از موافقان با انتقال به وزارت اقتصاد تا مخالفت با معافیت‌های مالیاتی مناطق آزاد

به گزارش اخبار مناطق آزاد، قطع‌به‌یقین مجلس شورای اسلامی به‌واسطه اینکه نهاد تصمیم‌گیر و قانونگذار در رابطه با مناطق آزاد است، طبیعتا بیشترین نقش را نیز در عملکرد این مناطق از کشور ایفا می‌کند. واقعیت این است که نگاه اکثر نمایندگان مجلس یازدهم نسبت به مناطق آزاد منفی است؛ از این‌رو با قوانین دست و پاگیر مانع توسعه این مناطق شدند؛ البته بهارستان‌نشین‌ها گمان می‌کنند با قانونگذاری می‌توانند نظارت دقیق‌تری بر مناطق آزاد داشته باشند یا حداقل جلوی واردات را بگیرند؛ این در حالی است که قوانین خلق‌الساعه صرفا موجب فرار سرمایه و سرمایه‌گذاری از مناطق آزاد می‌شود‌‌.

در گزارش پیش‌روی، درخصوص عملکرد مناطق آزاد و همچنین موضوعات ایجاد شده از سوی مجلس در این مناطق طی یک‌سال گذشته، با نمایندگان مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه آن را می‌خوانید‌‌.

علی بابایی‌کارنامی، عضو فراکسیون مناطق آزاد در مجلس شورای اسلامی:

سیاسی اداره کردن مناطق آزاد، جفا در حق کشور است

علی بابایی‌کارنامی نماینده مردم ساری و میاندرود و عضو فراکسیون مناطق آزاد در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با نشریه، به بررسی عملکرد مناطق آزاد طی یکسال گذشته پرداخت و از مصوبات مجلس درخصوص اعمال مالیات بر ارزش افزوده و قرار گرفتن سازمان‌های مناطق آزاد ذیل وزارت امور اقتصادی و دارایی حمایت کرد.

وی اظهار داشت: در کل عملکرد مناطق آزاد را در کشور تایید نمی‌کنیم، عملکرد مناطق آزاد براساس اسناد بالادستی‌، توقعاتی که مردم و نظام از این مناطق داشتند، نبوده است. هدف از تاسیس مناطق آزاد صادرات‌محور کردن محصولات داخلی کشور در حوزه‌های کشاورزی، صنعتی، صنایع تبدیلی بوده است، اما دقیقا برعکس عمل شده و واردات‌محور بودن در دستورکار قرار گرفته است. همچنین دلالی کردن و رانت‌خواری که در مناطق آزاد مختلف صورت گرفته، باعث شده که بگویم عملکرد این مناطق از بدو تاسیس تاکنون براساس آن چیزی که توقع داشته و داریم، نبوده است؛ درواقع به عنوان نمایندگان مردم، با گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس و دستگاه‌های نظارتی باید بگویم که این عملکرد مورد تایید ما نیست. البته آقای سعید محمد بحث‌هایی را مطرح کردند، ولی بعد از طرح ایده‌ها، هنوز خروجی از ایشان ندیده‌ایم و هنوز نتوانستیم از ظرفیت‌های مناطق آزاد استفاده نماییم.

بابایی‌کارنامی به افزایش مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: افزایش مناطق آزاد در نقاطی که استراتژی ‌امنیت ملی‌، رویکرد مرزی، ساحلی و ظرفیت ایجاد فضای همدلی بین کشورهای منطقه را دارند، خوب است؛ اما در صورتی از ظرفیت‌های همگرایی و ژئوپلیتیک که در منطقه وجود دارد، به نفع اقتصاد کشور استفاده کنند‌. از این جهت افزایش مناطق آزاد مطلوب می‌باشد. ولی در بعضی نقاط همچون قزوین، قم و شهرهای دیگر اصلا تاسیس مناطق آزاد قابل فهم نیست، کجای این مناطق قرابت مرزی‌، قرابت اقتصادی و فرهنگی با کشوری دیگر می‌توانند داشته باشند؟ استان تهران چه مزیت و فصل مشترکی از باب تعاملات اقتصادی می‌تواند داشته باشد‌‌؟!

