تبدیل منطقه آزاد انزلی به هاب داد و ستد کالا‌های استراتژیک حوزه خزر

به گزارش اخبار آزاد مناطق، از مهم‌ترین مزایای این بندر، داشتن پسکرانه عملیاتی و پشتیبان مناسب، حوضچه وسیع، زیرساخت‌های مناسب بندری‌، اتصال به خطوط ریلی سراسری تا یکسال آینده‌، نزدیکی به مراکز اقتصادی و جمعیتی مهم کشور و همچنین بهره‌مندی از اسکله رو-رو در حال احداث در آینده نزدیک خواهد بود.

بیش از ۹۵درصد کالا‌های وارداتی از بندر کاسپین، کالا‌های اساسی و مواد اولیه واحد‌های تولیدی منطقه و کشور است که در کنار پتانسیل‌های صادراتی این مجتمع بندری، تنها منطقه آزاد شمال کشور را قادر می‌سازد به هاب داد و ستد کالا‌های استراتژیک حوزه خزر تبدیل شود. این سازمان در چند سال اخیر توانسته با فعال‌سازی کریدور‌های عبوری بین‌المللی از منطقه، جذب کالا‌های متنوع مورد نیاز و تسهیل و تسریع در ارائه خدمات بندری بر ظرفیت‌های ایران برای توسعه مبادلات تجاری با کشور‌های منطقه بیافزاید و به حلقه اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد بین‌المللی منطقه خزر و اوراسیا تبدیل شود.

در اردیبهشت‌ماه امسال با تلاش همه همکاران، فعالیت موثر شرکت‌ها و بازرگانان فعال در بندر، شاهد رکوردشکنی مجتمع بندری کاسپین در میزان ورود کشتی و تخلیه و بارگیری کالا از زمان تاسیس تاکنون بودیم، از ابتدای سالجاری نیز بندرکاسپین رشد بسیار مناسبی در حوزه عملکردی داشته است که علاوه بر رشد ۲۰۰درصدی در شاخص‌های عملیات دریایی و بندری، توانسته با پهلودهی کشتی هفت هزار تنی حامل غلات برای نخستین بار، بهره‌برداری از ۴۹هزار تن سیلوی غلات، تزانزیت کالا از کشور‌های حوزه خزر به کشور‌های منطقه، صادرات به بنادر خزر و کشور چین از مسیر بندر آکتائو قزاقستان در کنار تامین کالای اساسی کشور نقشی موثر در مبادلات تجاری داشته باشد.

در حال حاضر دو شهرک صنعتی با ۱۴۰واحد تولیدی در منطقه آزاد انزلی فعال هستند که محصولات آنها از توان مناسبی برای صادرات به کشور‌های حوزه خزر برخوردار است و همچنین بخشی از مواد اولیه این واحد‌ها از بندر کاسپین تامین می‌شود و از سوی دیگر با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، احداث شهرک صنعتی شماره‌۳ و پارک لجستیک در پسکرانه پشتیبان این بندر به عنوان یک بندر نسل جدید در دست اقدام قرار دارد که احداث ‌شهرک شماره‌۳ از اولویت‌های این سازمان در سال جهش تولید است.

همچنین، احداث ۱۴پست اسکله در مجتمع بندری کاسپین برنامه‌ریزی شده است که از این بین، سه پست اسکله فعال و به بهره‌برداری رسیده است، یک پست اسکله در حال اتمام است، اسکله رو-رو این بندر در حال ساخت است و چند اسکله دیگر نیز توسط بخش خصوصی در شرف مذاکره و انعقاد قرارداد است.

با عنایت به دستور رئیس‌جمهور در سال گذشته، مهم‌ترین ماموریت‌های سازمان منطقه آزاد انزلی، اتصال مجتمع بندری کاسپین به خطوط ریل سراسری کشور است، احداث اسکله رو-‌رو از دیگر اولیت‌های سازمان است که هم‌اکنون مراحل اجرایی و ساخت این دو پروژه استراتژیک بندری با اهتمام جدی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل و حوزه‌های مرتبط سازمانی در حال پیگیری و اجرا است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری اتصال ریل سراسری به مجتمع بندری کاسپین انجام پذیرد.

اساسا اتصال مجتمع بندری کاسپین به خط راه‌آهن سراسری بسیار حائز اهمیت است و باعث بروز اثرات اقتصادی قابل توجهی برای کشور به جهت توسعه مبادلات تجاری منتقل شده به این خط خواهد شد.

توسعه حمل و نقل چندوجهی، فعالسازی کریدور شمال-‌جنوب (نوستراک) و تبدیل شدن منطقه آزاد انزلی و بندر کاسپین به مرکز مبادله کالای کشور‌های منطقه با چین و افزایش درآمد‌های ارزی کشور، ایجاد فضای کسب و کار مناسب در سطح منطقه از دیگر اثرات این اتفاق است که در کنار دستاورد دیگر این سازمان در سالیان اخیر که فعال‌سازی کریدور چین، قزاقستان، ایران (بندر کاسپین) است ظرفیت‌های تجاری، صادراتی به ویژه ترانزیتی کشور افزایش خواهد یافت.

