما نیاز به تذکر و استذکار داریم.

صنعت گردشگری برای ما خیلی مهم و راهبردی است در دوران کرونا و پساکرونا این صنعت را باید تقویت کنیم، مگر می‌شود کشوری با جغرافیای ایران با این همه اقلیم و مزایا آن هم در منطقه آزاد انزلی ضعیف باشد؛ لذا باید گردشگری را تقویت کنیم. این نکته را بگویم همه سمن‌ها با همه رویکردهایی که دارند، باید اینجا در خدمت گردشگری باشند، مباحث فرهنگی، اجتماعی و تجاری و حتی مذهبی و هنری همه اینها باید در خدمت گردشگری باشد؛ حالا روایاتی که هست اینها همه مکمل و محرک کار ما است. ما فقط جلسه منعقد نمی‌کنیم، می‌رویم سر پروژه‌ها، مسائل و مشکلا آنها را‌ از نزدیک پیگیر می‌شویم.‌

بنده اینجا را اشغال نکرده‌ام که وقتم به بطالت و ضلالت بگذرد، بنده اینجا آمده‌ام که پله پله ظرفیت منطقه را جلو ببرم، لذا همکاران ما با همه وجود در راستای وظایف محوله و تحقق اهداف راهبردی سازمان حرکت می‌کنند. بحث‌هایی که مطرح می‌کنم ممکن است و شاید در ذهن شما اقوالی و شعارگونه تصور شود، بیایید بعضی از جلسات و تحرکات ما را در همین شرایط آشفته و شکننده و همین وضع مهیب و مبهم ببینید‌‌، ما دست از آستین همت بیرون آورده‌ایم و شب و روز تلاش می‌کنیم تا شرایط مطلوب‌تر و عالی‌تر شود؛ این البته وظیفه خطیر ماست، مخصوصا در این شرایط «مرد باید که در کشاکش دهر، سنگ زیرین آسیاب باشد».

 

سخن پایانی

توسعه و تکمیل زیرساخت‌های بنادر منطقه آزاد انزلی برای واردات و صادرات خیلی مهم است، وارداتی که در منطقه برای تقویت بنیه بازار مصرف مملکت در ابعاد غذا، پوشاک، قطعات و کالاهای دیگر  اتفاق می‌افتد، خیلی موثر است؛ لذا ما این‌ ناحیه را هم به لحاظ فرهنگی و گردشگری دنبال می‌کنیم‌‌. طرح پنجره واحد دبیرخانه که به ما ابلاغ شده است، بسیار طرح خوب و بجایی بوده است، خاصه برای وحدت رویه و تقویت سیاستگذاری‌های کلان در مناطق آزاد‌.

ما تحقیقا در دوران کرونا دنبال این معنا هستیم که بتوانیم یک همایش فنی کارآمد درخصوص عملیاتی شدن‌ جهش تولید داشته باشیم، اینها نکاتی است که ما اینجا داریم به قوت دنبال می‌کنیم‌ و مباحث و راهبردهای دیگری هم وجود دارد که البته فرصت نشد حتی به اجمال آن را مطرح کنم. پرداختن به اوراسیا و بهره‌گیری به سبب ظرفیت‌افزایی مراودات بین‌المللی هم‌، خاصه در دوران تحریم، خیلی مهم است.‌ بنده معاونت فرهنگی و گردشگری را یک معاونت ایزوله شده و یک نقطه منفصل از حوزه‌های دیگر سازمان نمی‌دانم، بلکه بر این باورم که فرهنگ مانند هوا، منتشر در همه جا است‌!

و هکذا اعتقاد دارم به قول آدام اسمیت: معجزه در تقسیم کار است؛ کانت فیلسوف آلمانی می‌گوید تقسیم کن تا پیروز شوی.

گردشگری در یک‌ مثیل «کنز مخفی» کشور ما است که تاکنون از آن‌ غفلت ورزیده‌ایم،‌ ما می‌خواهیم بر این اساس حرکت کنیم. روایاتی است که توصیه به گردشگری می‌کند؛ از باب مصداق از پیغمبر اسلام‌ سخنی داریم که: «گردش کنید تا سالم باشید»؛ این سلامت معطوف به سلامت ذهنی و روحی است، اما تنها محدود به آن نیست، سلامت اقتصاد، سلامت سیاست، سلامت صنعت و قس علیهذا را هم در برمی‌گیرد.

کمیته استعدادیابی را در منطقه تاسیس و فعال کردیم که استعداد منطقه و استعداد سطح استان گیلان را اکتشاف و استخراج کنیم. برنامه‌های خوبی را در دست اجرا داریم که معطوف به نتایج فرخنده عملی است. جبران خسارات برخاسته از کرونا هم به نحو بهینه در حال پیگیری است؛ بعضی‌ها خسارات زیادی دیده‌اند، هم در حوزه سرمایه‌گذاری و کارآفرینی هم در حوزه کسبه‌های جز‌. در توان بالا باید در خدمت مردم باشیم؛ امام راحل فرمودند‌: «ما خدمتگزار مردم هستیم».

باید تلاش کنیم اعتبار عزت و سالاری مردم تماما حفظ شود. ما در خدمت منویات و آرمان‌های بلند مردم هستیم؛ خون شهیدان همیشه جوشان است و اقتضا می‌کند که ما در مسیر حفاظت از خون مطهرشان وظایف خودمان را در هر بخش که هستیم، در دهداری، استانداری، در منطقه آزاد و خلاصه در هر جا که هستیم به نحو احسن انجام دهیم؛ در یک کلام باید عملا خادمین مردم باشیم، چرا که آنان ولی‌نعمت ما هستند.