این نماینده مجلس ادامه داد: البته برخی نقاط هستند که می‌تواند منجر به توسعه اقتصادی کشور شوند، به عنوان مثال ایجاد منطقه آزاد در استان مازندران خوب است. تقریبا ده کشور در منطقه داریم که از ظرفیت خوبی نیز بهره‌مند هستند، اما یکی از مشکلاتی که دارند این است که انتقال و مبادلات کالاها خیلی تسهیل کننده نیست، یعنی ظرفیتی وجود ندارد که معافیت گمرکی‌، مالیاتی‌، عوارض ورودی برای آنها لحاظ شود. در اینجاها منطقه آزاد ندارد، ولی می‌بینیم مثلا برای اصفهان منطقه آزاد در نظر می‌گیرند. اگر خوزستان‌، سیستان بلوچستان، گیلان و گلستان، آذربایجان‌های هم مرز با کشورهای منطقه و کردستان منطقه آزاد داشته باشد، قابل توجه است؛ ولی متاسفانه در مرکز کشور ظرفیت‌هایی را به عنوان منطقه آزاد ایجاد می‌کنیم که نفع اقتصادی ندارد.

وی اذعان نمود: منطقا باید این مناطق را تبدیل به منطقه ویژه اقتصادی کنیم؛ چراکه منطقه آزاد تعاریف خاص خود را دارد و آن قابلیت‌های فرهنگی و پهنه‌ها، استراتژی متناسب با ظرفیت‌های مناطق آزاد است که در قانون هم وجود دارد و باید آنها را به منصه‌ظهور رساند؛ از این جهت گسترش مناطق آزاد جای تردید دارد، ولی اگر بتوانیم قابلیت‌ها و پارامترهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور را احیاء کنیم، باید بگویم که ما با گسترش مناطق آزاد صددرصد موافق هستیم‌‌.

بابایی‌کارنامی درخصوص مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد گفت: هیچ جای دنیا ارزش افزوده را ‌حذف نمی‌کند، بلکه باید معافیت عملکرد وجود داشته باشد‌. ارزش افزوده مالیاتی برای مصرف‌کننده است، مگر می‌توان دوگانه برخورد کرد؟ مالیات را مصرف‌کننده می‌دهد، درواقع مالیات بر ارزش افزوده مبتنی بر مصرف‌کننده محور است نه تولید‌کننده محور‌. وقتی مصرف‌محور باشد، ارزش افزوده را باید چه در منطقه آزاد چه غیر منطقه آزاد پرداخت کنند؛ چراکه مغایر با اصول قانون اساسی است. برای همین مجلس به آن رای داد. البته معافیت‌های مالیاتی عملکرد باید وجود داشته باشد، همچنین معافیت‌های مالیاتی گمرکی و عوارض باید در مناطق آزاد لحاظ شود و ما نمایندگان این معافیت‌ها را قبول داریم. ما در قانون کار نیز  بحث داریم. مگر می‌شود کارگری که می‌خواهد به منطقه آزاد برود و در آبادان کار کند، منطقه آزاد چیزی به این کارگر ندهد؟ آیا باید بدون قرارداد و تفاهمی کار کند؟ پس باید یکسری قوانین به درستی در جهت حمایت از قشر پایین وجود داشته باشد‌‌.

عضو فراکسیون مناطق آزاد در مجلس شورای اسلامی در واکنش به اخذ مالیات و گمرک از فعالین اقتصادی در مناطق آزاد تصریح کرد: این موضوع را قبول ندارم و حداقل مجلس این مورد را مصوب نکرده است‌. ما در مجلس مالیات بر ارزش افزوده را مصوب کردیم و اعتقاد هم داریم که باید انجام شود.