از زیرساخت‌های مجتمع بندری کاسپین که همگی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی احداث شده، می‌توان به ۳۴هزار مترمربع انبار‌های مسقف در حال بهره‌برداری و همچنین ۸۶۰۰مترمربع در حال ساخت اشاره کرد. ازجمله پتانسیل‌های دیگر این مجتمع بندری، سیلو‌های غلات با ظرفیت ۴۵هزار تن است که در یک‌ماهه اخیر وارد مدار بهره‌برداری شدند تا ظرفیت غلات افزایش یابد، مخازن سوخت و فله مایع با ظرفیت ۵۸هزار و ۹۰۰مترمکعب و انبار‌های روباز به مساحت ۹٫۵هکتار از دیگر زیرساخت‌های این بندر است.

عملکرد مجتمع بندری کاسپین در زمینه ورود کشتی عملکردی رو به رشد بوده است، به طوری که در سال‌۹۷ تعداد ۲۰فروند، در سال‌۹۸ تعداد ۱۱۷فروند و از ابتدای سال جاری تاکنون ۳۹فروند کشتی در این بندر پهلو گرفته است که نشان از عملکرد مثبت و رو به رشد این بندر است.

ازجمله اقدامات مثبت دیگر این مجتمع بندری، ارائه خدمات بدون وقفه در تخلیه و بارگیری و ورود کشتی در ایام کرونا بوده که حجم قابل توجه‌ای از کالای اساسی مورد نیاز کشور ظرف چند ماه اخیر سالجاری از مسیر مجتمع بندری کاسپین و بدون کوچکترین خللی وارد کشور شده است.

عملکرد مجتمع بندری کاسپین در زمینه تخلیه و بارگیری کشتی‌های تجاری نیز عملکردی قابل قبول و مثبت بوده، به طوری که در سال‌۹۷ میزان ۲۲هزار تن، در سال‌۹۸ میزان ۲۶۸هزار تن و از ابتدای سال جاری تاکنون به میزان ۱۱۰هزار تن کالا در این بندر تخلیه و بارگیری شده است که رشدی ۲۵۰درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.

ازجمله کالا‌های تخلیه شده در این بندر که عمدتا جزء کالا‌های اساسی و مورد نیاز کشور است می‌توان به انواع غلات نظیر ذرت، دانه سویا، گندم و جو، تخته و چوب گرد، روغن خوراکی، دام زنده، مواد غذایی، کالا‌های کانتینری (مواد اولیه واحد‌های تولیدی کشور و منطقه)، مواد شیمیایی، لاستیک (تایر) خودرو‌های سورای و سنگین اشاره کرد و عمده کالا‌های بارگیری شده و صادراتی از مسیر این بندر فرش، مواد غذایی، صنایع دستی، خشکبار، ظروف، محصولات کشاورزی، مواد شیمیایی و مشتقات نفتی، مصالح ساختمانی هستند.

میزان تخلیه و بارگیری کالا در بندر انزلی دیگر بندر این منطقه نیز در فروردین‌ماه به میزان ۱۵۳هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد ۱۱۱درصدی نشان می‌دهد، در بخش صادرات کالای غیرنفتی در مدت مذکور با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده و به میزان ۲۷۰درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته می‌باشد و همچنین در بخش واردات کالای غیرنفتی به میزان ۱۳۲هزار تن با رشد ۱۰۰درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده است که از این مقدار ۱۱۰هزار تن مربوط به کالای اساسی (غلات) می‌باشد.

بخشی از کالا‌های تخلیه و بارگیری شده در این بندر نیز از مسیر کریدور بین‌المللی چین، قزاقستان و ایران (بندر کاسپین) است که تاکنون حدود ۴۵۰۰ TEU کانتینر با ۶۵شناور تجاری در این بندر تخلیه و بارگیری شده است.

ایجاد لاین کشتیرانی با جدول زمان‌بندی برای صادرات از بندر کاسپین به بندر آکتائو و فعال کردن ورود کشتی جهت ترانزیت کالا از کشور ترکیه از مسیر دریای سیاه و کانال ولگا به بنادر منطقه آزاد، معرفی مزیت‌های نسبی و رقابتی بنادر منطقه آزاد انزلی در کشور‌های حوزه خزر به ویژه روسیه و قزاقستان ازجمله اقدامات موثر دیگری بوده است که توسط این حوزه انجام شده است.

منطقه آزاد انزلی با بهره‌مندی از ظرفیت‌های بندر کاسپین و بندرانزلی که در محدوده این منطقه قرار دارند به عنوان دروازه تجارت دریایی ایران به اورسیا محسوب می‌شود. استفاده از مزیت‌های اوراسیا در شرایط تحریم می‌تواند فرصتی برای تامین مواد اولیه واحد‌های تولیدی و کالا‌های اساسی کشور باشد تا ضمن تامین نیاز کشور باعث رونق و توسعه مبادلات تجاری با کشور‌های حاشیه خزر شود. انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی، حضور در اجلاس‌ها و کمیسیون‌های اقتصادی مشترک با کشور‌های حاشیه دریای خزر و اوراسیا، نشست‌های تخصصی با سفیران کشور‌های عضو اوراسیا، مذاکرات تجاری و میزبانی از همایش بین‌المللی اوراسیا و نقش ژیوپلیتیک مناطق آزاد در مهرماه سال جاری از رئوس برنامه‌های این حوزه است.