وی درخصوص مصوبه دیگر مجلس که مناطق آزاد را زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار داده است، گفت: مشکلی که ما داریم، منطقه ویژه اقتصادی است که معلوم نیست زیرنظر چه کسی اداره می‌شود. مشکل دیگر، سازمان بنادر کشور است که موجب موازی‌کاری می‌شود. بخش دیگر هم منطقه آزاد است؛ به نظر مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی و کل سازمان همه باید زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی و ذیل آقای سعید محمد و مجموعه ساختار مناطق آزاد باشند، درواقع یک کاسه باشند که بتوانیم ظرفیت مناطق آزاد‌ و منطقه ویژه اقتصادی با رتبه‌بندی و درجه‌بندی ارزیابی نماییم.

بابایی‌کارنامی تاکید کرد: در کل برنامه باید تجدیدنظر کنیم، باید ارزیابی مجدد صورت گیرد. اگر یکبار یک منطقه را ویژه اقتصادی معرفی می‌کنیم، لزومی ندارد تا آخر این منطقه ویژه بماند. وقتی دیدیم ظرفیتی را که توقع داشتیم، عملیاتی نشده، پس باید بتوانیم از منطقه آزاد آن را به منطقه ویژه تبدیل کنیم و اگر منطقه ویژه کارآیی نداشت، به‌طور کل آن را حذف کنیم‌. لزوما باید به دنبال نقاطی برویم که پتانسیل خوبی دارند. ما کشور بی‌تجربه در این حوزه نیستیم، اعتقاد بدی که ما داریم این است که اگر اشتباه کردیم، اشتباه خود را تا ابد ادامه می‌دهیم، درحالی که ادامه اشتباه خوب نیست؛ هر وقت به جایی رسیدیم که گزارش‌های تکمیلی دستگاه‌های نظارتی، سیستم‌های تصمیم‌ساز ‌به نتیجه رسیدند که اشتباه صورت گرفته، همانجا باید ایستاد‌، ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است و همانجا می‌توان جلوی ضرر را گرفت. در کشور ما در تصمیم‌گیری‌ها وقتی اشتباهی می‌کنیم، آن را تا آخر ادامه می‌دهیم‌. ما باید به جایی برسیم که از منطقه آزاد و ویژه اقتصادی همانند بنگاه اقتصادی استفاده ببریم.

وی تاکید کرد: پیش‌تر فقط دبیرخانه شورایعالی زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی بود، اما اکنون با مصوبه مجلس کل سازمان‌های مناطق آزاد برای عدم تداخل دستگاه‌ها و موزای‌کاری‌ها به صورت یکنواخت زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌روند‌‌.

نماینده مردم ساری و میاندرود و عضو فراکسیون مناطق آزاد در مجلس شورای اسلامی در پایان درخصوص تمایل دولت برای اینکه دبیرخانه شورایعالی ذیل نهاد ریاست جمهوری قرار گیرد، اظهار کرد: من این را قبول ندارم، ریاست جمهوری یعنی چه‌؟! با این اوصاف اکنون سازمان گمرک را از وزارت اقتصاد جدا کنیم تا بگوییم قوی‌تر عمل کند. این استدلال بی‌خود است، ما باید به سمت سازوکارهایی برویم که مناطق آزاد به صورت مجموعه اقتصادی عمل کند‌. طبیعی است که دولت سیاسی اداره می‌کند؛ سیاسی اداره کردن مناطق آزاد نیز جفا در حق کشور است.

احسان ارکانی، عضو کمیسیون ویژه تولید مجلس شورای اسلامی:

اتصال دبیرخانه شورایعالی به وزارت اقتصاد، چتر حمایتی مجلس از مناطق آزاد است

احسان ارکانی نماینده مردم نیشابور و فیروزه و عضو کمیسیون ویژه تولید مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با نشریه، به ارزیابی عملکرد مناطق آزاد طی یکسال گذشته پرداخت و بر ضرورت حفظ معافیت مالیاتی برای مناطق آزاد تازه تاسیس تاکید کرد.

طبق اظهارات وی؛ بحث اتصال دبیرخانه شورایعالی و کل مجموعه مناطق آزاد به وزارت امور اقتصادی و دارایی، چتر حمایتی مجلس از مناطق آزاد است.

ارکانی گفت: در مجلس اعمال مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد تصویب شد، ولی به طور کلی من با تغییر این موضوع موافق بودم؛ درواقع پیشنهادی بینابین مطرح بود و آن اینکه مناطق آزادی که ایجاد شده تا بیست سال از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند و مناطق آزادی که بالای بیست سال از تاسیس آنان گذشته، مشمول پرداخت مالیات برارزش افزوده معادل سرزمین اصلی شوند. وقتی مناطق آزاد یا ویژه اقتصادی تاسیس می‌شوند و شکل می‌گیرند ما نیازمند جذب سرمایه و سرمایه‌گذار در آن هستیم و تبعا باید هر موضوع و مانعی را که ممکن است باعث فرار سرمایه و عدم جذب سرمایه‌گذاری در مناطق می‌شود را حذف کنیم تا این مناطق توسعه پیدا کنند و برای سرمایه‌گذار جذابیت داشته باشند که در نهایت به مرحله‌ای از رشد و ثبات اقتصادی نیز برسند. سپس اگر می‌خواهیم، می‌توانیم بحث مالیات و سایر آیتم‌های مالیاتی را که معادل سرزمین اصلی است را در آنها اعمال نماییم. بالاخره در مناطق آزادی که سابقه بالای بیست سال دارند، شاید این پرداخت مالیاتی منطقی باشد، اما در مناطقی که کمتر از بیست سال هستند و تازه می‌خواهند شکل بگیرند و رشد کنند، این عامل محدودکننده خواهد بود. به هرحال این موضوع و پیشنهاد متاسفانه در مجلس رای نیاورد و همان موضوعی که در لایحه بود، در مجلس بررسی شد؛ یعنی به صورت عام و یکسان تمام مناطق آزاد از کیش که سال‌ها قدمت دارد تا مناطق آزاد نوپا، همه شامل پرداخت مالیات شدند که بنده این را خلاف عدالت در مناطق آزاد می‌بینیم‌‌.

این نماینده مجلس تاکید کرد: بحث من این بود که بازده زمانی بیست سال را در مناطق آزادی که تازه تاسیس می‌شوند، قرار دهیم تا به مرحله تثبیت و ثبات برسند. درواقع قانون مالیات بر ارزش افزوده صرفا برای مناطقی که بیست سال از تاسیس‌شان گذشته لحاظ شود که این موضوع متاسفانه رای نیاورد.

وی اظهار داشت: امیدوارم این موضوع دوباره در کمیسیون تلفیق بررسی شود؛ چراکه تفاوت‌هایی باید بین مناطق آزاد و سایر نقاط معمولی در سرزمین اصلی صورت بگیرد. در مناطق آزاد با توجه به معافیت مالیات بر ارزش افزوده‌، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری، توسعه و پیشرفت وجود دارد که اگر این تفاوت‌ها و معافیت‌ها وجود نداشته باشد، اساسا مناطق آزاد برای کسی جذابیتی ندارد که بخواهد فعالیت اقتصادی در آن انجام دهد.

ارکانی افزود: البته نگرانی‌هایی هم وجود دارد که خود مدیریت مناطق آزاد باید انجام و اطمینان‌خاطر ‌دهد، از این جهت که مناطق آزاد از فلسفه تاسیس خود یعنی تبدیل به هاب سرمایه‌گذاری و رشد برای پیشرفت در آن منطقه و کشور، به مبادی صرفا برای واردات به داخل سرزمین اصلی تبدیل نشوند‌. ما در مناطق آزاد بحث صادرات را باید هم‌پای واردات افزایش دهیم‌.

عضو کمیسیون ویژه تولید مجلس شورای اسلامی به مدیریت مناطق آزاد طی یکسال گذشته پرداخت و گفت: در حد فاصل ۱۲ماهه، ‌اسفندماه سال‌۹۹ تاکنون، سه تغییر در دبیری شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی صورت گرفت که این تغییرات در دو دولت و با دو نگاه متفاوت انجام شد است. آقای بانک و مومنی متعلق به دولت آقای روحانی بود و آقای سعید محمد نیز متعلق به دولت سیزدهم. لذا ارزیابی و مقایسه عملکردی زود است، ضمن اینکه آقای سعید محمد چند ماه است فعالیت می‌کنند‌. اما جای امیدواری وجود دارد و آن اینکه آقای سعید محمد سابقه و رزومه بارز و مشخصی در بحث قرارگاه خاتم دارند و چهره شاخص ملی هستند؛ حضور فردی با این ویژگی، سابقه و عقبه کار اجرایی‌، عمرانی و توسعه‌ای در راس مجموعه مناطق آزاد می‌تواند نویدبخش روزهای خوب و روبه جلو و سازنده باشد که امیدوارم این اتفاقات خوب بیفتد ما هم در مجلس این آمادگی را داریم که در حوزه‌های مختلف از مناطق آزاد حمایت کنیم به‌ویژه در بحث مالیات بر ارزش افزوده. درواقع باید بینیم چه کاری می‌توانیم انجام دهیم که مناطق آزاد را تبدیل به پلی برای افزایش صادرات غیرنفتی کشور کنیم، خصوصا طبق آخرین اخبار که صادرات غیرنفتی که در یکسال گذشته ۴۷میلیارد دلار شده بود که رقم قابل توجهی است به‌ویژه با توجه به نگاهی که دولت آقای رئیسی دارد، می‌توان مناطق آزاد را به محور اصلی صادرات غیرنفتی کشور تبدیل نمود.

وی درخصوص اینکه کل سازمان مناطق آزاد ذیل وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار گرفته است، عنوان کرد: نظر مجلس که اینگونه تصویب شد، ارتباطی به صرف مناطق آزاد و سازمان ندارد. نگاه مجلس این است که مجموعه‌هایی که زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری هستند، باید ذیل وزارتخانه‌ای مرتبط قرار گیرند تا مجلس امکان نظارت ، سوال و تذکر از وزیر مربوطه را درخصوص عملکردشان داشته باشد. این موضوع صرفا مختص مناطق آزاد نیست، درخصوص میراث فرهنگی هم وجود دارد؛ چراکه قبلا زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری بود و بعد تبدیل به وزارتخانه شد تا نسبت به مجلس پاسخگوی باشد‌. همین‌طور تربیت بدنی که از سازمان زیرمجموعه تبدیل به وزارت ورزش و جوانان شد. لذا می‌خواهم بگویم که این موضوع درخصوص دیگر معاونت‌های ریاست جمهوری نیز وجود دارد که به علت اینکه وزارتخانه نیستند یا متصل به وزارتخانه‌ای نمی‌باشند، طبیعتا پاسخگو هم نیستند و امکان نظارت نیست. بحث مناطق آزاد نیز در راستای نگاه نظارتی مجلس است و موضوعیت ویژه‌ای ندارد که بگوییم این کار صرفا برای مناطق آزاد افتاده است. این نگاه عام مجلس به مجموعه‌هایی است که ذیل نهاد ریاست جمهوری تعریف شده‌اند‌‌.

ارکانی در واکنش به این موضوع که مجلس هیچ‌گاه از وزیر اقتصاد فعلی یا سابق درخصوص عملکرد مناطق آزاد سوالی در صحن نپرسیده است، گفت: مجلس یازدهم نهایتا یک‌سال و نیم است که شکل گرفته است، مناطق آزاد هم در دل استیضاحی که از وزیر اقتصاد قبلی مطرح بود، وجود داشت. بیش از صد امضاء برای استیضاح وزیرسابق جمع شد که در نهایت اعلام وصول نشد، یکی از موارد هم برای این استیضاح بحث منطقه آزاد بود؛ متاسفانه در دولت قبل اساسا حتی وزرا نیز مصون از استیضاح در مجلس شدند‌. با این اوصاف باید دید عملکرد دولت جدید درخصوص مناطق آزاد چگونه است و بعد به ارزیابی عملکرد وزیر و به تبع آن دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی پرداخت.

وی به ثبات مدیریتی در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: ثبات مدیریتی در هر جایی که بهم بریزد، تاثیر منفی در پیشرفت کار، برنامه‌ریزی و اقدامات زیربنایی و اقتصادی در مناطق آزاد خواهد داشت. برخی تغییرات که مربوط به دولت قبل بود و ارتباطی به دوره آقای محمد نداشت، اما امیدوارم در دوران آقای محمد ثبات مدیریتی لحاظ شود.‌

نماینده مردم نیشابور و فیروزه و عضو کمیسیون ویژه تولید مجلس شورای اسلامی در پایان تاکید کرد: بحث اتصال به وزارت اقتصاد شاید بتواند چتر حمایتی ‌از مجلس به مناطق آزاد باشد؛ چراکه ارتباط نزدیک‌تر بین آقای محمد و مجلس، به تقویت و حمایت مجلس به صورت ویژه از ایشان و مدیریتشان کمک می‌کند. اما به طور کلی باید مناطق آزاد را مجموعه فرادولتی ببینیم و اینگونه نباشد مناطق فقط متصل و نگاهش براساس سیاستگذاری‌های دولتی باشد، بلکه مناطق آزاد چون موضوع فراقوه‌ای است، باید در تعامل، همراهی و هماهنگی کامل با تمام قوای سه‌گانه باشد. درواقع همان‌طور که در مجموعه دولت فعالیت می‌کند، باید با مجموعه قوه قضاییه و قوه مقننه نیز ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی وجود داشته باشد ‌تا بتواند در اهداف تاثیرگذار باشد.

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی:

لازم است دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد از فشار نمایندگان مجلس دور باشد

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با نشریه، به بررسی عملکرد مناطق آزاد طی یک سال گذشته پرداخت و از دو مصوبه مجلس من‌باب قرار دادن سازمان‌های مناطق آزاد ذیل وزارت امور اقتصادی و دارایی و اعمال مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد گلایه کرد‌‎‌.

وی درخصوص مدیریت سعید محمد در مناطق آزاد گفت: ارتباطاتی که آقای سعید محمد با مجموعه نمایندگان داشتند و پیگیری‌هایی که برای حل مسائل و موضوعات مناطق آزاد صورت دادند، همچنین تلاش‌هایی که در بودجه از جانب ایشان انجام گرفت، همه قابل‌تقدیر است؛ البته بگذریم از بحث مالیات بر ارزش افزوده برای مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی که با تصمیم مجلس و پیشنهاد دولت اعمال شد، اما موضوعات دیگر قابل دفاع است و من فکر می‌کنم می‌تواند کمک کند تا ان‌شالله شاهد سرعت بیشتری در شکل‌گیری و توسعه مناطق آزاد کشور داشته باشیم. اگر بحث کالای مسافری را که بر روی آن حساسیت وجود دارد و مالیات بر ارزش افزوده را کنار بگذاریم، شاید حساسیت دیگری روی مناطق آزاد وجود نداشته باشد و دیگر این مناطق می‌توانند کارها را با جدیت و پشتکار پیش ببرند‌. درواقع خیلی نگرانی و دغدغه جامعه نسبت به مناطق آزاد مطرح نیست و این فرصت خوبی است تا بر این بستر و فضای جدید زیرساخت‌ها آماده شود و محدودیت‌هایی که وجود دارد، برداشته شود تا ان‌شالله مناطق آزاد بتواند نسبت به گذشته عملکرد بهتری نیز داشته باشند‌‌.

قادری نگاه خود را نسبت به افزایش مناطق آزاد ارائه داد و اظهار داشت: وقتی بحث کالای مسافری را نداشته باشیم، دیگر چه اشکالی دارد که حداقل هر استان یک منطقه آزاد داشته باشد. استان‌هایی که تا به حال مناطق آزاد نداشتند، اکنون این مصوبه برایشان اجرا شده که کار خوب و ارزشمندی است. شکل‌گیری مناطق آزاد در استان ایلام، بوشهر، سیستان و بلوچستان و استان‌های دیگر کار ارزشمندی است که کمک می‌کند تا در مناطق مختلف مرزی‌ کشور، قطب‌ها و مراکز ثقل توسعه را پیش‌بینی کنیم و برای نیل به این هدف، مناطق آزاد می‌توانند کمک کند تا از قبل زیرساخت‌هایی که ایجاد می‌شود، سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی جذب و به توسعه اقتصادی کشور کمک کنیم.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درخصوص قرار گرفتن دبیرخانه و سازمان‌های مناطق آزاد ذیل وزارت امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد: نگاه من این است که باید سطح و جایگاه دبیرخانه مناطق آزاد را ارتقاء دهیم و زیرنظر نهاد ریاست جمهوری باشد تا بتواند بهتر از ظرفیت وزارتخانه و دستگاه‌های مختلف استفاده کند‌. وزارت امور اقتصادی و دارایی به اندازه کافی وزارتخانه شلوغی است و آوردن دبیرخانه مناطق آزاد تحت وزارت اقتصاد باعث می‌شود که این وزراتخانه نتواند به اندازه کافی به مناطق آزاد سرویس دهد، ضمن اینکه اگر زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری باشد، تداخل با دستگاه‌های دیگر کمتر می‌شود.

وی به بحث مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: این موضوع خیلی نمی‌تواند در بحث سرمایه‌گذاری تاثیر بگذارد؛ چراکه واحدهای تولیدی که در مناطق آزاد فعال هستند چه در قبل و چه حال اگر کالایشان صادراتی باشد، از پرداخت مالیات برارزش افزوده معاف بوده و اکنون هم معاف هستند؛ اما اگر کالایشان وارد کشور می‌شد، باید مالیات برارزش افزوده پرداخت می‌کردند. این مصوبه مجلس باعث می‌شود مردمی که در مناطق آزاد زندگی می‌کنند، در حال حاضر مجبور شوند مالیات پرداخت کنند، وگرنه فرقی برای واحد تولیدی نمی‌کند‌. اگر این موضوع مثل گذشته باشد و مناطق آزاد علاوه بر ‌مالیات بر درآمد، از مالیات برارزش افزوده نیز معاف بودند، طبیعتا یک امتیاز و مزیت بیشتری داشتند؛ اما به طور کلی این موضوع برای واحد تولیدی ایجاد مشکل نکرده است‌‌.

قادری به ثبات مدیریتی در مناطق آزاد اشاره کرد و اظهار داشت: مزیت حفظ دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد زیرنظر نهاد ریاست جمهوری این فرصت را فراهم می‌کند که مقداری ثبات مدیریت بیشتر صورت گیرد؛ زیرا وقتی زیرنظر وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار می‌گیرد، وزیر مجبور است تحت فشار نمایندگان مجلس بعضا تغییر و تحولاتی صورت دهد که مشکلاتی ایجاد می‌کند؛ لذا یکی از موضوعاتی که می‌تواند به ثبات مدیریتی در این مناطق کمک کند، همین است که یک مقداری دبیرخانه از فشارهای مجلس دورتر باشد، از آنطرف خود دبیرخانه باید تلاش کند که ثبات مدیریتی در مناطق آزاد صورت گیرد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در پایان درخصوص تعویق بررسی طرح اصلاح قانون چگونگی اداره مناطق آزاد در مجلس اذعان نمود: این طرح به کندی قانونگذاری در مجلس برمی‌گردد که موارد زیادی پشت درب مجلس مانده و به جایی نرسیده است. ضمن اینکه ایراداتی در قانون مناطق آزاد وجود دارد که این مشکلات و ضعف‌ها به واسطه اصلاح قانون باید برطرف شود‌‌.

جبار کوچکی‌نژاد، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی:

وزیر اقتصاد باید سیاست‌ها، تغییرات و تحولات و انتصاب‌های مناطق آزاد را انجام دهد

اما در نهایت جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌و‌گو با نشریه، به ارزیابی عملکرد مناطق آزاد پرداخت.

وی گفت: به اعتقاد من مناطق آزاد یکی از جاهای بسیار مهم کشور است، خصوصا در این شرایطی که نیاز به ارزآوری در داخل کشور و صادرات و تولید بیشتر احساس می‌شود‌. اما متاسفانه مناطق آزاد تابع جبهه سیاسی قرار گرفته است و مدام تغییراتی دارند، هر کسی برایش جایی پیدا نمی‌شد، در منطقه آزاد به‌کار گرفته می‌شد و هر سال، هر منطقه یک رئیس داشت؛ درواقع عملکرد مناطق آزاد به طور کلی فلج شده بود.

کوچکی‌نژاد تاکید کرد: در مجلس دهم سعی کردیم مناطق آزاد را ذیل وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار دهیم تا شاهد ثبات مدیریتی در مناطق آزاد باشیم. اما واقعیت آن است که مناطق آزاد مدام اسیر تغییرات سیاسی دولت‌ها هستند و دولت‌ها به منطقه آزاد به صورت حیات خلوت نگاه می‌کنند.

این نماینده مجلس افزود: در اواخر دولت روحانی دیدیم یکسری تغییرات انجام گرفت که آسیب جدی به حوزه مدیریت مناطق آزاد وارد کرد؛ به همین دلیل بندی تحت این عنوان که کل ساختار مناطق آزاد زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی باشد، به تصویب رسید.

وی اظهار داشت: قبلا می‌گفتند وزیر اقتصاد فقط در شورای‌عالی مناطق آزاد نقش دارد، اما ما قانون را اصلاح کردیم و گفتیم کل سیاست‌ها، تغییرات و تحولات و انتصاب‌ها را باید وزیر اقتصاد انجام دهد، با این قانون احتمالا ثبات مدیریتی هم در مناطق آزاد کشور و هم در شورای‌عالی بیشتر و بهتر صورت می‌گیرد و می‌توانیم در این شرایط از منطقه آزاد بهتر بهره ببریم‌‌.

کوچکی‌نژاد در واکنش به لایحه بودجه۱۴۰۱ و پیشنهاد دولت مبنی بر اینکه دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ذیل نهاد ریاست جمهوری قرار گیرند، گفت: دولت‌ها اصولا دنبال این هستند که مناطق آزاد را به عنوان یک حیات خلوت خود نگه دارند، این موضوع برای کشور خوب نیست. دولت‌ها باید مراکز اقتصادی و صادراتی را به عنوان یک بخش اقتصادی نگاه کنند تا ثبات مدیرتی شکل گیرد‌‌.

این نماینده مجلس به اعمال مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد اشاره کرد و اذعان نمود: این موضوع به کمیسیون تلفیق برگشت داده شد و مقرر گردید تغییراتی در آن صورت گیرد و در نهایت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی مجلس و در جریان بررسی موارد ارجاعی از کمیسیون تلفیق در بخش درآمدی لایحه بودجه‌۱۴۰۱، درخصوص حذف بند‌(ش) تبصره(۶) لایحه را بررسی کرده و با حذف این بند موافقت کردند.

وی درخصوص وضعیت تولید در مناطق آزاد عنوان کرد: موضوع تولید در مناطق آزاد ضعیف است، مناطق بیشتر به فکر تغییرات مدیران عامل هستند که این موضوع حاشیه‌هایی را برای مناطق آزاد ایجاد کرده و باعث شده سرمایه‌گذاری در این مناطق رشدی نداشته است.

کوچکی‌نژاد همچنین به طرح اصلاح قانون مناطق آزاد اشاره کرد وگفت: بعید می‌دانم این طرح رای بیارود و فعلا خبری هم از آن نیست‌‌.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی در پایان در رابطه با عملکرد مدیریت سعید محمد اظهار کرد: ایشان در قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) موفق بود و تلاش خود را کرده است؛ اما در مناطق آزاد هنوز نتوانسته برنامه‌ای تبیین کند و کار را جلوی ببرد. توانایی ایشان بالاست، ولی در یک چارچوبی قرار گرفته که ادامه کار برایش سخت است. تغییراتی که در مناطق آزاد صورت پذیرفت، در دوره سعید محمد به صورت سریع انجام گرفت و به مناطق آزاد آسیب جدی زد‌.